Mỹ phát động chiến dịch quân sự lớn chống Houthi

Chiến dịch này bao gồm các cuộc không kích vào "các căn cứ, thủ lĩnh và hệ thống phòng thủ tên lửa" của nhóm Houthi, đồng thời có mục đích khôi phục quyền tự do hàng hải ở vùng biển lân cận.

Trong một tuyên bố trên Truth Social, Tổng thống Trump cáo buộc Houthi tiến hành một "chiến dịch cướp biển, bạo lực và khủng bố không ngừng nghỉ nhằm vào tàu, máy bay và máy bay không người lái của Mỹ và các nước khác".

Mỹ phát động chiến dịch quân sự lớn chống Houthi.

Theo tổng thống Trump, nhóm này đã cản trở hoạt động thương mại quốc tế ở Kênh đào Suez, Biển Đỏ và Vịnh Aden.

"Đã hơn một năm qua, không một tàu thương mại nào treo cờ Mỹ ra khơi an toàn", ông Trump viết và yêu cầu Houthis ngừng các cuộc tấn công của họ, "nếu họ không làm vậy, địa ngục sẽ giáng xuống họ như chưa từng thấy trước đây".

Tổng thống Trump cũng cảnh báo Iran không được cung cấp bất kỳ sự hỗ trợ nào cho nhóm có trụ sở tại Yemen hoặc "đe dọa" Mỹ. "Sự hỗ trợ cho khủng bố Houthi phải chấm dứt ngay lập tức", ông viết đồng thời nói thêm rằng, Mỹ sẽ buộc Iran "hoàn toàn chịu trách nhiệm và chúng tôi sẽ không tử tế trong việc đó".

Các quan chức Mỹ cho biết, các cuộc không kích nhằm vào kho vũ khí của Houthi, phần lớn được chôn sâu dưới lòng đất, có thể kéo dài trong vài tuần, tăng cường về phạm vi và quy mô tùy thuộc vào phản ứng của nhóm chiến binh. Các cơ quan tình báo Mỹ đã rất vất vả để xác định và định vị các hệ thống vũ khí của Houthi, bởi phiến quân sản xuất trong các nhà máy ngầm và nhập lậu từ Iran.

Một số trợ lý an ninh quốc gia Mỹ muốn theo đuổi một chiến dịch thậm chí còn quyết liệt hơn, có thể khiến Houthis về cơ bản mất quyền kiểm soát các vùng rộng lớn ở phía Bắc đất nước. Nhưng ông Trump vẫn chưa phê duyệt chiến lược đó, vì lo ngại Mỹ vướng vào một cuộc xung đột ở Trung Đông mà ông đã cam kết tránh trong chiến dịch tranh cử của mình.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã thúc giục ông Trump phê duyệt một chiến dịch chung giữa Mỹ và Israel nhằm phá hủy các cơ sở vũ khí hạt nhân của Iran, tận dụng thời điểm hệ thống phòng không của Iran bị lộ, sau khi một chiến dịch ném bom của Israel đã phá hủy cơ sở hạ tầng quân sự quan trọng. Ông Trump, không muốn bị lôi kéo vào một cuộc chiến tranh lớn, cho đến nay vẫn chưa chịu khuất phục trước áp lực từ cả những người theo chủ nghĩa diều hâu của Israel và Mỹ để tấn công các địa điểm hạt nhân của Iran.

Kể từ cuộc tấn công do Hamas dẫn đầu vào Israel vào tháng 10/2023, phiến quân Houthi đã tấn công hơn 100 tàu buôn và tàu chiến ở Biển Đỏ bằng hàng trăm tên lửa, máy bay không người lái và tàu cao tốc chở đầy thuốc nổ, làm gián đoạn hoạt động thương mại toàn cầu thông qua một trong những tuyến đường vận chuyển đông đúc nhất thế giới.

Người phát ngôn quân sự Houthi.

