Một vụ nổ siêu tân tinh có thể đã thúc đẩy sự tiến hóa trên Trái Đất?

Nhóm nghiên cứu do nhà vật lý thiên văn Caitlyn Nojiri từ Đại học California Santa Cruz (Mỹ) dẫn đầu đã tìm thấy bằng chứng về tác động của sự kiện này thông qua dấu vết của các nguyên tố phóng xạ trong địa chất Trái Đất, cũng như sự thay đổi đột biến trong sự đa dạng sinh học của virus tại hồ Tanganyika, châu Phi.

Bức xạ vũ trụ mối đe dọa hay cơ hội?

Trái Đất không ngừng chịu ảnh hưởng từ bức xạ vũ trụ, nhưng mức độ bức xạ có thể tăng lên đáng kể khi Hệ Mặt Trời di chuyển qua những vùng đặc biệt trong Dải Ngân Hà. Một trong những vùng như vậy là "Bong bóng cục bộ" một cấu trúc liên sao giàu bụi sao mà Trái Đất đã tiến vào khoảng 6,5 triệu năm trước.

Một hành tinh giống Trái Đất bị tác động bởi siêu tân tinh - Ảnh đồ họa: NASA

Vào thời điểm đó, hành tinh của chúng ta bị bao phủ bởi các hạt sắt-60, một dạng nguyên tố phóng xạ chỉ được tạo ra trong các vụ nổ sao. Khoảng 2-3 triệu năm trước, một ngôi sao lân cận phát nổ, tạo ra một làn sóng bức xạ mạnh mẽ quét qua Trái Đất.

Mô hình nghiên cứu cho thấy trong 100.000 năm sau vụ nổ, hành tinh của chúng ta đã bị tác động bởi một cơn bão phóng xạ, điều này có thể đã làm thay đổi sâu sắc sự tiến hóa của các loài sinh vật.

Sự trùng hợp đầy bất ngờ với một bước nhảy vọt tiến hóa

Thông thường, bức xạ cường độ cao có thể gây tổn thương DNA và tạo ra các đột biến nguy hiểm. Tuy nhiên, nghiên cứu về cộng đồng virus tại châu Phi lại cho thấy điều ngược lại chính trong khoảng thời gian này, các loài virus trở nên đa dạng hơn và phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Điều này đặt ra một giả thuyết táo bạo: phải chăng bức xạ vũ trụ không chỉ gây hại mà còn có thể đóng vai trò như một "chất xúc tác" cho sự tiến hóa? Nếu virus có thể phát triển nhờ bức xạ, liệu các sinh vật khác trên Trái Đất cũng nhận được lợi ích tương tự?

Dù câu trả lời vẫn chưa rõ ràng, nhưng phát hiện này mở ra một hướng nghiên cứu mới đầy thú vị, hứa hẹn sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cách vũ trụ có thể tác động đến sự sống trên hành tinh xanh của chúng ta.

Như Ý (t/h)