Nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong lĩnh vực nông nghiệp

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Sóc Trăng, thời gian qua, công tác tuyên truyền, vận động, nâng cao ý thức thực hiện công tác bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp được đơn vị quan tâm tập trung chỉ đạo. Với nhiều phương pháp, hình thức đa dạng, phong phú, tham mưu đưa các nội dung thực thi chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường, đặc biệt là các nội dung thuộc trách nhiệm của chính quyền cơ sở và hộ gia đình vào các Bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao được cụ thể hóa thực hiện trên địa bàn tỉnh…

Ngành Nông nghiệp tỉnh Sóc Trăng luôn quan tâm đến việc nâng cao ý thức thực hiện công tác bảo vệ môi trường trong chăn nuôi. Ảnh: QUANG BÌNH

Ngoài ra, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Sóc Trăng còn lồng ghép các nội dung thực thi chính sách pháp luật về bảo vệ môi trường thành các nội dung, cách làm cụ thể trong chính sách tuyên truyền, vận động nhân dân, đến từng hộ gia đình tham gia xây dựng nông thôn mới. Sở cũng đã tổ chức các lớp tập huấn chuyên đề triển khai các văn bản về bảo vệ môi trường, phát động phong trào “Toàn dân tham gia bảo vệ môi trường”, cũng như lồng ghép vào các chương trình, dự án, các lớp tập huấn chuyển giao kỹ thuật công nghệ, hội nghị, hội thảo, tọa đàm, tham vấn cộng đồng, các mô hình sản xuất. Trong năm 2024, Tỉnh ủy đã lãnh đạo, chỉ đạo cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể lồng ghép các nguồn vốn, tích cực triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới; tập trung hoàn thiện, nâng chất các tiêu chí. Ước đến cuối năm 2024, có thêm 5 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 9 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 1 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu và 2 huyện đạt chuẩn huyện nông thôn mới. Lũy kế đến cuối năm 2024, toàn tỉnh có 75/80 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 29 xã nông thôn mới nâng cao, 3 xã nông thôn mới kiểu mẫu; 5 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.

Song song đó, ngành Nông nghiệp đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Bộ tiêu chí hộ văn hóa nông thôn mới, ấp văn hóa nông thôn mới và tuyến đường nông thôn mới kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh Sóc Trăng (Quyết định số 902/QĐ-UBND, ngày 4/4/2022). Trên cơ sở đó, ngành Nông nghiệp đã phối hợp các đơn vị, địa phương, đoàn thể tập trung triển khai Thông tư liên tịch số 05/2016/TTLT- BNNPTNT-BTNMT, ngày 16/5/2016 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc hướng dẫn việc thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng; Thông tư số 12/2021/TT-BNNPTNT, ngày 26/10/2021 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn hướng dẫn việc thu gom, xử lý chất thải chăn nuôi, phụ phẩm nông nghiệp tái sử dụng cho mục đích khác; Quyết định số 267/QĐ-CN-MTCN, ngày 16/12/2021 của Cục Chăn nuôi Công nhận quy trình xử lý chất thải chăn nuôi, môi trường chăn nuôi… Kết quả đã mang lại nhiều hiệu quả thiết thực, thu hút nhiều tổ chức, đoàn thể, cá nhân tham gia, riêng lĩnh vực trồng trọt đến nay toàn tỉnh có 452 bể chứa bao thuốc bảo vệ thực vật, thu gom 6.722kg bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng được đem đi xử lý, nhiều mô hình sản xuất phát thải thấp được hình thành và phát triển, nổi bật là Dự án VnSAT (chuyển đổi nông nghiệp bền vững) tỉnh Sóc Trăng có nhiều hécta lúa được áp dụng kỹ thuật canh tác “3 giảm, 3 tăng”, gần 16.000ha lúa áp dụng kỹ thuật canh tác “1 phải, 5 giảm”, giảm phát thải khí nhà kính 170.722 tấn CO2 so với mục tiêu 133.330 tấn CO2, vượt 28% chỉ tiêu kế hoạch.

