Mức phụ cấp ưu đãi mới có đủ thu hút y bác sĩ về tuyến cơ sở?

Dự thảo Nghị định quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với viên chức, người lao động công tác tại các cơ sở y tế công lập (sau đây gọi tắt là: dự thảo Nghị định về phụ cấp ưu đãi với nhân viên y tế) gồm 8 điều: Phạm vi điều chỉnh; Đối tượng áp dụng; Nguyên tắc áp dụng và cách tính phụ cấp; Mức phụ cấp ưu đãi theo nghề; Thời gian không được tính hưởng phụ cấp ưu đãi theo nghề y tế; Nguồn kinh phí chi trả; Tổ chức thực hiện; Hiệu lực và trách nhiệm thi hành.

Đáng chú ý, mức phụ cấp ưu đãi theo nghề được quy tại Điều 4. Theo dự thảo, mức phụ cấp 70% áp dụng đối với các đối tượng sau:

- Viên chức được phân công thường xuyên, trực tiếp làm các công việc: Xét nghiệm, khám và điều trị, chăm sóc người mắc bệnh phong, lao, tâm thần, HIV/AIDS, người mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A; Giám định pháp y, pháp y tâm thần, giải phẫu bệnh lý; Người làm việc trong phòng xét nghiệm yêu cầu an toàn sinh học cấp III.

- Viên chức có trình độ chuyên môn là bác sĩ thường xuyên, trực tiếp công tác tại trạm y tế các xã khu vực II, khu vực III thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

- Viên chức được phân công thường xuyên, trực tiếp làm chuyên môn y tế trong lĩnh vực y tế dự phòng.

Mức phụ cấp 60% áp dụng đối với viên chức được phân công thường xuyên, trực tiếp làm các công việc: Khám, điều trị, chăm sóc người mắc bệnh truyền nhiễm (không thuộc điểm nêu trên); cấp cứu và vận chuyển cấp cứu 115; Xét nghiệm xác định tác nhân gây bệnh truyền nhiễm; Kiểm dịch y tế biên giới; Xạ trị, hóa trị, sinh học phân tử, y học hạt nhân.

Mức phụ cấp 50% áp dụng với việc khám, điều trị, chăm sóc, phục vụ người bệnh gây mê hồi sức, chẩn đoán hình ảnh, nhi, chống độc, bỏng, da liễu.

Dự thảo Nghị định về phụ cấp ưu đãi với nhân viên y tế cũng nêu rõ, viên chức không trực tiếp làm chuyên môn y tế tại các đơn vị sự nghiệp y tế, viên chức làm công tác chuyên môn y tế tại cơ quan, đơn vị, trường học thì thủ trưởng đơn vị căn cứ vào đặc thù công việc và nguồn thu để xem xét, quyết định nhưng không vượt quá mức 30% so với mức lương ngạch, bậc hiện hưởng cộng phụ cấp của đối tượng hưởng.

Bên cạnh đó, Điều 5 dự thảo Nghị định cũng quy định thời gian không được tính hưởng phụ cấp ưu đãi theo nghề y tế. Cụ thể là: thời gian viên chức được cử đi công tác, làm việc, học tập ở nước ngoài từ 1 tháng trở lên; thời gian đi học tập ở trong nước liên tục trên 3 tháng; thời gian nghỉ việc không hưởng lương liên tục từ 1 tháng trở lên; thời gian nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội theo quy định; thời gian tạm giam, tạm giữ, tạm đình chỉ công tác hoặc đình chỉ làm chuyên môn y tế từ 1 tháng trở lên...

Dự thảo Nghị định quy định chế độ phụ cấp ưu đãi theo nghề đối với viên chức, người lao động công tác tại các cơ sở y tế công lập đang được Bộ Y tế tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện trước khi trình Chính phủ xem xét, ban hành.

Việc ban hành nghị định mới với chế độ phụ cấp ưu đãi sẽ góp phần thu hút nhân tài và giữ chân những y bác sĩ giỏi, tạo động lực cho đội ngũ y tế tiếp tục cống hiến (Ảnh minh họa)

Thu hút nhân tài, giữ chân người giỏi

Mức phụ cấp ưu đãi theo nghề có ý nghĩa thế nào với viên chức, người lao động làm việc tại các cơ sở y tế công lập nói riêng và toàn ngành y tế nói chung? PV VOV Giao thông có cuộc trao đổi với ĐBQH Trịnh Thị Tú Anh, Đoàn ĐBQH tỉnh Lâm Đồng về nội dung này.

