Mỹ điều tra tác động nhập khẩu gỗ đến an ninh quốc gia: Việt Nam cần lưu ý

Theo Bộ Công Thương, ngày 10.3 vừa qua, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã khởi xướng cuộc điều tra theo mục 232, Đạo luật Thương mại mở rộng năm 1962, xem việc nhập khẩu gỗ (bao gồm gỗ, gỗ xẻ và các sản phẩm phái sinh như giấy, đồ nội thất, tủ gỗ) vào Mỹ có đe dọa đến an ninh quốc gia hay không và có cần các hành động nhằm đảm bảo chuỗi cung trong nước đáng tin cậy, an toàn và bền vững hay không.

Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ Việt Nam sang Mỹ đang chiếm 56% tổng kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành gỗ nước ta - Ảnh: Internet

Mới đây, DOC thông báo các bên liên quan có thể gửi ý kiến bằng văn bản, dữ liệu, phân tích hoặc các thông tin liên quan khác trước ngày 1.4.2025 qua cổng thông tin www.regulations.gov (mã vụ việc là BIS-2025-0011). Các ý kiến bình luận cần ghi rõ tham chiếu đến X-RIN 0694-XC117.

Các bên liên quan gửi ý kiến bình luận thông qua cổng thông tin cần sử dụng tên của cá nhân hoặc tổ chức gửi ý kiến làm tên tệp. Trường hợp ý kiến bình luận có chứa thông tin mật của doanh nghiệp cần xác định rõ phần nào là thông tin mật, đồng thời, cung cấp lý do giải thích vì sao thông tin đó là mật và trích dẫn cơ sở pháp lý cụ thể để bảo vệ thông tin.

Đồng thời, cần phải nộp một bản công khai của tài liệu. Đối với thông tin mật, tên tệp của bản mật phải bắt đầu bằng chữ “BC”. Bất cứ trang nào chứa thông tin mật đều phải được ghi rõ “BUSINESS CONFIDENTIAL” ở đầu trang. Đối với bản công khai, cần phải ghi rõ “PUBLIC”, với tên tệp bắt đầu bằng chữ “P”.

DOC đề nghị các bên liên quan đưa ra bình luận và thông tin liên quan tới các vấn đề sau: Nhu cầu hiện tại và dự báo nhu cầu trong tương lai về gỗ tại Mỹ; khả năng đáp ứng nhu cầu gỗ và gỗ trong nước của ngành sản xuất trong nước; vai trò của chuỗi cung ứng nước ngoài trong việc đáp ứng nhu cầu gỗ tròn và gỗ tại Mỹ; tác động của trợ cấp chính phủ nước ngoài và các hoạt động thương mại không công bằng đối với tính cạnh tranh của ngành công nghiệp gỗ và các sản phẩm từ gỗ của Mỹ; đánh giá tính khả thi của việc tăng công suất sản xuất gỗ trong nước; tác động của các chính sách thương mại hiện hành đối với ngành sản xuất gỗ và các sản phẩm từ gỗ trong nước, và liệu cần phải có biện pháp bổ sung (gồm cả thuế quan và hạn ngạch) để bảo vệ an ninh quốc gia hay không; bất kỳ yếu tố liên quan nào khác.

Trước đó, vào ngày 1.3.2025, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ban hành sắc lệnh giao DOC khởi động điều tra theo mục 232. Theo quy định của Mỹ, DOC sẽ tham vấn Bộ trưởng Quốc phòng và những người đứng đầu các bộ và cơ quan hành pháp có liên quan để nộp báo cáo lên Tổng thống Mỹ không muộn hơn 270 ngày sau khi sắc lệnh này được ban hành, với nội dung: các phát hiện về việc liệu việc nhập khẩu gỗ, gỗ xẻ và các sản phẩm phái sinh của chúng có đe dọa đến an ninh quốc gia hay không; các khuyến nghị về hành động nhằm giảm thiểu những mối đe dọa đó, bao gồm các mức thuế quan tiềm năng, kiểm soát xuất khẩu hoặc các ưu đãi để tăng sản lượng trong nước; các khuyến nghị về chính sách nhằm củng cố chuỗi cung ứng gỗ và gỗ xẻ của Mỹ thông qua những khoản đầu tư chiến lược và cải cách cấp phép.

Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ ngành liên quan theo dõi chặt chẽ các diễn biến của vụ việc; tiếp xúc, trao đổi với các cơ quan chức năng của Mỹ thông qua kênh phù hợp để đảm bảo biện pháp mà Mỹ đề xuất, giải quyết được mối quan tâm của Chính phủ Mỹ nhưng vẫn góp phần thúc đẩy trao đổi thương mại lành mạnh giữa hai quốc gia.

"Bộ Công Thương khuyến nghị các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu sang Mỹ theo dõi các chính sách, diễn biến những cuộc điều tra của Mỹ để chủ động điều chỉnh kế hoạch sản xuất, kinh doanh; hợp tác đầy đủ với cơ quan điều tra của Mỹ khi được yêu cầu; liên hệ chặt chẽ với Bộ Công Thương để được hỗ trợ kịp thời", lãnh đạo bộ nhấn mạnh.

Trong khi đó, giới chuyên gia cũng đưa ra khuyến nghị ngành gỗ Việt Nam cần đẩy mạnh hợp tác và đối thoại. Cùng với đó, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa doanh nghiệp, hiệp hội và cơ quan nhà nước để tìm giải pháp ứng phó kịp thời với các chính sách bảo hộ thương mại của Mỹ. Đặc biệt, việc xác nhận xuất xứ hàng hóa (CO) là công cụ quan trọng chống lại gian lận thương mại.

Mặt khác, ngành gỗ cần nâng cao giá trị sản phẩm; trong đó tập trung sản xuất các mặt hàng có giá trị gia tăng cao như nội thất nhà bếp, ghế ngồi, đồ nội thất gỗ khác để đáp ứng xu hướng thị trường. Đầu tư bền vững: Việt Nam cần phát triển các nhà máy “xanh” và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế về môi trường để nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

Để chuẩn bị cho rủi ro thương mại, các doanh nghiệp cần sẵn sàng ứng phó những cuộc điều tra chống bán phá giá hoặc các biện pháp phòng vệ thương mại từ phía Mỹ, thông qua việc nâng cao năng lực pháp lý và cải thiện quản trị rủi ro...

Tuyết Nhung