Nâng cao chất lượng đào tạo Hán Nôm và Thư pháp

Ngày 10/11, tại Hà Nội đã diễn ra Hội thảo khoa học “Hoạt động đào tạo Hán Nôm và Thư pháp ngoài công lập”.

Hội thảo do Nhân Mỹ học đường chủ trì, phối hợp cùng Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Viện Nghiên cứu Hán Nôm (Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam), Bộ môn Hán Nôm (Trường Đại học KHXH&NV- ĐHQGHN) tổ chức đã thu hút đông đảo giới khoa học, chuyên gia, các câu lạc bộ, tổ chức, cá nhân yêu mến Hán Nôm và Thư pháp.

20 năm đào tạo Hán Nôm

TS. Lê Trung Kiên - Đốc giáo Nhân Mỹ học đường, Trưởng Ban tổ chức nhấn mạnh, mô hình đào tạo ngoài công lập đã có từ lâu, không chỉ ở Việt Nam mà còn phổ biến trên thế giới.

Mô hình và hoạt động đào tạo ngoài công lập đã góp phần đào tạo nguồn nhân lực, duy trì văn hóa, vun bồi tri thức... là nguồn lực văn hóa quan trọng góp phần vào việc xây dựng và phát triển xã hội.

TS. Lê Trung Kiên - Đốc giáo Nhân Mỹ học đường, Trưởng Ban tổ chức Hội thảo.

Không chỉ là hội thảo đầu tiên có chủ đề về hoạt động đào tạo Hán Nôm và Thư pháp ngoài công lập, xuất phát từ bề dày truyền thống và kinh nghiệm của Nhân Mỹ học đường trong 20 năm đào tạo, thông qua hội thảo còn hướng tới việc chỉ ra thực trạng các mô hình tổ chức đào tạo Hán Nôm và Thư pháp ngoài hệ thống giáo dục quốc dân, chỉ ra những ưu điểm và hạn chế của mô hình đào tạo đối với việc đáp ứng nhu cầu xã hội trong bối cảnh hiện nay.

Thư pháp gia Vũ Thanh Tùng – Chủ tịch Hội đồng điều hành Nhân Mỹ học đường.

Việc tổ chức và duy trì hoạt động đào tạo Hán Nôm và Thư pháp ngoài công lập cần được khuyến khích và ưu tiên phát triển. Trong quá trình hoạt động, các mô hình tổ chức đó đã được xã hội ghi nhận và đánh giá tích cực.

Giảng sư Vũ Thanh Tùng - Chủ tịch Hội đồng điều hành Nhân Mỹ học đường cho biết, hội thảo được tổ chức với các mục tiêu cụ thể như: Hệ thống hóa chương trình, nội dung đào tạo và cách thức tổ chức dạy, học cũng như việc áp dụng các phương pháp khoa học trong đào tạo Hán Nôm vừa gắn với nghiên cứu, học thuật, vừa đáp ứng yêu cầu thực tiễn; đề xuất phương pháp mới và ứng dụng khoa học công nghệ cho việc đào tạo và thực hành thư pháp hiện nay…

PGS. TS. Nguyễn Tuấn Cường - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Hán Nôm.

Hội thảo tập trung vào 3 nhóm nội dung: Đào tạo Hán Nôm; Đào tạo Thư pháp; Công tác quản lý đào tạo.

Nhóm nội dung về đào tạo Hán Nôm tập trung vào các chủ đề: Chương trình, tài liệu đào tạo; việc áp dụng các thành tựu nghiên cứu mới; Vai trò của mộc bản, văn tự học, di văn tại di tích trong đào tạo Hán Nôm; Nghi lễ Nho giáo; vai trò của Hán Nôm trong các lĩnh vực nghiên cứu chuyên ngành, như: công trình xây dựng, y học cổ truyền, giáo dục, an ninh, quốc phòng...