PV: Xin bà cho biết về sự cần thiết ban hành dự thảo Nghị định này?

ĐBQH Trịnh Thị Tú Anh: Ngành y tế là ngành có sứ mệnh đặc biệt quan trọng trong việc chăm lo sức khỏe cho nhân dân, góp phần đảm bảo an toàn xã hội và phát triển đất nước bền vững. Tuy nhiên, mô hình bệnh tật của Việt Nam đã có nhiều thay đổi, với những dịch bệnh mới nổi diễn biến hết sức phức tạp. Các viên chức trong ngành y tế phải chịu áp lực rất cao, đối mặt với nguy cơ lây nhiễm và làm việc trong môi trường căng thẳng, ca kíp thất thường.

Chế độ phụ cấp ưu đãi nghề với viên chức công tác tại cơ sở y tế công lập đã được quy định tại Nghị định 56 năm 2011, góp phần không nhỏ trong việc nâng cao thu nhập của viên chức. Sau 14 năm thực hiện, phụ cấp ưu đãi quy định tại Nghị định 56 không còn tương xứng với những khó khăn, vất vả của nhân viên y tế. Tôi lấy ví dụ, chế độ trực 24/24h thì được 25.000 đồng/người/phiên trực đối với trạm y tế xã. Điều này có thể dẫn đến tình trạng nhiều cán bộ y tế, đặc biệt là người có trình độ chuyên môn cao, chuyển sang làm việc ở cơ sở y tế tư nhân hoặc các ngành nghề khác.

Để nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, cần thiết phải có đội ngũ trình độ chuyên môn cao và tâm huyết với nghề. Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết 99, quy định Chính phủ nghiên cứu, đảm bảo tiền lương, phụ cấp, chế độ đãi ngộ thỏa đáng đối với cán bộ, nhân viên y tế nói chung, y tế cơ sở và y tế dự phòng nói riêng tương xứng với yêu cầu, nhiệm vụ và đặc thù công việc.

Việc ban hành nghị định mới với chế độ phụ cấp ưu đãi hợp lý hơn sẽ góp phần thu hút nhân tài và giữ chân những y bác sĩ giỏi, tạo động lực cho đội ngũ y tế tiếp tục cống hiến.

PV: Bà có đánh giá thế nào về các nội dung được đề cập trong dự thảo Nghị định?

ĐBQH Trịnh Thị Tú Anh: Dự thảo nghị định có đưa ra các mức phụ cấp ưu đãi theo mức độ nguy hiểm, theo tính chất công việc, theo trình độ của nhân viên y tế, theo đặc điểm địa lý và phân bố dân cư, tôi thấy phân chia như vậy là hết sức hợp lý.

Những người làm việc trong môi trường rủi ro cao, tiếp xúc với những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, hoặc thực hiện các kỹ thuật chuyên môn sâu hoặc là những viên chức làm việc ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số được hưởng mức ưu đãi cao nhất, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước với nhân viên y tế.

Tuy nhiên, về mức sống và mức lạm phát thì cũng cần xem xét các mức phụ cấp như vậy có đáp ứng được hay không và các sự khác biệt về vùng miền, mức sống, điều kiện.

Trong dự thảo, Bộ Y tế cũng có đề xuất thời gian không được hưởng mức phụ cấp ưu đãi theo nghề là thời gian viên chức được cử đi công tác, học tập tại nước ngoài từ 1 tháng trở lên, thời gian học tập trong nước liên tục trên 3 tháng. Việc đi học tập thì các nhân viên y tế đang thực hiện nhiệm vụ nâng cao trình độ của mình để thực hiện nhiệm vụ tốt hơn. Tôi thấy điểm này chúng ta cần xem lại, có thể mức hưởng sẽ thấp hơn một chút so với mức hưởng hiện tại thì sẽ công bằng và hợp lý hơn, sẽ tạo động lực cho các cán bộ y tế đi học tập, nâng cao trình độ, phục vụ công việc tốt hơn.