Houthi được Iran hậu thuẫn phần lớn đã ngừng các cuộc tấn công của họ, khi Israel và Hamas đạt được lệnh ngừng bắn ở Gaza vào tháng 1/2025. Nhưng Israel đã thiết lập lệnh phong tỏa viện trợ cho Gaza trong tháng này và Houthi đã tuyên bố sẽ tăng cường các cuộc tấn công để đáp trả.

Các cuộc tấn công của nhóm trong những tuần gần đây đã khiến ông Trump nổi giận. Nhóm này đã bắn một tên lửa đất đối không vào một chiếc F-16 của Không quân đang bay trên Biển Đỏ, nhưng đã bắn trượt. Một máy bay không người lái MQ-9 Reaper của quân đội Mỹ đã biến mất trên Biển Đỏ vào cùng ngày mà phiến quân Houthi tuyên bố đã bắn hạ một chiếc.

Vào tháng 1/2025, chính quyền của ông Trump đã đưa Houthis trở lại danh sách nhóm khủng bố. Theo một sắc lệnh hành pháp do ông Trump ký, nhóm này đã bắn tên lửa vào tàu chiến của Mỹ "hàng chục lần" và phóng "hơn 300 quả đạn" vào Israel kể từ năm 2023.

Người dân nói rằng, các cuộc không kích ban đầu đã đánh trúng các tòa nhà ở các khu dân cư trong và xung quanh thủ đô Sana của Yemen, vốn được biết đến là thành trì của giới lãnh đạo Houthis. Nhóm Houthis cho biết cuộc tấn công của Mỹ đã làm 13 người thiệt mạng.

Các quan chức Mỹ cho hay, các cuộc không kích hôm thứ Bảy (15/3) được tiến hành sau một loạt các cuộc họp cấp cao tại Nhà Trắng trong tuần này giữa ông Trump và các trợ lý an ninh quốc gia hàng đầu, bao gồm Phó Tổng thống JD Vance; Bộ trưởng Ngoại giao Marco Rubio; Michael Waltz, cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống; Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth; Tướng Michael E. Kurilla, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Trung tâm của quân đội. Ông Trump đã phê duyệt kế hoạch vào thứ Sáu (14/3).

Các cuộc không kích được thực hiện bởi các máy bay chiến đấu từ tàu sân bay Harry S. Truman, hiện đang ở phía Bắc Biển Đỏ, cũng như các máy bay tấn công của không quân và máy bay không người lái vũ trang được phóng từ các căn cứ trong khu vực - các quan chức Mỹ cho biết.

Các cuộc không kích được thực hiện bởi các máy bay chiến đấu từ tàu sân bay Harry S. Truman.

Dưới thời chính quyền Biden, các cuộc tấn công vào tàu thương mại đã bị các lực lượng quân sự Mỹ và Anh đáp trả bằng một số cuộc phản công. Ví dụ, từ tháng 1-5/2024, quân đội của hai nước đã tiến hành ít nhất năm cuộc không kích chung lớn nhằm vào người Houthi để đáp trả các cuộc tấn công vào tàu vận chuyển.

Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ, đơn vị đã thực hiện các cuộc không kích vào 15/3 mà không có sự hỗ trợ của bất kỳ quốc gia nào khác, đã thường xuyên tuyên bố các hành động quân sự chống lại Houthi.

Thế nhưng, các cuộc không kích do Mỹ dẫn đầu đã không ngăn cản được họ tấn công các tuyến đường vận chuyển kết nối với Kênh đào Suez, tuyến đường rất quan trọng đối với thương mại toàn cầu. Hàng trăm tàu đã buộc phải đi đường vòng dài quanh miền Nam châu Phi, đẩy chi phí lên cao. Bất chấp lệnh ngừng bắn ở Gaza, một số hãng vận tải container lớn nhất vẫn cho tàu của họ vẫn đi vòng qua Mũi Hảo Vọng và tránh đi qua Biển Đỏ.

Hồng Hạnh