Mỹ áp thuế 46% lên hàng hóa Việt Nam: Điểm tên các 'ông lớn' bị ảnh hưởng nặng nề

Ngày 9/4/2025 tới đây, chính quyền Mỹ chính thức áp mức thuế 46% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam. Đây được xem là một trong những động thái thương mại quyết liệt nhất từ trước đến nay, tác động mạnh mẽ đến các ngành xuất khẩu chủ lực như thủy sản, dệt may, điện tử và nông sản của Việt Nam.

Các chuyên gia kinh tế cảnh báo, thuế quan cao không chỉ làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam mà còn có thể đe dọa đến tăng trưởng GDP của quốc gia.

Tổng thống Mỹ với tấm bảng ghi mức thuế nhập khẩu đối ứng áp dụng cho các nước.

Các ông lớn xuất khẩu nào ảnh hưởng?

Ngành dệt may – giày dép chịu tác động mạnh nhất khi xuất khẩu sang Mỹ chiếm từ 25-80% doanh thu của nhiều doanh nghiệp như May Sông Hồng (MSH), TNG, Vinatex (VGT) hay Thành Công (TCM). Mức thuế cao khiến các đơn hàng có nguy cơ bị hủy, buộc doanh nghiệp phải cắt giảm sản xuất, ảnh hưởng đến việc làm của hàng trăm nghìn lao động.

Với ngành thủy sản, thị trường Mỹ chiếm phần lớn doanh thu của Công ty CP Vĩnh Hoàn (VHC). Việc áp thuế 46% sẽ khiến VHC mất thị phần vào tay các đối thủ từ quốc gia khác, đồng thời doanh thu và lợi nhuận giảm mạnh. Còn với Công ty CP Minh Phú (MPC), Tôm Việt Nam sẽ kém cạnh tranh hơn, ảnh hưởng trực tiếp đến doanh thu của MPC.

Ngành gỗ và nội thất cũng rơi vào tình thế khó khăn khi Mỹ là thị trường tiêu thụ lớn nhất, chiếm tới 60% kim ngạch xuất khẩu. Các doanh nghiệp như SAV và PTB đối diện nguy cơ sụt giảm mạnh doanh thu khi khách hàng Mỹ tìm kiếm nguồn cung ứng từ các quốc gia khác.

Tương tự, ngành điện tử – linh kiện đứng trước thách thức lớn khi Mỹ là thị trường xuất khẩu quan trọng. Các doanh nghiệp như DGW, PET (phân phối) cùng với các tập đoàn lớn như Samsung và Intel có thể phải điều chỉnh chiến lược, thậm chí xem xét dịch chuyển sản xuất sang các nước có chính sách thuế ưu đãi hơn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất mà còn tác động nghiêm trọng đến thị trường lao động trong nước.

Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong năm 2024. Ảnh: O.L

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp sản xuất ba lô, túi xách và vali cũng chịu ảnh hưởng nặng nề khi Mỹ chiếm hơn 60% xuất khẩu của ngành này. STK – đơn vị cung cấp xơ sợi nguyên liệu – có thể đối mặt với tình trạng giảm đơn hàng, kéo theo hệ lụy tới toàn ngành dệt may phụ trợ.

Ngành logistics cũng không nằm ngoài vòng xoáy khi sản lượng hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ sụt giảm. Các doanh nghiệp như Gemadept (GMD), Viconship (VSC) hay Hải An (HAH) có thể phải điều chỉnh kế hoạch kinh doanh do nhu cầu vận chuyển giảm sút. Trong khi đó, lĩnh vực khu công nghiệp (KCN) như KBC, SZC, IDC, BCM, LHG, TIP đối diện với rủi ro trung hạn khi các nhà đầu tư nước ngoài cân nhắc lại chiến lược mở rộng sản xuất tại Việt Nam.

Các doanh nghiệp nông sản hàng đầu như Công ty CP Tập đoàn PAN (PAN Group) và Công ty CP Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HAGL Agrico) sẽ chịu tác động nghiêm trọng. Các sản phẩm như hạt điều, cà phê, chuối có nguy cơ mất lợi thế cạnh tranh, dẫn đến giảm kim ngạch xuất khẩu và doanh thu.

Giải pháp nào cho các doanh nghiệp Việt Nam?

Theo các chuyên gia kinh tế, việc áp thuế cao khiến kim ngạch xuất khẩu suy giảm mạnh, kéo theo những tác động tiêu cực lên cán cân thương mại và nguồn thu ngân sách quốc gia. Khi các doanh nghiệp phải cắt giảm sản xuất, tăng trưởng GDP cũng có nguy cơ bị kìm hãm, ảnh hưởng đến tốc độ phát triển kinh tế chung.

Đặc biệt, tình trạng thất nghiệp có thể gia tăng đáng kể, nhất là trong các lĩnh vực dệt may, nông nghiệp và chế biến gỗ – những ngành sử dụng nhiều lao động. Không chỉ dừng lại ở đó, chuỗi cung ứng toàn cầu cũng đối mặt với nguy cơ bị gián đoạn nếu các doanh nghiệp FDI cân nhắc dịch chuyển sản xuất sang các nước có lợi thế thuế quan hơn.

Để đối phó, các doanh nghiệp buộc phải tìm kiếm thị trường thay thế như EU, Nhật Bản hay ASEAN. Tuy nhiên, việc chuyển hướng đòi hỏi thời gian và nguồn lực lớn để đáp ứng các tiêu chuẩn mới. Theo Hanoi Times, ngành dệt may có thể mất nhiều năm để tái thiết thị phần. Chính phủ và doanh nghiệp cần phối hợp chặt chẽ để giảm thiểu thiệt hại và tìm lối thoát.

Chính sách thuế quan 46% của Mỹ từ ngày 2/4/2025 là "cú sốc" lớn đối với các "ông lớn" xuất khẩu Việt Nam. Từ Vĩnh Hoàn, Minh Phú trong thủy sản, đến May Sông Hồng, TNG trong dệt may, hay Samsung, Intel trong điện tử, tất cả đều đối mặt với nguy cơ giảm doanh thu và mất thị phần. Trong bối cảnh này, sự linh hoạt trong chiến lược kinh doanh và sự hỗ trợ từ chính sách nhà nước sẽ là chìa khóa để Việt Nam vượt qua thách thức và duy trì vị thế trên bản đồ thương mại toàn cầu.

Trước những thách thức hiện tại, các chuyên gia đưa ra nhiều giải pháp nhằm giúp doanh nghiệp giảm thiểu tác động từ việc áp thuế này và duy trì sự ổn định. Theo đó, việc đa dạng hóa thị trường, giảm phụ thuộc vào Mỹ được xem là một hướng đi quan trọng. Đồng thời, doanh nghiệp cần tập trung nâng cao giá trị sản phẩm, đầu tư vào chất lượng và xây dựng thương hiệu để củng cố sức cạnh tranh.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng khuyến nghị doanh nghiệp chủ động đàm phán với đối tác Mỹ nhằm tìm kiếm phương án chia sẻ gánh nặng thuế quan. Ngoài ra, việc tận dụng lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do như CPTPP và EVFTA để mở rộng xuất khẩu sang thị trường châu Âu và châu Á cũng được nhấn mạnh như một chiến lược quan trọng giúp doanh nghiệp thích ứng với bối cảnh mới.

A.V