Mỹ yêu cầu chấm dứt ảnh hưởng của Trung Quốc ở kênh đào Panama

Lời cảnh báo được đưa ra nhân cuộc gặp Tổng thống Panama Jose Raul Mulino. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, Ngoại trưởng Rubio chuyển thông điệp từ Tổng thống Donald Trump rằng hiện diện mà Trung Quốc thiết lập với kênh đào là mối đe dọa và vi phạm Hiệp ước Mỹ - Panama. Tình trạng hiện tại không thể chấp nhận được, nếu không có thay đổi thì Mỹ sẽ thực hiện biện pháp cần thiết để bảo vệ các quyền của mình quy định bởi hiệp ước.

Ngoại trưởng Rubio không nói rõ Panama phải làm gì hay biện pháp mà Mỹ có thể thực hiện. Sau cuộc gặp, Tổng thống Mulino tuyên bố chấp nhận xem xét lại loạt thỏa thuận giữa nước mình với chính quyền cũng như doanh nghiệp Trung Quốc, nhưng tái khẳng định chủ quyền của Panama với kênh đào chẳng có gì để thảo luận. Ông nhấn mạnh đàm phán trực tiếp với Tổng thống Trump rất quan trọng.

Người dân Panama biểu tình phản đối khi Ngoại trưởng Mỹ sang thăm - Ảnh: Reuters

Mỹ hoàn tất xây dựng kênh đào dài 82 km ngang qua eo đất Trung Mỹ vào năm 1914, đến năm 1999 thì hoàn toàn trao lại con kênh cho Panama theo một hiệp ước mà Tổng thống Jimmy Carter ký kết năm 1977. Tổng thống Trump gọi việc ký kết hiệp ước là “ngớ ngẩn”.

Tuyến vận tải này tạo điều kiện cho 14.000 tàu qua lại mỗi năm, chiếm 2,5% thương mại đường biển toàn cầu và rất quan trọng với hoạt động xuất nhập khẩu của Mỹ. Tổng thống Trump nhiều lần tỏ ý đòi lại kênh đào Panama, thậm chí đầu tháng trước còn nêu khả năng sử dụng sức mạnh quân sự.

Lo ngại của nhà lãnh đạo Mỹ không phải vô căn cứ. Năm 2017, Panama quyết định cắt đứt quan hệ với Đài Loan và chuyển sang thiết lập quan hệ với Trung Quốc. Kể từ đó ảnh hưởng từ Bắc Kinh ngày càng gia tăng.

Theo hãng Reuters, Trung Quốc không kiểm soát hoặc quản lý kênh đào nhưng hai cảng nằm ở lối vào trên Caribbean cùng Thái Bình Dương do công ty con của tập đoàn CK Hutchison Holdings trụ sở Hồng Kông quản lý.

Cẩm Bình