Mỹ có thể dừng kế hoạch mở rộng hiện diện quân sự ở Nhật Bản

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth. (Ảnh: Reuters)

NBC và CNN dẫn các tài liệu dự thảo cho biết, việc dừng kế hoạch chuyển đổi lực lượng Mỹ tại Nhật Bản (USFJ) thành trụ sở lực lượng phối hợp có thể tiết kiệm khoảng 1,1 tỷ USD chi phí.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng việc Mỹ thu hẹp phạm vi chỉ huy và kiểm soát ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương có thể khiến Washington và Tokyo đối mặt với những rủi ro, trong bối cảnh cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng gay gắt.

Khi được hỏi về thông tin này, phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng cho biết Lầu Năm Góc đã biết về thông tin trên báo chí, nhưng "không có thông báo nào về vấn đề này".

"Liên minh Mỹ - Nhật đang ở thời điểm mạnh nhất trong lịch sử và cam kết của Mỹ đối với Nhật Bản là tuyệt đối. Liên minh tiếp tục là nền tảng của hòa bình và an ninh khu vực và là trọng tâm trong chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của chúng tôi", người phát ngôn nói với Japan Times.

Nội dung này được nói là nằm trong kế hoạch rộng hơn của chính phủ Mỹ nhằm cắt giảm đáng kể ngân sách của Bộ Quốc phòng, hiện ở mức 800 tỷ USD.

Kế hoạch này cũng bao gồm việc sáp nhập các bộ tư lệnh tác chiến và Mỹ sẽ từ bỏ vai trò tổng tư lệnh tối cao của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) tại châu Âu.

Tháng 7 năm ngoái, Mỹ dưới thời chính quyền Biden thông báo sẽ nâng cấp lực lượng của họ tại Nhật Bản, "để mở rộng nhiệm vụ và trách nhiệm hoạt động". Đây được coi là thay đổi quan trọng nhất đối với lực lượng Mỹ tại Nhật Bản kể từ khi thành lập.

Nhật Bản là một đồng minh quan trọng của Mỹ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương trong mấy thập kỷ qua, tạo cho Washington một chỗ đứng vững chắc ở khu vực để có thể đối phó với một Trung Quốc ngày càng quyết đoán và hùng mạnh.

Trong cuộc gặp thượng đỉnh vào tháng 2 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Shigeru Ishiba tái khẳng định tầm quan trọng của việc tăng cường hơn nữa năng lực răn đe và ứng phó, bằng cách nâng cấp cơ chế chỉ huy và kiểm soát tương ứng của hai bên.

Ngày 21/3, Chánh văn phòng Nội các Nhật Bản Yoshimasa Hayashi cho biết, Tokyo "không có thay đổi nào trong chính sách này".

"Chúng tôi muốn tiếp tục thảo luận chặt chẽ với Mỹ về việc tăng cường hơn nữa năng lực răn đe và ứng phó của liên minh Nhật Bản – Mỹ, bao gồm việc cải thiện khuôn khổ chỉ huy và kiểm soát tương ứng", ông Hayashi phát biểu tại cuộc họp báo.

Thông tin về việc dừng mở rộng USFJ nhanh chóng vấp phải phản ứng gay gắt từ một số nghị sĩ trong Quốc hội Mỹ, cho rằng điều này sẽ trao chiến thắng cho Trung Quốc và các bên khác ở khu vực.

Thượng nghị sĩ Roger Wicker thuộc đảng Cộng hòa, chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện và Hạ nghị sĩ Mike Rogers, chủ tịch Ủy ban Quân vụ Hạ viện, cho biết trong tuyên bố chung đưa ra ngày 19/3 rằng họ "rất lo ngại" Bộ Quốc phòng đang "xem xét những thay đổi đơn phương về những vấn đề chiến lược quan trọng, bao gồm việc cắt giảm đáng kể lực lượng Mỹ đồn trú ở nước ngoài, khi không có sự phối hợp với Nhà Trắng và Quốc hội".

"Chúng tôi sẽ không chấp nhận những thay đổi đáng kể đối với cơ cấu tác chiến mà không có quy trình liên ngành chặt chẽ, không có phối hợp với các chỉ huy chiến đấu và Bộ Tham mưu liên hợp cũng như với Quốc hội", tuyên bố cho biết.

"Những động thái như vậy có thể làm suy yếu khả năng răn đe của Mỹ trên toàn cầu và làm giảm vị thế đàm phán của chúng ta với các đối thủ của Mỹ”, hai nghị sĩ viết.

Trong phát biểu đưa ra hồi tháng 2, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cho biết ông sẽ tập trung vào việc củng cố quân đội, bằng cách cắt giảm gian lận tài chính, lãng phí và lạm dụng tại Lầu Năm Góc, đồng thời tìm cách tái tập trung ngân sách của bộ.

Bộ trưởng Hegseth dự kiến sẽ thăm Nhật Bản vào cuối tháng này, khi hai quốc gia đồng minh kỷ niệm 80 năm ngày kết thúc Thế chiến II.

Dừng kế hoạch mở rộng USFJ, kêu gọi Tokyo chi nhiều hơn cho quốc phòng của chính mình và chi nhiều tiền hơn cho lực lượng đồn trú Mỹ có thể là một số nội dung trong chương trình làm việc của ông Hegseth.

Thu Loan

Theo Japan Times