Mối quan hệ Việt Nam - Cuba đã vượt ra khỏi các giới hạn thông thường
Chiều 26/9, Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tỉnh Quảng Trị và Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam đã tổ chức trọng thể Lễ kỷ niệm 50 năm chuyến thăm của Lãnh tụ Cuba Fidel Castro tới vùng giải phòng miền Nam Việt Nam tại Quảng Trị (tháng 9/1973 - tháng 9/2023).
Mối quan hệ đã vượt ra khỏi các giới hạn thông thường
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai đã ôn lại quá trình chuẩn bị và diễn ra cho chuyến thăm của Lãnh tụ Cuba Fidel Castro tới vùng giải phóng miền Nam Việt Nam tại Quảng Trị cách đây tròn 50 năm. Thường trực Ban Bí thư nhấn mạnh, đồng chí Fidel là nguyên thủ nước ngoài đầu tiên và duy nhất tới Quảng Trị vào thời điểm đó, thể hiện niềm tin tuyệt đối với chiến thắng của Nhân dân Việt Nam, là nguồn động viên mãnh liệt cho Cách mạng Việt Nam, đồng thời là biểu tượng của tình đoàn kết quốc tế cao đẹp Cuba - Việt Nam.
Đạo lý “uống nước nhớ nguồn” và truyền thống quan hệ nhất quán, thủy chung luôn là giá trị và bản sắc của đường lối và thực tiễn đối ngoại của Việt Nam. Việt Nam luôn coi trọng quan hệ với các nước bạn bè truyền thống và các lực lượng tiến bộ trên thế giới, mong muốn hợp tác chặt chẽ trên cơ sở chia sẻ các nguyên tắc và giá trị chung, phục vụ thiết thực cho sự nghiệp xây dựng và phát triển của mỗi nước, đóng góp vào hòa bình, hợp tác và phát triển của thế giới. Khẳng định điều này, Thường trực Ban Bí thư nêu rõ: Việt Nam thực hiện nhất quán đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại; là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế; tôn trọng quyền tự quyết của các dân tộc và các nguyên tắc của luật pháp quốc tế, Hiến chương Liên Hợp Quốc.
Thường trực Ban Bí thư cũng nhấn mạnh, kỷ niệm chuyến thăm lịch sử của Fidel là dịp để chúng ta tôn vinh mối quan hệ hữu nghị đặc biệt Việt Nam - Cuba, mối quan hệ đã vượt ra khỏi các giới hạn thông thường, được tôi luyện, thử thách qua những thăng trầm của lịch sử và những thời khắc khó khăn nhất của mỗi nước. Dù còn nhiều khó khăn, Cuba luôn dành cho Việt Nam sự giúp đỡ vật chất hào hiệp và hiệu quả đúng theo tinh thần Cách mạng Cuba mà đồng chí Fidel thường nhắc đến: “Sự đoàn kết không phải đem cho những gì ta dư thừa mà là chia sẻ những gì ta có”.
Hàng nghìn kỹ sư, công nhân, bác sĩ và chuyên gia Cuba đã sang giúp Việt Nam, có người hy sinh trong khi thực hiện nghĩa vụ quốc tế cao cả. Cuba đã giúp đào tạo hàng nghìn sinh viên Việt Nam; viện trợ cho Việt Nam trang thiết bị, vật tư máy móc, lương thực thực phẩm, thuốc men. Ngay trong chuyến thăm lịch sử năm 1973, Chính phủ Cuba đã quyết định viện trợ không hoàn lại giúp Việt Nam xây dựng 5 công trình kinh tế - xã hội quan trọng. Từ khi Cuba phải đương đầu với “thời kỳ đặc biệt” đầy khó khăn thách thức trong những năm 90 của thế kỷ trước và đặc biệt kể từ năm 2011 khi Cuba tiến hành đường lối “cập nhật hóa mô hình phát triển kinh tế-xã hội”, Việt Nam và Cuba thường xuyên trao đổi sâu rộng, chân thành và tin cậy các kinh nghiệm, bài học đúc rút được trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội ở mỗi nước. Thông qua Ủy ban Liên Chính phủ hai nước, Việt Nam duy trì cung cấp gạo ổn định, triển khai một số dự án hỗ trợ Cuba phát triển sản xuất lương thực và thủy sản tại chỗ, cùng một số chương trình hỗ trợ và hoạt động đầu tư thiết thực khác.
