Nâng cao tính chủ động của ngân sách địa phương

Ngân sách tăng thu, tiết kiệm chi tập trung cho các dự án lớn, trọng điểm. Ảnh tư liệu

Sửa các quy định, vướng mắc có tính cấp bách

Chỉ trong thời gian rất ngắn, Bộ Tài chính đã hiện thực hóa kết luận của Thường trực Chính phủ về Ban Chỉ đạo rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản pháp luật, cụ thể là "Tập trung rà soát, xử lý các vướng mắc có tính cấp bách tại một số luật nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, điểm nghẽn để thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô". Bộ Tài chính đã hoàn thiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Ngân sách nhà nước (NSNN), Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Quản lý thuế, Luật Dự trữ quốc gia với đầy đủ hồ sơ trình Chính phủ, chuẩn bị trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 vào tháng 10 tới đây.

Địa phương giàu có thể hỗ trợ tỉnh bạn cùng phát triển

Theo ông Nguyễn Như Quỳnh - Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính, để giải phóng nguồn lực, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính rà soát 1 luật sửa 7 luật trong đó có nội dung ngân sách cấp này được chi cho ngân sách cấp khác và theo hướng dẫn của Chính phủ. Một số địa phương giàu, có thu ngân sách cao, có điều tiết lớn về NSTW có thể tài trợ cho những địa phương khác để phục vụ phát triển cơ sở hạ tầng hoặc an sinh xã hội.

Trong cuộc họp vừa qua liên quan đến công tác xây dựng luật, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đánh giá cao nỗ lực, trách nhiệm, công tác chuẩn bị của Bộ Tài chính. Thủ tướng khẳng định quyết tâm tháo gỡ các vướng mắc tại các văn bản quy phạm pháp luật và yêu cầu Bộ Tài chính ưu tiên dành thời gian, nguồn lực, phân công lãnh đạo Bộ phụ trách và bố trí các cán bộ có đủ năng lực, tâm huyết, trách nhiệm cho việc này.

Về phạm vi sửa đổi, bổ sung, theo Bộ Tài chính việc xây dựng một luật để sửa đổi, bổ sung 7 luật trong lĩnh vực tài chính xử lý các vướng mắc mang tính cấp bách, từ đó góp phần tháo gỡ khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Đồng thời, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực cho phát triển, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Đại hội XIII của Đảng đã đề ra.

Việc đề xuất 1 luật sửa 7 luật nhằm sửa nhanh, sửa sớm các quy định là vướng mắc trong thực tiễn khi các luật đã ban hành không bao quát hết được. Thực tiễn luôn thay đổi và việc sửa các luật của các bộ, ngành khác đã kéo theo độ “vênh”, quy định hiện hành đã không còn phù hợp. Do đó, việc đề xuất sửa Luật lần này, Bộ Tài chính tập trung vào một số quy định, nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, làm rõ trách nhiệm của từng cơ quan, từng cấp và có công cụ để tăng cường giám sát, kiểm tra; cắt giảm thủ tục hành chính rườm rà, không tạo môi trường cho tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, xóa bỏ cơ chế xin cho, giảm phiền hà, sách nhiễu; các bộ, ngành Trung ương tập trung thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước, không làm công việc cụ thể.

Tập trung đầu tư các dự án lớn, trọng điểm

Đáng lưu ý, tại dự thảo Luật đã sửa một số quy định tại Luật NSNN. Theo đó, đề xuất quản lý NSNN theo hướng tăng cơ sở thu, chống lãng phí chi, linh hoạt sử dụng các nguồn vốn trung ương và địa phương, ngân sách tăng thu, tiết kiệm chi tập trung cho các dự án lớn, trọng điểm.

Luật NSNN năm 2015 được Quốc hội khóa XIII, kỳ họp thứ 9 thông qua ngày 25/6/2015, có hiệu lực thi hành từ năm ngân sách 2017. Qua gần 6 năm thực hiện (2017-2022), Luật NSNN đã đi vào cuộc sống, quản lý thống nhất nền tài chính quốc gia, nâng cao tính chủ động và trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong việc quản lý và sử dụng NSNN, củng cố kỷ luật tài chính, sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả ngân sách và tài sản của Nhà nước.

Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện, những tác động khách quan làm thay đổi cơ cấu thu, ngân sách trung ương (NSTW) vẫn giữ vai trò chủ đạo nhưng có xu hướng giảm, trong khi yêu cầu đòi hỏi cần tăng cường hơn nữa tính chủ động của ngân sách địa phương (NSĐP). Công tác xây dựng, tổng hợp dự toán NSNN và phân bổ NSTW, chấp hành, quyết toán NSNN cũng đã phát sinh một số điểm hạn chế, bất cập cần được nghiên cứu để rà soát, sửa đổi cho phù hợp với thực tiễn. Do đó, trong khi chưa sửa được tổng thể dự án luật, Bộ Tài chính đã đề xuất sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật NSNN cùng với 6 luật khác, để kịp thời tháo gỡ những vướng mắc, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Phát biểu tại một cuộc hội thảo gần đây, ông Nguyễn Như Quỳnh - Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Tài chính cho biết, Bộ Tài chính vừa hoàn thiện Đề án nâng cao tính chủ đạo của NSTW và tính chủ động của NSĐP, sau khi Bộ Chính trị có ý kiến, Bộ Tài chính sẽ tiến hành sửa đổi các quy định liên quan đến Luật NSNN. Theo ông Nguyễn Như Quỳnh, để giải phóng nguồn lực, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính rà soát 1 luật sửa 7 luật trong đó có nội dung ngân sách cấp này được chi cho ngân sách cấp khác và theo hướng dẫn của Chính phủ. Một số địa phương giàu, có thu ngân sách cao, có điều tiết lớn về NSTW có thể tài trợ cho những địa phương khác để phục vụ phát triển cơ sở hạ tầng hoặc an sinh xã hội.

Minh Anh