Nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới
Nậm Mạ là xã vùng thấp của huyện Sìn Hồ, từ lâu gắn liền với sản xuất nông nghiệp, ngư nghiệp và những nét văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc Thái. Nhờ sự nỗ lực của chính quyền và nhân dân, xã đã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM). Tuy nhiên, đằng sau danh hiệu ấy vẫn còn nhiều thách thức trong việc duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí.
Nậm Mạ cán đích Chương trình Mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới từ năm 2017. Đến nay, diện mạo xã đã có nhiều đổi thay tích cực. Đường giao thông nông thôn, các khu dân cư, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa được quy hoạch, đầu tư khang trang hơn. Trẻ em được đến trường đầy đủ, trong khi giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng người Thái trên địa bàn vẫn được gìn giữ. Toàn xã hiện có 389 hộ với 4 bản, 100% cơ quan, đơn vị đạt danh hiệu văn hóa, trong đó 300 hộ được công nhận gia đình văn hóa 3 năm liên tục. Thu nhập bình quân đầu người đạt 37 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 21,5%.

Đường giao thông tại bản Nậm Mạ, xã Nậm Mạ xuống cấp sau nhiều năm sử dụng được người dân chủ động cải tạo.
Hiện xã đang triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới nâng cao với trọng tâm là tập trung vào các tiêu chí quan trọng như: phát triển hạ tầng, nâng cao thu nhập, giáo dục, y tế, văn hóa và môi trường… Chính quyền địa phương đã chú trọng đầu tư vào hệ thống trường học, trạm y tế đạt chuẩn để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Hiện nay, tỷ lệ trẻ em trong độ tuổi đến trường đạt 98%, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt trên 85%, hệ thống điện, nước sạch ngày càng được cải thiện, góp phần nâng cao đời sống người dân.
Tuy nhiên quá trình triển khai xã còn gặp một số vướng mắc như: nguồn lực tài chính hạn chế, địa hình phức tạp cản trở nâng cấp giao thông, thói quen sinh hoạt, tư duy lao động lạc hậu cũng là rào cản trong việc bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng đời sống. Để khắc phục những bất cập này, chính quyền xã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thay đổi nhận thức; huy động các nguồn lực xã hội hóa, tranh thủ sự hỗ trợ từ các chương trình, dự án để đầu tư đồng bộ vào các tiêu chí chưa bền vững.
Anh Lò Văn Tiến, bản Huổi Ca, xã Nậm Mạ chia sẻ: “Mặc dù xã đã đạt chuẩn nông thôn mới, nhưng nhiều tuyến đường nội bản và đường ra khu sản xuất vẫn còn bất cập. Đặc biệt vào mùa mưa, đường trơn trượt, xe máy khó di chuyển, khiến việc vận chuyển nông sản gặp rất nhiều khó khăn. Chúng tôi mong muốn chính quyền tiếp tục đầu tư, nâng cấp đường giao thông để việc đi lại thuận tiện hơn, góp phần thúc đẩy sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân.”

Người dân bản Huổi Ca, xã Nậm Mạ vệ sinh đường giao thông nội bản.
Bên cạnh đó, thiếu liên kết trong sản xuất, sản phẩm làm ra chủ yếu tiêu thụ trong tỉnh, giá cả phụ thuộc vào thương lái, dễ bị biến động do thiên tai, thời tiết khắc nghiệt. Đặc biệt, với những hộ mới thoát nghèo nhưng chưa có nền tảng kinh tế vững chắc, chưa chủ động được nguồn vốn, nguy cơ tái nghèo vẫn còn hiện hữu. Mặt khác, thu nhập bình quân của xã vẫn chưa đạt mức cao so với các địa phương khác trong huyện. Môi trường sống dù có những cải thiện nhưng công tác vệ sinh môi trường tại một số bản vẫn còn hạn chế. Người dân vẫn giữ thói quen nuôi nhốt gia súc dưới sàn nhà, chưa có hệ thống phân loại và xử lý rác thải tập trung đã ảnh hưởng đến vệ sinh chung. Dù chính quyền xã và các hội, đoàn thể đã tích cực tuyên truyền, nhưng vẫn còn một số hộ dân chưa thay đổi thói quen sinh hoạt. Điều này cho thấy, ngoài đầu tư cơ sở hạ tầng, cần nâng cao nhận thức của người dân để việc bảo vệ môi trường dần trở thành ý thức tự giác.
Ông Hồ Văn Thơi - Chủ tịch UBND xã Nậm Mạ cho biết: “Việc xây dựng NTM là một quá trình phấn đấu lâu dài của cả hệ thống chính trị và người dân. Vẫn còn nhiều vấn đề cần giải quyết như nâng cấp hệ thống giao thông nội bản, tạo thêm việc làm để giảm nghèo bền vững và cải thiện vệ sinh môi trường. Chính quyền địa phương sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp đồng bộ để giữ vững các tiêu chí đã đạt được, đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống cho bà con.”
Xây dựng nông thôn mới là một quá trình lâu dài, không chỉ dừng lại ở việc hoàn thành các tiêu chí để được công nhận mà quan trọng hơn là duy trì và phát triển nông thôn một cách thực chất, bền vững. Xã Nậm Mạ đã có những bước tiến lớn nhờ Chương trình NTM, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm để thực sự đưa địa phương phát triển đồng đều và toàn diện. Chính quyền xã cần tiếp tục nhìn nhận một cách thẳng thắn những điểm còn tồn tại, từ đó đưa ra các chính sách phù hợp, không chạy theo thành tích mà tập trung vào chất lượng thực tế. Chỉ khi đó, NTM ở Nậm Mạ mới có thể bắt kịp với các tiêu chí NTM nâng cao hiện nay.