Năm 2024, các hãng xe Trung Quốc làm ăn ra sao tại Việt Nam?

Trong năm qua, sản lượng xe Trung Quốc đã tăng gấp đôi so với năm 2023, gấp ba so với 2022 và bắt đầu có sự chuyển dịch giữa xe thuần điện và xe sử dụng động cơ đốt trong.

Doanh số tăng trưởng mạnh, giá bán vẫn là chìa khóa thành công

Năm 2024, tổng sản lượng xe Trung Quốc lăn bánh ra thị trường ước đạt gần 14 ngàn xe, tăng gấp đôi so với năm 2023 và gấp ba so với năm 2022. Thương hiệu thành công nhất của xe Trung Quốc trong năm qua vẫn là MG với 87,8% thị phần, tăng hơn 10% so với năm ngoái. Tiếp đó là Wuling của TMT với 7,23%, tăng nhẹ 0,23%. Do năm 2024 có nhiều thương hiệu mới gia nhập nên sản lượng còn tương đối thấp và chưa thể có đà bắt kịp hai vị trí dẫn đầu nhưng cũng hứa hẹn những sự mở rộng trong năm 2025 đang tới.

Hãng xe MG đã có một năm 2024 thành công tại Việt Nam

Thành công trong năm 2024 của xe Trung Quốc mà đại diện là MG, chủ yếu đến từ chiến lược giá phù hợp. Việc điều chỉnh và tạo ra một mức giá hết sức cạnh tranh đã kéo đà tăng trưởng của MG với ba mẫu xe xăng chủ đạo NewMG5 – HS & ZS ổn định trong suốt 2 năm qua và trở thành bài học thành công cho các thương hiệu đồng hương gia nhập thị trường ở giai đoạn sau. Ngược lại với nhóm xe thuần điện - BYD và Wulling, mặc dù tốc độ tăng trưởng còn thấp nhưng nếu so với áp lực đánh giá từ người tiêu dùng cũng như đối thủ thì kết quả đạt được cũng không phải quá tiêu cực. Cả hai hãng đều gặp những trở ngại giống nhau về mặt kỹ thuật hạ tầng, chưa kể những áp lực từ kỳ vọng của thương hiệu mẹ tại thị trường mới nên sự bứt phá không thể là dễ dàng.

Xe BYD "bước chân" vào Việt Nam năm 2024

Tuy nhiên, không phải thương hiệu nào cũng thành công. BAIC - từng chiếm 21,5% thị phần vào năm 2022 đã gần như biến mất khỏi thị trường vào năm 2024. Các thương hiệu khác như Dongfeng, Hongqi, GAC và Haval cũng chưa tạo được dấu ấn lớn với thị phần thấp và chiến lược sản phẩm chưa thực sự rõ ràng.

Chuyển dịch Xăng - Điện: Bài toán loay hoay với xe Trung Quốc

Khoảng cuối năm 2020 là giai đoạn các thương hiệu ô tô Trung Quốc đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu để chuẩn bị cho bước trở lại thị trường Việt Nam sau nhiều năm vắng bóng. Tại thời điểm này các hãng vẫn kỳ vọng xe thuần xăng vẫn có chỗ đứng nhất định, đồng thời có thể giải tỏa sức ép dư cung tại thị trường nội địa. Tuy nhiên không dễ để gạt bỏ những định kiến của người tiêu dùng cũng như vị thế của các hãng xe Nhật – Hàn vốn chiếm tới 90% dung lượng toàn thị trường xe du lịch mỗi năm. Điều này giải thích cho sự đến và đi của một vài thương hiệu như BAIC Beijing từng rất nổi trội vào năm 2021 với hai mẫu xe BJX7 và BJX5 hay cú vấp của MG với chiến lược hình ảnh Jackunion – British car huyền thoại.

Một số thương hiệu Trung Quốc thử nghiệm chiến lược đẩy mạnh xe hybrid

Nhận ra rằng xe thuần xăng không thể cạnh tranh hiệu quả, các thương hiệu xe đi sau như BYD và Wuling đã nhanh chóng điều chỉnh chiến lược, đưa các mẫu xe thuần điện - vốn là thế mạnh toàn cầu tại thời điểm này, vào thị trường Việt Nam. Tuy nhiên, sự chuyển hướng này không dễ dàng, khi VinFast đã nhìn thấy cơ hội để chiếm lĩnh phân khúc xe điện phổ thông và trở thành đối thủ mạnh, khiến các thương hiệu Trung Quốc gặp khó khăn trong việc xâm nhập và giành giật thị phần với hãng xe Việt.

Bên cạnh đó, một số thương hiệu Trung Quốc thử nghiệm chiến lược đẩy mạnh xe hybrid, với hy vọng lấp đầy khoảng trống giữa xe xăng và xe điện. Tuy nhiên, chiến lược này không mang lại hiệu quả rõ rệt, khi xe hybrid không tạo được đột phá. Xe xăng dần mất thị phần, xe điện tuy có sự tăng trưởng nhưng chưa đạt được bước tiến mạnh mẽ như mong đợi là những minh chứng cho sự loay hoay của các thương hiệu Trung Quốc trong năm nay và những năm kế tiếp.

Kết luận

Mặc dù có tăng trưởng nhưng những thách thức của xe Trung Quốc tại thị trường Việt Nam vẫn là rất lớn và không dễ dàng để giải quyết. Với xe thuần xăng, không chỉ có xe Trung Quốc mà một vài thương hiệu lớn cũng bắt đầu nhập xe từ thị trường Trung Quốc về Việt Nam và tạo ra sức hút lớn như Ford hay Volkswagen. Bên cạnh đó chính sách môi trường cũng sẽ tạo ra rào cản cho việc phổ biến xe xăng trong nội đô các thành phố lớn, đẩy bớt xe xăng về nông thôn, ngoại ô nơi người dân có mức thu nhập thấp hơn thì đây vừa là thách thức cũng là cơ hội.

Có lẽ người Trung Quốc phải thay đổi một lần nữa về tư duy và chiến lược trạm sạc nếu mong muốn xe thuần điện của mình phát triển mạnh mẽ

Với xe hybrid, giá thành cũng là một rào cản và sự tin cậy vào công nghệ xe Trung Quốc là không cao như xe thuần điện. Xe hybrid không đưa ra được một bức tranh khả thi với các nhà đầu tư Việt Nam - là đối tác trực tiếp bán hàng ra thị trường. Mặt khác với cách làm truyền thông của các hãng thì người tiêu dùng đang cảm nhận xe hybrid chỉ là một giải pháp chữa cháy khi xe thuần điện gặp rào cản về trạm sạc chứ không phải là một loạị hình phương tiện với nhiều ưu điểm.

Với xe thuần điện, có lẽ người Trung Quốc phải thay đổi một lần nữa về tư duy và chiến lược trạm sạc nếu mong muốn xe thuần điện của mình phát triển mạnh mẽ. Cuộc chơi xe thuần điện là cuộc đua về giá trị và thời hạn đầu tư giữa các thương hiệu, các đại lý nhằm chiếm đoạt và giữ chân người tiêu dùng và nếu chỉ có bán xe thì bài toán kinh doanh xe điện của Trung Quốc tại Việt Nam chỉ như bán những món đồ chơi thuần túy.

Quang Anh