Mỹ - Iran vạch 'ranh giới đỏ' trong đàm phán

Hôm qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gặp các trợ lý an ninh quốc gia hàng đầu của mình, tại Phòng Tình huống Nhà Trắng, để thảo luận về chương trình hạt nhân của Iran trước cuộc gặp thứ hai giữa các quan chức cấp cao Mỹ - Iran tại Oman vào ngày 19/4 tới. Địa điểm họp được truyền thông đặc biệt chú ý, khi tại nơi đây Mỹ từng đưa ra rất nhiều quyết định quan trọng. Dẫu vậy, giới chức Mỹ cho rằng cuộc họp không phải là điều gì đó bất thường.

Lãnh tụ tối cao Iran Khamenei phát biểu. Ảnh: Getty.

Nhà lãnh đạo Mỹ cũng đã điện đàm cho Quốc vương Oman Haitham bin Tariq để thảo luận về vai trò trung gian của Oman cho Mỹ và Iran, đồng thời cho biết chiến dịch gây sức ép tối đa lên Iran vẫn được tiếp tục.

Theo các nguồn tin, các quan chức Mỹ đã và đang xây dựng khuôn khổ cho một thỏa thuận hạt nhân Iran tiềm năng. Đặc phái viên Trung Đông của Mỹ - Steve Witkoff – người được giao nhiệm vụ đàm phán với Iran, cho biết, Tổng thống Mỹ đã yêu cầu ông tìm ra một thỏa thuận cứng rắn, công bằng và có thể tồn tại lâu dài.

Theo ông, một thỏa thuận với Iran sẽ phải giải quyết được hai vấn đề chính – đó là xác minh được chương trình làm giàu urani và vũ khí của Iran: “Tổng thống đã nói rằng không thể có vũ khí hạt nhân. Cuộc đàm phán với Iran sẽ tập trung nhiều vào hai điểm quan trọng. Một là việc làm giàu urani. Iran không cần phải làm giàu urani quá mức 3,67%. Trong một số trường hợp, họ ở mức 60%. Trong những trường hợp khác, họ ở mức 20%. Điều đó không thể xảy ra. Cần phải hiểu rằng, nếu như Iran tuyên bố là chương trình hạt nhân dân sự, nước này không cần làm giàu quá 3,67%. Ngoài việc xác minh việc làm giàu urani, chúng tôi cũng cần xác minh về vũ khí của Iran, bao gồm tên lửa, loại tên lửa mà Iran đã tích trữ được. Chúng tôi đang xác định liệu có thể giải quyết tình hình này bằng con đường ngoại giao và đối thoại hay không. Cuộc họp đầu tiên là tích cực, mang tính xây dựng và thuyết phục.”

Tuy nhiên, trước vòng đàm phán đầu tiên, Iran đã từng nhiều lần tuyên bố chỉ bàn về vấn đề hạt nhân, còn vấn đề vũ khí không nằm trong chương trình nghị sự. Hôm qua, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) tái khẳng định, năng lực quân sự của nước này là điều không thể thương lượng. Theo người phát ngôn Ali Mohammad Naini, an ninh quốc gia, phòng thủ và sức mạnh quân sự là lằn ranh đỏ của Cộng hòa Hồi giáo Iran, không thể đem ra thảo luận hay đàm phán dưới bất kỳ hoàn cảnh nào.

Với những tuyên bố mới nhất của cả hai bên, hôm qua, Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei đã hạ thấp kỳ vọng về một bước đột phá trong đàm phán hạt nhân với Mỹ: “Chúng ta không nên quá lạc quan về cuộc đối thoại này, cũng không nên quá bi quan. Nhưng trong mọi trường hợp, một điều gì đó đã được khởi xướng, một quyết định đã được đưa ra và nó đang được thực hiện. Những bước đầu tiên đã được thực hiện tốt và đúng cách. Từ đây trở đi, quá trình này nên được tuân thủ cẩn thận. Các ranh giới đỏ rất rõ ràng -cả đối với bên kia và đối với chúng ta. Chúng ta có thể hoặc không thể đạt được kết quả, nhưng dù thế nào đi nữa, thì cũng đáng để theo đuổi.”

Dẫu vậy, khi các cuộc đàm phán Mỹ và Iran diễn ra, đồng rial của Iran đã tăng giá khoảng 20% so với đô la trong vài ngày qua, với việc nhiều người Iran hy vọng một thỏa thuận chấm dứt các lệnh trừng phạt kinh tế nhằm nước này có thể đạt được.

Đình Nam/VOV1 tổng hợp