Mỹ lo ngại viễn cảnh bị tụt hậu ngày càng xa so với Hải quân Trung Quốc

Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) có trụ sở tại Washington mới đây đã đăng tải bài phân tích đáng chú ý về sức mạnh của Hải quân Trung Quốc (PLAN).

Dựa trên thực tế, các chuyên gia của CSIS cho rằng nếu Trung Quốc tiếp tục xây dựng hải quân với tốc độ hiện tại và Mỹ không đưa ngành đóng tàu của mình vào trạng thái phù hợp, Bắc Kinh sẽ có cơ hội cao để vượt mặt.

Ước tính đến năm 2027, PLAN sẽ có nhiều tên lửa trên tàu chiến hơn so với Mỹ, đồng nghĩa với việc tạo ra mật độ hỏa lực áp đảo, mang lại khả năng tấn công tàu chiến và căn cứ trên bộ, cũng như phòng thủ trước tên lửa hay máy bay đối phương.

Tính đến thời điểm này, 73 tàu khu trục và tuần dương cỡ lớn đang nằm trong thành phần tác chiến của Hải quân Mỹ (USN), giúp lực lượng này kiểm soát các vùng biển và đại dương hiệu quả hơn nhiều so với 42 chiến hạm có kích thước tương đương mà PLAN sở hữu.

Tuy nhiên Trung Quốc đang thu hẹp đáng kể sự chênh lệch, theo ghi nhận, Bắc Kinh đã tăng gấp đôi số lượng tàu khu trục từ 20 chiếc năm 2003, lên tới 42 chiếc vào năm 2023, chưa kể hàng chục khinh hạm hạng nặng có sức mạnh cũng rất đáng nể.

PLAN đã hạ thủy 23 tàu khu trục trong 10 năm qua, so với 11 chỉ chiếc được Mỹ đưa vào hoạt động trong cùng thời kỳ. Bên cạnh đó Bắc Kinh còn tiếp nhận 8 tuần dương hạm kể từ năm 2017, trong khi Mỹ chưa có thêm chiếc nào.

Cho dù các đồng minh của Mỹ ở châu Á là Nhật Bản và Hàn Quốc (và cả Ấn Độ) có thể giúp "san bằng" khoảng cách lợi thế về số lượng tàu chiến của PLAN, nhưng vấn đề liên quan tới sự gắn kết giữa các đồng minh lại là điều gây ra nhiều lo ngại.

Ưu thế của Hải quân Trung Quốc còn được phản ánh ở độ tuổi trung bình của các tàu chiến đang hoạt động. Ước tính khoảng 70% số chiến hạm của PLAN được hạ thủy kể từ năm 2010, trong khi Mỹ chỉ có khoảng 25% và con số này sẽ ngày càng được nới rộng.

Mặc dù tàu chiến Mỹ vẫn được đánh giá là vượt trội về mặt công nghệ so với Trung Quốc, nhưng giới phân tích tin rằng cự ly giữa hai bên cũng đang được thu hẹp một cách rất nhanh chóng.

Một đánh giá của Văn phòng Tình báo Hải quân Mỹ lưu ý đến thực tế là Trung Quốc có hàng chục nhà máy đóng tàu quy mô lớn hơn và mang lại năng suất chế tạo tàu chiến cao hơn nhiều so với nước này.

Báo cáo khác của đơn vị trên cho biết sản lượng đóng tàu của Trung Quốc đang cao gấp 230 lần so với Mỹ. Đáng ngại nhất là bản kế hoạch dài hạn do Bắc Kinh đưa ra cho thấy họ chưa thỏa mãn và sẽ còn đẩy mạnh hơn nữa hoạt động này trong tương lai.

Đóng thêm nhiều tàu chiến không phải là cách duy nhất để mang lại ưu thế trên biển. Các hệ thống vũ khí mặt đất, máy bay và tên lửa dự báo cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong bất kỳ cuộc chiến nào trong tương lai.

Cuối cùng, CSIS kết luận rằng sự suy giảm ưu thế của Hải quân Mỹ trước Trung Quốc không dễ dàng đảo ngược bởi quá trình này đã kéo dài qua nhiều thập kỷ và dựa trên cán cân tiềm lực kinh tế cũng như năng lực công nghiệp đang thay đổi.

Để duy trì lợi thế, Hải quân Mỹ được khuyến cáo nên tập trung vào công nghệ, bởi sự vượt trội trong lĩnh vực này đủ sức giúp họ xóa nhòa lợi thế về quy mô của đối phương.