Mỹ mở cuộc điều tra thương mại với các loại chip cũ Trung Quốc, chuyển giao cho chính quyền Trump hoàn thành

Cuộc điều tra theo Điều khoản 301 được khởi động chỉ bốn tuần trước khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức vào ngày 20.1.2025. Theo các quan chức chính quyền Biden, cuộc điều tra sẽ được chuyển giao cho chính quyền Trump vào tháng 1.2025 để hoàn thành.

Nỗ lực này có thể mang lại cho Trump một con đường để bắt đầu áp đặt mức thuế cao đến 60% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc mà ông từng đe dọa.

Tổng thống sắp mãn nhiệm Joe Biden đã áp dụng mức thuế 50% của Mỹ với các chất bán dẫn từ Trung Quốc, có hiệu lực từ ngày 1.1.2025. Những năm qua, chính quyền Biden đã thắt chặt lệnh hạn chế xuất khẩu với các loại chip trí tuệ nhân tạo (AI) và chip nhớ tiên tiến cũng như thiết bị sản xuất chip sang Trung Quốc. Gần đây, Mỹ đã tăng thuế lên 50% với các đĩa silicon năng lượng mặt trời và polysilicon từ Trung Quốc.

Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ, đơn vị sẽ tiến hành cuộc điều tra mới, cho biết mục đích của việc làm này là bảo vệ các nhà hãng chip của Mỹ và các thị trường tự do khác trước sự mở rộng quy mô lớn của Trung Quốc trong việc tự sản xuất chip.

Đại diện Thương mại Mỹ Katherine Tai cho biết cơ quan này đã tìm thấy bằng chứng cho thấy Trung Quốc đang nhắm đến việc thống trị ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu, tương tự như cách họ làm với thép, nhôm, tấm năng lượng mặt trời, ô tô điện và khoáng sản quan trọng.

"Điều này cho phép các công ty Trung Quốc nhanh chóng mở rộng năng lực và cung cấp các loại chip có giá thấp không ngờ, đe dọa gây hại đáng kể và có khả năng loại bỏ các đối thủ cạnh tranh theo định hướng thị trường của họ", bà Katherine Tai nói với các phóng viên trong một cuộc gọi hội nghị.

Các loại chip cũ sử dụng quy trình sản xuất lâu đời, được tìm thấy trong nhiều ứng dụng thị trường đại chúng. Chúng hoàn toàn khác các loại chip tiên tiến để dùng trong các ứng dụng AI hoặc bộ vi xử lý phức tạp.

Chính quyền Biden sẽ bắt đầu tiếp nhận ý kiến công chúng về cuộc điều tra vào ngày 6.1.2025 và lên kế hoạch tổ chức phiên điều trần công khai vào ngày 11 - 12.3.2025, theo thông báo từ Federal Register.

Federal Register là ấn phẩm chính thức của chính phủ Mỹ, do Cơ quan Quản lý Hồ sơ và Lưu trữ Quốc gia (NARA) xuất bản hàng ngày. Đây là nơi công bố các quy định, thông báo, lệnh hành pháp, tài liệu pháp lý và các hoạt động của chính phủ liên bang.

Hiện chưa rõ liệu Jamieson Greer, ứng cử viên của ông Trump để lãnh đạo Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ, có được Thượng viện phê chuẩn hay không. Jamieson Greer là luật sư thương mại và cựu Giám đốc Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ trong chính quyền đầu tiên của ông Trump.

Cuộc điều tra này được tiến hành theo Điều khoản 301 của Đạo luật Thương mại năm 1974, cùng một đạo luật về các hành vi thương mại không công bằng mà Trump đã viện dẫn để áp thuế lên tới 25% với khoảng 370 tỉ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc vào năm 2018 và 2019, gây ra cuộc chiến thương mại kéo dài gần ba năm với cường quốc châu Á.

Nếu ông Trump tiếp tục cuộc điều tra này, nó cần phải được hoàn thành trong vòng một năm kể từ khi khởi động.

Chính quyền Biden hôm 23.12 đã công bố cuộc điều tra thương mại với các chất bán dẫn cũ do Trung Quốc sản xuất - Ảnh: Internet

Một quan chức chính quyền Biden cho biết ngoài việc xem xét tác động của chính các chip nhập khẩu, cuộc điều tra cũng sẽ đánh giá việc tích hợp chúng vào các linh kiện hạ nguồn và hàng hóa cuối cùng trong các ngành công nghiệp quan trọng, bao gồm quốc phòng, sản phẩm ô tô và thiết bị y tế.

Cuộc điều tra cũng sẽ nhắm mục tiêu vào hoạt động sản xuất chất nền silicon carbide và đĩa bán dẫn của Trung Quốc để chế tạo chip.

Chất nền silicon carbide là vật liệu được sử dụng trong chế tạo các linh kiện bán dẫn, đặc biệt là trong những ứng dụng yêu cầu khả năng chịu nhiệt và điện áp cao, như ô tô điện, năng lượng tái tạo và thiết bị điện tử công nghiệp.

"2/3 sản phẩm Mỹ chứa chip cũ Trung Quốc"

Bộ trưởng Thương mại Mỹ - Gina Raimondo cho biết nghiên cứu của bộ này cho thấy 2/3 sản phẩm Mỹ chứa chip cũ Trung Quốc và một nửa số công ty Mỹ không biết nguồn gốc của chip, gồm cả những công ty trong ngành quốc phòng. Đó là những phát hiện mà bà Gina Raimondo gọi là “khá đáng lo ngại”.

Sau khi đại dịch COVID-19 làm gián đoạn nguồn cung chất bán dẫn và tạm dừng việc sản xuất ô tô lẫn thiết bị y tế, Mỹ đã tìm cách xây dựng chuỗi cung ứng chất bán dẫn của riêng mình với khoản trợ cấp mới trị giá 52,7 tỉ USD để sản xuất chip, nghiên cứu và phát triển nguồn nhân lực.

Tuy nhiên, bà Gina Raimondo nói rằng kế hoạch của Trung Quốc nhằm xây dựng hơn 60% năng lực sản xuất chip cũ mới trên thế giới trong thập kỷ tới đang làm nản lòng đầu tư ở các nơi khác và tạo ra sự cạnh tranh không công bằng.

Bà Gina Raimondo nói với các phóng viên rằng: “Điều này làm suy yếu các công ty của chúng tôi và khiến Mỹ phụ thuộc vào Trung Quốc với các loại chip mà chúng tôi sử dụng hàng ngày trong rất nhiều thứ".

Bất chấp việc cạnh tranh gay gắt trong chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ, một trong số ít lĩnh vực có sự tiếp nối giữa chính quyền Biden và Trump sẽ là thuế quan với Trung Quốc. Chính quyền Biden ban đầu vẫn giữ nguyên mọi mức thuế với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc do ông Trump áp đặt trong nhiệm kỳ tổng thống thứ nhất, sau đó thậm chí còn tăng thêm, gồm cả áp thuế 100% với ô tô điện do Trung Quốc sản xuất nhằm ngăn chặn chúng xâm nhập vào thị trường Mỹ.

Sơn Vân