TS. Đinh Thanh Hiếu - Chủ nhiệm Bộ môn Hán Nôm, Trường ĐHKHXH&NV trình bày tham luận "Về vấn đề tiếp cận di sản Hán Nôm và việc xây dựng chương trình đào tạo Hán Nôm".

Nhóm nội dung về đào tạo Thư pháp tập trung vào các chủ đề: Chương trình, tài liệu đào tạo; các vấn đề nghiên cứu thư luận, bi học, thiếp học; lịch sử thư pháp; hiện trạng đào tạo và hoạt động thư pháp tại Việt Nam hiện nay; Thư pháp và hoạt động tổ chức Hội chữ Xuân; Ứng dụng của thư pháp trong đời sống xã hội.

Nhóm nội dung về công tác quản lý đào tạo tập trung vào các chủ đề: mô hình, quy mô tổ chức, nguyên tắc vận hành hoạt động đào tạo Hán Nôm, Thư pháp; công tác nhân sự, các điều kiện đảm bảo; đào tạo Hán Nôm và Thư pháp từ góc nhìn của học viên, nhà sử dụng; CLB Thư pháp và công tác đào tạo; vai trò, thành tựu, hạn chế và kiến nghị đề xuất đối với việc duy trì hoạt động của các mô hình đào tạo ngoài công lập…

Đại diện nhiều CLB Thư pháp, Hán Nôm trên địa bàn Hà Nội và lân cận tham dự Hội thảo.

Ứng dụng Hán Nôm và Thư pháp trong đời sống

Tại hội thảo, các chuyên gia đã trình bày và thảo luận sôi nổi về các nhóm nội dung xoay quanh hoạt động đào tạo Hán Nôm và Thư pháp ngoài công lập hiện nay.

Các chuyên gia cũng chỉ ra những mặt mạnh, ghi nhận, đánh giá cao những thành tựu đã đạt được của mô hình đào tạo Hán Nôm và Thư pháp ngoài công lập.

Từ thành công của mô hình ngoài công lập là Nhân Mỹ học đường, các chuyên gia cũng thống nhất, đề xuất nhiều giải pháp nhằm thúc đẩy, nâng cao hơn nữa chất lượng đào tạo, nghiên cứu, ứng dụng tri thức Hán Nôm và Thư pháp trong bối cảnh xã hội hiện đại, từ đó lan tỏa, đưa chữ Hán Nôm và thư pháp vào ứng dụng ở nhiều mặt của đời sống.

TS. Lê Xuân Kiêu – Giám đốc Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu – Quốc Tử Giám trình bày tham luận “Suy nghĩ về đào tạo thư pháp Hán Nôm từ Hội chữ Xuân tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám”.

TS. Lê Xuân Kiêu, Giám đốc Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu - Quốc Tử Giám, cho rằng: Trong điều kiện chưa có một cơ sở đào tạo công lập ở nước ta giảng dạy về thư pháp, thì Nhân Mỹ học đường là một môi trường đào tạo có nhiều điều kiện thuận lợi để người viết thư pháp được nâng cao trình độ, không chỉ về Hán Nôm, về Thư pháp mà còn là kỹ năng, văn hóa ứng xử…

Các chuyên gia thống nhất chữ Hán Nôm chính là chìa khóa, là công cụ không thể thiếu trong việc tiếp cận, nghiên cứu lịch sử, di sản văn hóa truyền thống.

Ông Kiêu cũng đề nghị Nhân Mỹ học đường trong thời gian tới hỗ trợ Trung tâm Hoạt động VHKH Văn Miếu – Quốc Tử Giám trong các hoạt động của Hội chữ Xuân, tập trung vào công tác đào tạo Thư pháp cho những cá nhân có nhu cầu nghiêm túc, xây dựng Hội chữ Xuân thành một hoạt động văn hóa vì cộng đồng.

Với 30 tham luận được trình bày, hội thảo đã cho thấy sự cần thiết, tầm quan trọng đặc biệt của tri thức Hán Nôm trong việc bảo tồn, gìn giữ, phát triển văn hóa dân tộc trong bối cảnh hiện nay.

Trần Hòa