PV: Theo bà, nếu dự thảo Nghị định này được ban hành thì sẽ có những tác động xã hội thế nào?

ĐBQH Trịnh Thị Tú Anh: Thứ nhất là góp phần nâng cao đời sống và động lực của người làm việc trực tiếp trong lĩnh vực y tế, yên tâm công tác, cống hiến, nâng cao chất lượng dịch vụ công.

Thứ hai là góp phần thu hút, giữ chân nhân tài, những người có trình độ chuyên môn cao, tâm huyết với nghề, góp phần xây dựng đội ngũ viên chức ngành y tế có chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước và chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Thứ ba là góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành nghề; đảm bảo tính công bằng, hợp lý trong chế độ phụ cấp, phản ánh đúng mức độ vất vả, khó khăn và trách nhiệm của ngành y tế.

Y tế dự phòng chưa được đánh giá đúng

Những đề xuất về mức phụ cấp ưu đãi theo nghề được đề cập trong dự thảo Nghị định về phụ cấp ưu đãi với nhân viên y tế liệu đã phù hợp hay cần điều chỉnh những gì? PV VOV Giao thông phỏng vấn Bác sĩ, Luật gia Trịnh Thị Lê Trâm, Nguyên Phó vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế về nội dung này.

PV: Bà có đánh giá thế nào về những đề xuất mức phụ cấp ưu đãi theo nghề với viên chức, người lao động làm việc tại cơ sở y tế công lập?

Bác sĩ, Luật gia Trịnh Thị Lê Trâm: Thời gian trước, đơn vị sự nghiệp y tế còn có công chức, nhưng bây giờ tất cả chỉ là viên chức thôi, không có công chức nữa, cho nên Nghị định trước không còn phù hợp.

Hơn nữa, thách thức với y tế dự phòng là thách thức lớn với ngành y tế. Thực ra không nhiều cán bộ muốn tham gia làm y tế dự phòng, họ muốn tham gia vào lĩnh vực khám, chữa bệnh nhiều hơn. Y tế dự phòng rất là cần thiết nhưng chưa được đánh giá đúng với tầm quan trọng của nó.

Tôi thấy mức phụ cấp ưu đãi theo nghề trong dự thảo Nghị định cũng phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn. Tuy nhiên, theo tôi, nhóm phụ cấp 70% áp dụng cho viên chức xét nghiệm, khám và điều trị, chăm sóc người mắc bệnh phong, lao, tâm thần, HIV/AIDS, người mắc bệnh truyền nhiễm nhóm A,… nhóm này đưa lên mức cao hơn nữa thì tôi nghĩ là tốt hơn, lên 90% hoặc 100% thì càng tốt.

Thứ hai, nhóm y tế trường học để thủ trưởng cơ quan y tế xem xét, quyết định thì tôi nghĩ là không nên, mà nên đưa vào nhóm 30%. Nhóm y tế trường học rất cần thiết, họ phải có đủ điều kiện mới có thể chăm lo được sức khỏe cho các cháu học sinh tốt hơn.

PV: Theo bà, mức phụ cấp ưu đãi này có đủ thu hút y bác sĩ về tuyến cơ sở, đặc biệt với vùng sâu, vùng xa?

Bác sĩ, Luật gia Trịnh Thị Lê Trâm: Nếu dự thảo Nghị định được ban hành thì tôi nghĩ sẽ thu hút viên chức công tác ở vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn được nhiều hơn, chứ hiện nay, sự thu hút với nhóm cán bộ này vẫn còn đang hạn chế. Nhưng nhóm này được tăng mức phụ cấp lên nữa thì càng tốt, tôi nghĩ tăng lên 80% thì tốt hơn.

Nghị định ban hành là một sự động viên rất lớn để cán bộ ngành y tế yên tâm công tác, nhất là công tác y tế dự phòng, y tế vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn. Chính sách này phải là chính sách chung, cho cả ngành giáo dục và ngành y tế,… với vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn thì nó là chung của cả xã hội, cả viên chức những ngành khác.

Tôi nghĩ nên chăng có một chính sách ưu đãi chung cho những cán bộ về công tác vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn thì sẽ đồng bộ hơn.

Minh Hiếu/VOV-Giao thông