Có thể nói, việc thực thi chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường đã có sự quyết tâm, vào cuộc mạnh mẽ của hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở cùng với sự tham gia đông đảo của cộng đồng dân cư; cảnh quan, không gian, kiến trúc khu vực nông thôn ngày càng chuyển biến theo hướng sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn và khôi phục, giữ gìn được nét đẹp truyền thống vùng nông thôn, diện mạo các xã ngày càng đổi mới. Ý thức của người sản xuất nông nghiệp từng bước được thay đổi, nhận diện các rủi ro do tác động của môi trường và các hành vi sản xuất thiếu quy trình canh tác kỹ thuật.

Theo nhận định của ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Sóc Trăng, mặc dù đạt được một số kết quả nêu trên, nhưng trong quá trình triển khai cũng còn gặp nhiều khó khăn, như: hạ tầng bảo vệ môi trường chưa đáp ứng yêu cầu như hiện nay; ý thức bảo vệ môi trường của một bộ phận người dân và chính quyền cơ sở còn hạn chế; nguồn lực bố trí cho công tác này còn hạn chế. Cụ thể, trong trồng trọt thì việc thu gom các loại bao bì, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật đã qua sử dụng chưa được người dân quan tâm thu gom đầy đủ, để đúng nơi quy định, một số hộ còn đốt rơm, rạ sau thu hoạch ở vụ mùa mưa. Trong chăn nuôi thì đối với các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán theo hướng tự phát, chuồng trại xây dựng không đúng quy định (trong khu dân cư), không đảm bảo điều kiện vệ sinh môi trường, thiếu vốn sản xuất nên chưa đầu tư xây lắp các công trình khí sinh học, do vậy công tác quản lý môi trường chăn nuôi còn gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, hạ tầng nuôi trồng thủy sản còn nhiều hạn chế, thủy lợi phục vụ nuôi trồng thủy sản chưa đồng bộ, dẫn đến môi trường nuôi chưa tốt, dịch bệnh còn diễn ra…

Chính vì thế, để đảm bảo sản xuất nông nghiệp phát triển bền vững, chuyển đổi từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp gắn với bảo vệ môi trường là vấn đề quan trọng trong tiến trình phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nông nghiệp, nông thôn trong thời gian tới nên phải có nhiều giải pháp đồng bộ. Trong đó cần tập trung các giải pháp chính, như: tiếp tục công tác tuyên truyền về bảo vệ môi trường, tập trung vào thực tiễn ứng phó với biến đổi khí hậu trong sản xuất nông nghiệp, nông thôn. Đồng thời đề cao vai trò, tăng cường sự giám sát của các tổ chức đoàn thể, lồng ghép và đưa nội dung bảo vệ môi trường vào hoạt động của các khu dân cư và cộng đồng dân cư. Bên cạnh đó, tiếp tục thực hiện tốt việc thu gom và xử lý chất thải rắn bao gồm chất thải rắn sinh hoạt, bao gói thuốc bảo vệ thực vật, xử lý chất thải chăn nuôi, cải thiện chất lượng môi trường và điều kiện sống của người dân. Bảo đảm chi ngân sách cho bảo vệ môi trường kết hợp với xã hội hóa, huy động sự tham gia của doanh nghiệp, cộng đồng đầu tư cho bảo vệ môi trường. Thực hiện các quy định về các loại phí bảo vệ môi trường, các cơ chế tài chính theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường.

Song song đó sẽ tiếp tục tập trung cho giải pháp hạn chế ô nhiễm và suy giảm nguồn nước, môi trường đất, không khí, suy giảm đa dạng sinh học, quan trọng là thích ứng với biến đổi khí hậu và nước biển dâng, tập trung cho chuyển đổi cơ cấu cây trồng và gia tăng chăn nuôi theo vùng nhằm phù hợp với các vùng sinh thái của tỉnh; mặt khác từng bước chuyển đổi mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, tuần hoàn, hữu cơ, nông nghiệp xanh, sạch, giảm phát thải khí nhà kính, góp phần bảo vệ môi trường của tỉnh nhà.

PHƯƠNG ANH