Mưa lớn kỷ lục trong tháng 5 báo hiệu một năm thiên tai bất thường

Mưa lớn kéo dài cuối tháng 5 gây thiệt hại cho người dân trồng lúa ở Hà Tĩnh. Ảnh: Cẩm Kỳ.

Ông Mai Văn Khiêm - Giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết, mặc dù miền Bắc chưa bước vào giai đoạn cao điểm của mùa mưa lũ nhưng từ đầu tháng 5 đến nay đã xuất hiện nhiều hình thái thời tiết nguy hiểm như mưa lớn và dông, kèm lốc, sét, mưa đá, gió giật mạnh. Tại Hà Tĩnh, thời tiết tháng 5 đặc trưng với nắng nóng gay gắt, khô hạn và ít mưa nhưng năm nay, mưa lũ kỷ lục đã xuất hiện tại khu vực này.

Theo số liệu của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ tối 24/5 đến sáng 25/5, tại xã Kỳ Giang (huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh) lượng mưa lên tới 601,4mm. Lượng mưa tại huyện Hương Khê (Hà Tĩnh) cũng cao nhất trong lịch sử tháng 5, vượt qua kỷ lục được thiết lập vào 44 năm trước.

Do ảnh hưởng của mưa lớn kéo dài, từ đêm 24 - 25/5, nước trên sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố dâng rất nhanh với biên độ lũ lên tại các trạm từ 2,5 - 8,5m, riêng tại sông Ngàn Sâu xuất hiện lũ kỷ lục trong tháng 5, gây ngập lụt diện rộng tại Hà Tĩnh.

Cũng trong tháng 5, ở miền Bắc, không khí lạnh hoạt động khá mạnh. Đợt không khí lạnh vào ngày 25 - 26/5 đã lấn sâu xuống tận khu vực Trung Trung Bộ, gây mưa dông diện rộng cho khắp miền Bắc và Bắc Trung Bộ. Người dân miền Bắc trải qua những ngày thời tiết mát mẻ như mùa thu khi nhiệt độ thấp nhất xuống còn 20 - 23 độ C, vùng núi dưới 20 độ C.

Ông Nguyễn Văn Hưởng - Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết, theo quy luật miền Bắc vẫn đón các đợt không khí lạnh trong tháng 5 nhưng chủ yếu tập trung vào nửa đầu tháng. Các đợt không khí lạnh này thường ít gây rét mà nén rãnh áp thấp, gây mưa rào và dông diện rộng. Đợt không khí lạnh vào cuối tháng 5 vừa qua là khá hiếm gặp.

Các chuyên gia khí tượng nhận định, năm 2025 sẽ có sự gia tăng đáng kể các hiện tượng thời tiết cực đoan dưới tác động của biến đổi khí hậu. Nhiệt độ toàn cầu được dự báo sẽ tiếp tục tăng cao, đặc biệt chịu ảnh hưởng của hiện tượng ENSO trung tính. Sự biến đổi này không chỉ tác động đến nhiệt độ không khí mà còn làm gia tăng nguy cơ xuất hiện các thiên tai cực đoan như nắng nóng gay gắt, bão mạnh và lũ lụt.

Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, nhiệt độ trong năm 2025 tại nhiều khu vực có thể vượt ngưỡng trung bình nhiều năm. Đặc biệt, các tỉnh Bắc Bộ và Trung Bộ được dự báo sẽ xuất hiện những đợt nắng nóng gay gắt, tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng. Ngoài ra, cả nước sẽ đối mặt với nhiều đợt mưa lớn cục bộ, đặc biệt tại các khu vực vùng núi và đô thị.

Năm 2025 được dự báo sẽ chứng kiến sự gia tăng về số lượng và cường độ của các cơn bão, bao gồm cả siêu bão. Những cơn bão này có khả năng xuất hiện thường xuyên hơn, gây ra thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Để đối phó, các địa phương cần tập trung nâng cấp cơ sở hạ tầng phòng chống thiên tai, đồng thời cải thiện công tác dự báo và cảnh báo sớm.

T.H.