Nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tai nạn thương tích ở Việt Nam

Các đại biểu tham dự hội nghị.

Ngày 28/10, tại Hà Nội, Cục Quản lý môi trường y tế (Bộ Y tế) phối hợp Trường đại học Y tế công cộng, Tổ chức Chiến dịch vì trẻ em không thuốc lá tổ chức Hội nghị Khoa học quốc gia lần thứ 4 về phòng, chống tại nạn thương tích, có chủ đề “Giảm thiểu gánh nặng do thương tích- hiệu quả của các chính sách và can thiệp bền vững”.

Tham dự có lãnh đạo Bộ Y tế, các đơn vị trực thuộc Bộ Y tế; các Bộ, ban, ngành, các viện, trường, các ngành địa phương, các nhà khoa học trong lĩnh vực phòng, chống tai nạn thương tích và các chuyên gia quốc tế.

Phát biểu ý kiến tại hội nghị, Thứ trưởng Y tế Lê Đức Luận cho biết, theo Tổ chức y tế thế giới (WHO), tai nạn thương tích chiếm tới 11% gánh nặng bệnh tật toàn cầu, trong đó 80% là ở các nước đang phát triển. Mỗi năm có 4,4 triệu người chết (chiếm gần 8% tổng số các trường hợp tử vong) và 78 triệu người tàn tật vĩnh viễn do tai nạn thương tích, trong đó tai nạn giao thông đường bộ, đuối nước, ngã, bạo lực là những nguyên nhân chính.

Tại nạn thương tích không chỉ gây gây ra những mất mát to lớn về sinh mạng mà còn tạo ra gánh nặng kinh tế và xã hội đáng kể, đặc biệt là ở các nước có thu nhập thấp và trung bình. Phòng, chống tai nạn thương tích và bạo lực cũng là một trong số những chỉ số quan trọng để đạt được các Mục tiêu Phát triển bền vững (SDG).

Thứ trưởng Y tế Lê Đức Luận phát biểu tại hội nghị.

Tại Việt Nam, trong mô hình bệnh tật, tại nạn thương tích chiếm tỷ lệ 11,3%, bệnh truyền nhiễm chiếm 15,7% và bệnh không lây nhiễm chiếm 73%. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực trong công tác phòng, chống tai nạn thương tích những đây vẫn là một trong vấn đề đáng lo ngại.

Số liệu thống kế từ các cơ sở y tế trên cả nước cho thấy, trung bình mỗi năm ở Việt Nam có khoảng 1,1 triệu trường hợp mắc tai nạn thương tích đến khám và điều trị tại cơ sở y tế và hơn 30 nghìn tử vong do tai nạn thương tích. Đáng chú ý, tai nạn giao thông đường bộ, đuối nước và tai nạn lao động là những nguyên gây tử vong hàng đầu do tai nạn thương tích.

Điều này cho thấy, dù đã đạt được một số kết quả nhất định, nhưng Việt Nam cần tiếp tục nỗ lực và đầu tư hơn nữa để giảm giảm thiểu tai nạn thương tích và giảm tối đa những hậu quả do tai nạn thương tích gây ra.

Trước thực trạng nêu trên, thời gian qua, Việt Nam đã và đang triển khai các hoạt động và chính sách nhằm giảm thiểu tại nạn thương tích như: Luật Khám, chữa bệnh năm 2023 đã quy định cụ thể về hoạt động các cấp cứu ngoại viện; Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ và Luật Đường bộ được thông qua ngày 27/6/2024 đã đưa một số điểm mới liên quan đến quy định về thiết bị an toàn của trẻ em.

Mặc khác, Bộ Y tế cũng đang đề xuất các nội dung liên quan đến các biện pháp can thiệp hiệu quả và sơ cứu tai nạn thương tích trong Luật Khám, chữa bệnh năm 2023; triển khai Chương trình quốc gia phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2021- 2030 và một số chương trình, dự án can thiệp dựa vào bằng chứng theo khuyến nghị của WHO.

Cục trưởng Quản lý môi trường y tế Lương Mai Anh chia sẻ thông tin tại hội nghị.

Theo thống kê, từ năm 2012 đến nay, tỷ suất tử vong do tai nạn thương tích trên 100 nghìn dân giảm khoảng 28%; gần 500 xã, phường được công nhận Cộng đồng an toàn- Phòng, chống tai nạn thương tích. Mặc dù vậy, số trường hợp tử vong vẫn duy trì ở mức cao, còn nhiều nguy cơ tiềm ẩn gây tai nạn thương tích do biến đổi khí hậu, thiên tai, thảm họa… ngay cả tai nạn giao thông, tai nạn lao động cũng còn nhiều nguy cơ, Thứ trưởng Lê Đức Luận chia sẻ.

Chia sẻ những khó khăn, thách thức trong công tác phòng, chống tai nạn thương tích ở Việt Nam hiện nay, Cục trưởng Quản lý môi trường y tế Lương Mai Anh cho biết: Về yếu tố khách quan, nguy cơ thương tích gia tăng trong môi trường sống liên quan đến đô thị hóa, công nghiệp hóa nhanh chóng cũng như các yếu tố thiên tai, biến đối khí hậu đang diễn biến khó lường.

Yếu tố chủ quan, chính quyền địa phương nhiều nơi chưa thực sự quan tâm, đầu tư công công tác phòng, chống tai nạn thương tích; nhiều nguyên nhân tai nạn thương tích chưa được chú trọng, ưu tiên can thiệp như bỏng, hóc sặc ở trẻ em, ngã ở người già hay tự tử; công tác thông tin, tuyên truyền còn hạn chế, nhận thức về nguy cơ và phòng, chống tai nạn thương tích chưa được sâu.

Đội ngũ cán bộ phòng, chống tại nạn thương tích tại các tuyến còn hạn chế về năng lực, trong khi đó năng lực sơ cứu tại chỗ chưa đáp ứng yêu cầu khi có thương tích xảy ra. Các nghiên cứu về tại nạn thương tích còn ít, chưa đánh giá được hiệu quả của các chương trình can thiệp, dự phòng; các số liệu nghiên cứu chưa được lồng ghép, chia sẻ trong hệ thống giám sát tai nạn thương tích chung.

Các đại biểu trao đổi, thảo luận tại hội nghị

Tại hội nghị, có 32 bài báo cáo khoa học của các nhà khoa học Việt Nam và quốc tế sẽ được trình bày trong phiên toàn thể và bốn phiên chuyên đề tập trung vào những nội dung như: Phòng, chống thương tích do giao thông đường bộ; sơ cấp cứu và phục hồi chức năng sau tai nạn thương tích; phòng, chống đuối nước và các tai nạn thương tích trẻ em; phòng, chống tai nạn thương tích khác tại cộng đồng.

Ngoài ra, các đại biểu sẽ cùng nhau trao đổi, thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm trong triển khai công tác phòng, chống tai nạn thương tích giai đoạn 2020- 2024; thông qua các biện pháp, giải pháp và đề xuất hoàn thiện chính sách từ đó nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống tai nạn thương tích, bảo vệ sức khỏe và an toàn cho người dân Việt Nam thời gian tới.

THÁI SƠN