Mức sinh của Việt Nam xuống thấp nhất từ trước đến nay

Theo đại diện Vụ Thống kê Dân số và Lao động (Tổng cục Thống kê), kể từ năm 2009 đến năm 2022, mức sinh của Việt Nam giữ trạng thái tương đối ổn định xung quanh mức sinh thay thế. Tuy nhiên, trong hai năm gần đây (2023-2024), mức sinh bắt đầu giảm nhanh hơn. Năm 2023, tổng tỷ suất sinh (TFR) của Việt Nam là 1,96 con/phụ nữ và năm 2024 giảm tiếp xuống còn 1,91 con/phụ nữ.

Cụ thể, TFR của khu vực thành thị là 1,67 con/phụ nữ, thấp hơn so với khu vực nông thôn (2,08 con/phụ nữ). Tổng số có 32 tỉnh, thành phố có mức sinh thấp hơn mức sinh thay thế (dưới 2,1 con/phụ nữ); có 25 tỉnh, thành phố có mức sinh dao động xung quanh mức sinh thay thế và 6 địa phương có mức sinh cao hơn mức sinh thay thế (cao hơn 2,5 con/phụ nữ). Trong đó, TP Hồ Chí Minh là địa phương có mức sinh thấp nhất cả nước (1,39 con/phụ nữ), Hà Giang có mức sinh cao nhất cả nước (2,69 con/phụ nữ).

Ông Phạm Hoài Nam, Vụ trưởng Vụ Thống kê Dân số và Lao động, nhấn mạnh: Mức sinh của Việt Nam đang có xu hướng giảm và giảm khá nhanh trong những năm gần đây. Kinh nghiệm nhiều quốc gia trên thế giới như các nước Châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc cho thấy khi mức sinh đã giảm thì khó có xu hướng tăng trở lại. Nếu không sớm có những chính sách kịp thời, mức sinh những năm tiếp theo sẽ tiếp tục giảm.

"Bộ Y tế vừa có đề xuất không xử lý kỷ luật với Đảng viên sinh con thứ 3 trở lên. Đây là đề xuất phù hợp trong bối cảnh hiện nay. Ngoài ra, có thể nghiên cứu, ban hành các chính sách khuyến khích sinh phù hợp với điều kiện kinh tế và văn hóa Việt Nam, để mức sinh không giảm quá nhanh khi kinh tế phát triển", ông Phạm Hoài Nam nói.

Mức sinh của Việt Nam xuống thấp nhất từ trước đến nay. Ảnh minh họa: Dương Ngọc/TTXVN.

Cũng theo Vụ Thống kê Dân số và Lao động, Việt Nam vẫn đang trong thời kỳ “cơ cấu dân số vàng”, với hai người trong độ tuổi lao động có một người phụ thuộc. Trong đó, tỷ trọng dân số từ 15-64 tuổi chiếm 67,4%; tỷ trọng dân số dưới 15 tuổi chiếm 23,3% và tỷ trọng dân số từ 65 tuổi trở lên chiếm 9,3%.

Năm 2024, số lượng người già từ 60 tuổi trở lên là 14,2 triệu người, tăng 2,8 triệu người so với năm 2019 và tăng 4,7 triệu người so với năm 2014. Dự báo đến năm 2030, số người từ 60 tuổi trở lên sẽ xấp xỉ 18 triệu người, tăng gần 4 triệu người so với năm 2024. Như vậy, Việt Nam đang ở trong thời kỳ già hóa nhanh do tuổi thọ người dân tăng cao và mức sinh giảm.

Để ứng phó với vấn đề già hóa dân số, lãnh đạo Vụ Thống kê Dân số và Lao động cho rằng, ngoài những chính sách duy trì ổn định mức sinh, không để mức sinh giảm quá nhanh thì cần cải thiện chính sách sử dụng hiệu quả nguồn cung lao động, đặc biệt là lao động lớn tuổi. Có những chính sách phù hợp tạo điều kiện và khuyến khích lao động lớn tuổi tham gia công việc phù hợp đóng góp thêm sức lực cho gia đình và xã hội. Về lâu dài cần nghiên cứu các giải pháp để tăng tuổi nghỉ hưu, đối với một số ngành nghề, lĩnh vực nhất định.

Bên cạnh đó, cần mở rộng hệ thống bảo hiểm xã hội theo hướng thúc đẩy triển khai hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng, đa trụ cột để nâng cao mức độ bao phủ toàn diện của hệ thống, góp phần nâng cao mức sống của người hưởng bảo hiểm xã hội, giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước. Nâng cấp hệ thống chăm sóc y tế, nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe dài hạn cho người cao tuổi…

Thế Đoàn/Báo Tin tức