Mỹ - Iran đàm phán hạt nhân vòng hai

Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao Oman, các phái đoàn Mỹ và Iran tổ chức vòng đàm phán thứ hai nhằm giải quyết những bất đồng xung quanh chương trình hạt nhân của Tehran, với mục tiêu đạt được nhiều tiến triển hơn trong việc hướng tới một thỏa thuận "công bằng, ràng buộc và bền vững".

Vòng đàm phán thứ hai này dự kiến tổ chức vào ngày 19-4 tại TP Rome - Ý, đúng một tuần sau vòng đàm phán đầu tiên tại TP Muscat - Oman. Trong vòng đàm phán đầu tiên, phái đoàn Mỹ do Đặc phái viên của Tổng thống Mỹ Donald Trump về Trung Đông Steve Witkoff dẫn đầu, trong khi Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Iran Abbas Araghchi dẫn đầu phái đoàn Iran. Theo Bộ Ngoại giao Iran, cuộc họp tại Oman diễn ra trong bầu không khí có chừng mực, tích cực, và các bên đã nhất trí tiếp tục tham vấn. Theo AP, ban đầu có các thông tin trái nhau về địa điểm tổ chức đàm phán vòng hai là Oman hay Ý, song đến hôm 16-4, phía Iran chính thức xác nhận địa điểm là Rome.

Mỹ và Iran đã có gần nửa thế kỷ thù địch. Kể từ khi quay lại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần đe dọa sẽ không kích các cơ sở hạt nhân của Iran nếu không đạt được thỏa thuận. Về phía ngược lại, các quan chức Iran cảnh báo mặc dù hiện tại chương trình hạt nhân của Tehran chỉ phục vụ các mục tiêu dân sự nhưng họ hoàn toàn có thể theo đuổi vũ khí hạt nhân với kho dự trữ uranium được làm giàu ở mức gần cấp độ vũ khí. Sau khi Mỹ - trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Donald Trump - đơn phương rút khỏi thỏa thuận quốc tế năm 2018, Iran đã làm giàu uranium lên đến độ tinh khiết tối đa 60%, gần với mức 90% của cấp độ vũ khí.

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Abbas Araghchi (phải) tiếp Tổng Giám đốc IAEA Rafael Mariano Grossi tại Tehran hôm 16-4. Ảnh: AP

Trong chuyến thăm Tehran hôm 17 và 18-4, Tổng Giám đốc Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Mariano Grossi bình luận rằng các cuộc đàm phán giữa Iran và Mỹ đang ở giai đoạn rất quan trọng. Theo AP, ông Grossi cho biết cơ quan của ông có thể đóng vai trò quan trọng trong việc xác minh sự tuân thủ của Iran đối với thỏa thuận tiềm năng.

Người đứng đầu IAEA cũng nhận định các cuộc đàm phán "có khả năng đạt được kết quả tốt". Trong chuyến công du Iran lần này, ông Grossi đã có các cuộc gặp với Phó Tổng thống kiêm người đứng đầu Tổ chức Năng lượng nguyên tử Iran Mohammad Eslami và Bộ trưởng Ngoại giao Araghchi, cũng như tham quan một hội trường trưng bày một số dự án hạt nhân dân sự của Iran. Khi được hỏi về lời đe dọa tấn công Iran của ông Donald Trump, ông Grossi nhấn mạnh các bên "cần tập trung vào mục tiêu chung" vì "mọi vấn đề khác sẽ tan biến một khi chúng ta đạt được mục tiêu".

Trong một diễn biến khác cũng liên quan đến tình hình Trung Đông, vào sáng 18-4, Mỹ đã không kích ồ ạt vào cảng dầu Ras Isa ở Yemen, một địa điểm nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng Houthi được Iran hậu thuẫn. Houthi tuyên bố hàng chục người thiệt mạng và trên 100 người bị thương trong cuộc tấn công này.

Theo AP, Bộ Tư lệnh Trung ương Mỹ xác nhận vụ tấn công, cho biết họ thực hiện điều này để loại bỏ nguồn cung nhiên liệu cho Houthi và tước đi "nguồn thu nhập bất hợp pháp" đã tài trợ cho các hoạt động của lực lượng này trong hơn 10 năm qua. Phía Mỹ cũng khẳng định các cuộc tấn công không nhằm gây hại cho người dân Yemen. Vào cùng ngày, quân đội Israel cho biết Houthi đã phóng một tên lửa về phía Israel nhưng bị đánh chặn. Còi báo động đã vang lên ở TP Tel Aviv và các khu vực khác.

ANH THƯ