Mua, bán xe máy không giấy tờ dễ vướng vòng lao lý

Lưu Thế Hạnh và nhóm đối tượng trộm cắp và tiêu thụ xe máy bị bắt giữ. Ảnh: CACC

Lên mạng rao bán xe để lừa đảo

Chỉ cần vào các trang mạng xã hội tìm từ khóa “mua bán xe máy không giấy tờ” sẽ xuất hiện hàng chục hội, nhóm với hàng chục bài đăng mỗi ngày. Tại đây, khách hàng sẽ được chào bán đủ loại xe với giá từ 2 - 30 triệu đồng/chiếc, tùy loại. Phần lớn những chiếc xe rao bán trên mạng được quảng cáo là xe mới nhưng giá chỉ từ khoảng 1/4 đến 1/2 so với xe cùng loại có giấy tờ hợp pháp.

Một thợ chuyên sửa chữa, mua bán xe máy cũ cho biết, xe máy không giấy tờ xuất phát chủ yếu từ 2 nguồn chính là nhập lậu và trộm cắp nên khách hàng không nên vì ham rẻ mà mua. Đáng nói, có không ít trường hợp lợi dụng sự ham rẻ của khách, các đối tượng đã lên mạng rao bán xe để lừa đảo, khi nhận được tiền cọc rồi thì tắt máy, chặn liên lạc.

Mới đây, ngày 19/3, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an TP Hà Nội đã tạm giữ hình sự 4 đối tượng để điều tra về hành vi trộm cắp tài sản và tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Danh tính các đối tượng gồm: Hoàng Văn Tuấn, SN 1985, trú tại huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam; Nguyễn Công Mạnh, SN 1995, trú tại xã Sài Sơn, huyện Quốc Oai, Hà Nội; Lưu Thế Hạnh, SN 1995, trú tại xã Việt Thuận, huyện Vũ Thư, tỉnh Thái Bình; Nguyễn Như Tùng, SN 1990, trú tại thị trấn Hồi Xuân, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.

Theo điều tra, ngày 7/3, Công an phường Láng Hạ, quận Đống Đa, Hà Nội, nhận được trình báo của anh N.A về việc bị mất trộm xe máy Honda Dream II mang BKS 29K7-74xx vào tối 6/3 tại ngõ 198 Thái Thịnh, phường Láng Hạ. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, đến khoảng 16h cùng ngày, công an bắt giữ Hạnh khi đối tượng đang điều khiển xe (được trình báo mất trộm) tại khu vực một chung cư ở phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy, Hà Nội. Khi bị bắt, Lưu Thế Hạnh khai đã mua chiếc xe trên vào tối 6/3 của Nguyễn Công Mạnh với giá 3 triệu đồng. Hạnh biết xe là tài sản do Mạnh trộm cắp, nhưng vẫn mua để bán kiếm lời. Mạnh thừa nhận cùng với Hoàng Văn Tuấn gây ra vụ trộm cắp trên.

Cơ quan công an cũng xác định, ngoài thực hiện hành vi trộm cắp chiếc xe máy của anh A, hai đối tượng Tuấn và Mạnh đã cùng nhau thực hiện hành vi trộm cắp thêm 4 chiếc xe máy tại quận Nam Từ Liêm và huyện Hoài Đức, Hà Nội. Đối với 4 chiếc xe trên, Mạnh đều bán lại cho Hạnh và Nguyễn Như Tùng. Các đối tượng khai nhận, số xe máy mua được từ đối tượng trộm cắp, Tùng chỉ đạo thợ sửa xe tháo dỡ, làm mới phụ tùng rồi bán phụ tùng. Ngoài ra, Hạnh còn khai nhận đã mua của Tuấn, Mạnh 2 xe máy trộm cắp mà có và mua bán trôi nổi qua mạng xã hội 7 xe máy các loại không có giấy tờ chứng minh nguồn gốc.

Trách nhiệm pháp lý và chế tài xử phạt?

Vậy hành vi mua xe máy của các đối tượng trộm cắp rồi thay đổi số khung, số máy để bán hòng trục lợi sẽ bị xử lý như thế nào? Về vấn đề này, luật sư Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, hành vi mua bán xe máy cũ biết rõ là tài sản do trộm cắp mà có và không hứa hẹn trước thì có dấu hiệu của tội phạm tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có.

Theo đó, tại Điều 323, Bộ luật Hình sự năm 2015 đã quy định cụ thể về tội “Chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có”, sẽ bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây thì bị phạt tù từ 3 năm đến 7 năm: có tổ chức; có tính chất chuyên nghiệp; tài sản, vật phạm pháp trị giá từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng; thu lợi bất chính từ 20.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng; tái phạm nguy hiểm.

Nếu chứng minh được người mua hứa hẹn trước với đối tượng trộm cắp tài sản thì hành vi mua xe máy có được từ hành vi trộm cắp tài sản trước đó có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Trộm cắp tài sản với vai trò đồng phạm”. Trong trường hợp người dân mua xe nhưng không biết nguồn gốc xe, sau đó mới phát hiện nguồn gốc xe do trộm cặp mà có thì không cấu thành tội phạm chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có; trong trường hợp này, xe máy sẽ bị thu hồi để trả lại cho chủ sở hữu hợp pháp; người mua có quyền khởi kiện dân sự đòi lại tiền từ người bán xe hoặc yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Trong trường hợp có tài liệu, chứng cứ cho thấy người mua biết rõ xe là tài sản do trộm cắp mà có nhưng vẫn cố tình mua thì tùy tính chất, mức độ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về hành vi tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có.

Thợ sửa xe hoặc cửa hàng sửa chữa biết rõ xe máy là do trộm cắp mà vẫn mua, thay đổi số khung, số máy của xe trộm cắp và làm giả hoặc thuê làm giả giấy tờ xe nhằm trục lợi thì tùy tính chất, mức độ có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo các Điều quy định trong Bộ luật Hình sự thực định về các tội: “Chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có” (Điều 323); “Sử dụng con dấu hoặc tài liệu giả của cơ quan, tổ chức” (Điều 341); “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” (Điều 174)…

Ngoài ra, theo điểm d khoản 2 Điều 15, Nghị định số 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình quy định: phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi mua, bán, cất giữ hoặc sử dụng tài sản của người khác mà biết rõ tài sản đó do vi phạm pháp luật mà có.

Thái An