Nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử án tham nhũng

Thời gian qua, qua đấu tranh, điều tra các cơ quan chức năng của tỉnh đã đưa ra truy tố, xét xử một số vụ án liên quan đến tội tham nhũng và chức vụ. Các vụ án tập trung chủ yếu vào các tội “nhận hối lộ”, “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, “giả mạo trong công tác” có liên quan đến cán bộ, đảng viên phạm tội trong các lĩnh vực nhạy cảm như: đăng kiểm, đào tạo giấy phép lái xe; đặc biệt là trong lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến kinh tế - xã hội, gây dư luận xấu trong quần chúng nhân dân. Nguyên nhân để xảy ra tội phạm tham nhũng chủ yếu do sự buông lỏng trong quản lý; ý thức trách nhiệm của một bộ phận những người thực thi nhiệm vụ chưa cao, bị cám dỗ bởi vật chất dẫn đến sai phạm.

Theo báo cáo của TAND tỉnh, năm 2024 (từ 1/10/2023 đến 31/9/2024), TAND hai cấp trong tỉnh đã thụ lý 5 vụ án tham nhũng và chức vụ với 15 bị cáo. Trong đó, tội tham ô tài sản 2 vụ/2 bị cáo; lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản 1 vụ/2 bị cáo; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thực thi công vụ 1 vụ/5 bị cáo; thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng 1 vụ/1 bị cáo; tội nhận hối lộ 5 bị cáo. Riêng 6 tháng đầu năm 2025 (từ 1/10/2024 đến 31/3/2025), TAND hai cấp trong tỉnh đã thụ lý 3 vụ án tham nhũng và chức vụ với 15 bị cáo (bằng số vụ, tăng 4 bị cáo so với cùng kỳ). Các bản án, quyết định đã tuyên bảo đảm đúng người, đúng pháp luật, góp phần tích cực trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, giữ vững ANCT, TTATXH trên địa bàn.

Một phiên tòa hình sự trực tuyến rút kinh nghiệm tại điểm cầu trung tâm Tòa án nhân dân tỉnh.

Nhằm nâng cao chất lượng giải quyết án nói chung, án hình sự tham nhũng, chức vụ nói riêng, lãnh đạo TAND tỉnh chỉ đạo TAND hai cấp trong tỉnh tập trung tổ chức thực hiện đồng bộ các giải pháp. Trong đó, coi trọng công tác giáo dục, nâng cao bản lĩnh chính trị cho những người giữ chức danh tư pháp của tòa án. Tổ chức thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua gắn với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Đồng thời, vận động các thẩm phán tự học, tự bồi dưỡng trình độ chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao khả năng hiểu biết kiến thức ở các lĩnh vực liên quan, như: công tác quản lý đất đai, đầu tư xây dựng, tài chính… Đây là nhiệm vụ hết sức quan trọng, bởi người bị truy tố mắc các tội danh tham nhũng và chức vụ đều là người có chức vụ quyền hạn, có kiến thức, trình độ hiểu biết, hành vi phạm tội kín kẽ, lại ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Để bảo đảm tính khách quan, minh bạch quá trình thụ lý, giải quyết án, TAND tỉnh đã triển khai tổ chức thực hiện có hiệu quả các quy định của Bộ Chính trị, TAND tối cao, Tỉnh ủy, Ban Chỉ đạo tỉnh về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Quá trình xét xử án hình sự nói chung và án tham nhũng và chức vụ nói riêng, TAND hai cấp trong tỉnh đã tổ chức thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng tranh tụng theo hướng hiệu quả, thực chất. Hội đồng xét xử dành thời gian thỏa đáng và lắng nghe ý kiến của các bên liên quan, cũng như phần tự bào chữa của các bị cáo. Qua đó, có cách nhìn khách quan hơn để đưa ra phán quyết đúng với bản chất vụ án, xét xử nghiêm minh, đúng người, đúng tội, không kết án oan sai, bỏ lọt tội phạm. Các bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật đều được đăng tải công khai trên Cổng thông tin điện tử của tòa án.

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong quá trình giải quyết các vụ án tham nhũng và chức vụ vẫn còn những tồn tại, hạn chế như: tiến độ giải quyết còn chậm, phải gia hạn thời hạn xác minh, gia hạn thời hạn điều tra, thậm chí có những tin báo phải tạm đình chỉ kéo dài thời hạn giải quyết; việc áp dụng pháp luật đối với một số tội danh còn lúng túng, có vụ phải trả hồ sơ để điều tra bổ sung hoặc hủy án để điều tra lại do thiếu chứng cứ. Bên cạnh đó, quá trình giải quyết một số vụ án còn vướng mắc trong công tác giám định, định giá tài sản cũng như mức độ thiệt hại để có thể áp dụng việc kê biên, phong tỏa tài sản đúng quy định…

Đồng chí Phạm Hùng Long, Phó Chánh án TAND tỉnh cho biết: Để nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các vụ án hình sự về tham nhũng và chức vụ, thời gian tới, TAND tỉnh tiếp tục chỉ đạo các đơn vị chuyên môn trong TAND hai cấp thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền, quán triệt các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Quốc hội, TAND tối cao, của tỉnh về công tác nội chính, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực và CCTP. Thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại án, nhất là các vụ án hình sự lớn, trọng điểm, phấn đấu hoàn thành các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra. Bên cạnh đó, tăng cường công tác phối hợp giữa các cơ quan tiến hành tố tụng trong điều tra, truy tố, xét xử các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế một cách nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, góp phần quan trọng trong việc giữ vững ổn định ANCT, TTATXH, tạo môi trường thuận lợi để thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Trần Ích