Hai nước luôn phối hợp chặt chẽ trên các diễn đàn quốc tế. Việt Nam luôn bày tỏ lập trường nhất quán ủng hộ Cuba, yêu cầu Mỹ chấm dứt lệnh cấm vận kinh tế và tài chính chống Cuba. Hai bên đã xây dựng mối quan hệ hữu nghị mật thiết và hợp tác sâu rộng trên tất cả các kênh Đảng, Chính phủ, Quốc hội, các bộ, ngành, địa phương và các tổ chức nhân dân; duy trì trao đổi, hợp tác thực chất thông qua các cơ chế hiện có gồm Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam - Cuba về hợp tác kinh tế và khoa học - kỹ thuật. Việt Nam tự hào là đối tác thương mại lớn thứ hai của Cuba, là đối tác đầu tiên tại châu Á ký Hiệp định thương mại cấp Chính phủ với Cuba (tháng 11/2018). Lịch sử đã chứng kiến, bất chấp những biến chuyển phức tạp của tình hình thế giới, mối quan hệ Việt Nam - Cuba luôn vững vàng vượt qua mọi thử thách, không ngừng phát triển cả về bề rộng và chiều sâu, đóng góp vào sự nghiệp chính nghĩa của hai dân tộc. Với Việt Nam, Cuba luôn được trân trọng và được dành tình cảm đặc biệt như người đồng chí cùng chung chiến hào, người anh em thân thiết, người bạn thủy chung và tin cậy.
“Chúng ta có thể tự hào khẳng định mối quan hệ hữu nghị đặc biệt và mẫu mực giữa hai Đảng, hai nước chúng ta do Chủ tịch Hồ Chí Minh và Lãnh tụ Fidel đặt nền móng là tài sản vô giá và được các thế hệ Lãnh đạo và nhân dân hai nước không ngừng vun đắp, nuôi dưỡng và truyền lại cho thế hệ mai sau”, Thường trực Ban Bí thư Trương Thị Mai nói.
Cuba sẽ gìn giữ mối quan hệ truyền thống và tình anh em Việt Nam – Cuba cho các thế hệ hiện tại và tương lai
Trong phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernandez gửi lời cảm ơn sâu sắc nhất tới Đảng, Chính phủ và Nhân dân Việt Nam vì đã tổ chức thành công Lễ kỷ niệm rất đáng nhớ nhân 50 năm chuyến thăm đầu tiên của Tổng tư lệnh Fidel Castro Ruz tới Việt Nam cũng như luôn luôn đoàn kết với đất nước Cuba trong những thời điểm khó khăn nhất.
Bồi hồi ôn lại những kỷ niệm khó quên khi Fidel đến Hà Nội và thăm tỉnh Quảng Trị cách đây tròn 50 năm cũng như quan hệ hợp tác hữu nghị giữa hai nước, hai dân tộc và nhân dân hai nước, Chủ tịch Quốc hội Cuba một lần nữa khẳng định Cuba sẽ gìn giữ mối quan hệ truyền thống và tình anh em Việt Nam – Cuba cho các thế hệ hiện tại và tương lai.
Trước đó, trong Diễn văn trình bày tại Lễ kỷ niệm, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Lê Quang Tùng nhấn mạnh, nhắc đến Cuba, trong tâm khảm của mỗi người dân Việt Nam nói chung và người dân Quảng Trị nói riêng không bao giờ quên câu nói bất hủ của Lãnh tụ Fidel: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình!” và hình ảnh Fidel - vị lãnh đạo nước ngoài đầu tiên và duy nhất đến thăm Việt Nam cũng như vùng giải phóng miền Nam tại Quảng Trị tháng 9/1973.
Diễn văn nêu rõ, trong suốt quãng đời hoạt động cách mạng, Chủ tịch Cuba Fidel Castro đã có gần 100 bài diễn văn có đề cập đến Việt Nam và có 3 chuyến thăm lịch sử tới Việt Nam. Trong đó, chuyến thăm của Chủ tịch Fidel đến Quảng Trị vào những ngày tháng 9 cách đây vừa tròn 50 năm, bất chấp mọi hiểm nguy với mong muốn được tận mắt chứng kiến cuộc chiến đấu anh dũng của quân và dân Việt Nam, đã trở thành sự kiện có ý nghĩa chính trị hết sức sâu sắc, là nguồn động viên tinh thần to lớn, tiếp thêm ý chí, sức mạnh cho quân và dân Quảng Trị cùng cả nước trong cuộc đấu tranh giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Trong những thời khắc lịch sử đó, Lãnh tụ Cuba đã đến thăm nhiều nơi vùng giải phóng tỉnh Quảng Trị khi vùng đất này vẫn còn vương mùi thuốc súng và đầy rẫy đạn bom. Nhiều nơi lãnh tụ Fidel Castro đến thăm cũng chỉ cách bờ Nam sông Thạch Hãn hơn 10 km - nơi lúc bấy giờ địch còn tạm chiếm đóng và luôn chĩa nòng pháo về phía Bắc sông Thạch Hãn.