Mô tô, xe máy sản xuất 5 năm phải kiểm định khí thải: Chuyên gia khuyến cáo gì?

Nhận định về quy định này, chuyên gia giao thông Từ Sỹ Sùa - giảng viên cao cấp trường Đại học Giao thông Vận tải - cho biết hoàn toàn đồng tình với chủ trương này, việc thực hiện là vô cùng cấp thiết nhằm bảo vệ môi trường.

“Số lượng xe máy ở nước ta rất nhiều, tổng lượng khí thải do các xe này thải ra môi trường rất lớn, gây ô nhiễm môi trường. Đặc biệt là những chiếc xe cũ đã được sử dụng nhiều năm, lượng khí thải lớn hơn rất nhiều lần. Do đó, tôi cho rằng việc quản lý, giám sát chất lượng khí thải của các loại xe gắn máy là vô cùng cần thiết”, chuyên gia Từ Sỹ Sùa nhận định.

Mô tô, xe máy có thời gian sản xuất đến 5 năm, chu kỳ kiểm định khí thải là 60 tháng tính từ ngày xuất xưởng. Xe trên 5 năm đến 12 năm, chu kỳ kiểm định khí thải định kỳ là 24 tháng. Xe sản xuất trên 12 năm, chu kỳ kiểm định khí thải định kỳ là 12 tháng. (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, theo ông Sùa, để làm được việc kiểm định khí thải đối với mô tô, xe gắn máy cần phải có những phương án tính toán kỹ lưỡng và thực hiện từng bước. Nguyên nhân là việc này sẽ gặp nhiều khó khăn như kiểm đếm thế nào khi số lượng xe máy ở nước ta rất lớn, có những xe tuổi đời tới 30-40 năm; Nếu những chiếc xe đó không đảm bảo tiêu chuẩn khí thải sẽ được xử lý ra sao?

“Như ô tô thì có thể dễ dàng kiểm tra qua tem dán, nhưng với xe máy sẽ khó nhận biết sẽ đạt tiêu chuẩn hay không. Bên cạnh đó, việc xử lý, hướng dẫn người dân khắc phục đối với những chiếc xe chưa đạt tiêu chuẩn sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người sử dụng. Như vậy, có thể thấy nếu không có những hướng dẫn cụ thể, sẽ rất khó trong việc đưa quy định này vào thực tế. Cần có lộ trình thực hiện rõ ràng để tránh làm xáo trộn xã hội”, ông Sùa phân tích.

Lấy ví dụ, chuyên gia Từ Sỹ Sùa cho rằng, với lượng xe máy rất lớn ở Hà Nội nhưng chỉ có khoảng 30% sử dụng biển số được quản lý tại đây. Còn lại số lượng lớn thuộc quyền quản lý của các địa phương khác. Như vậy, cơ quan kiểm định cũng cần cân nhắn phương án quản lý nên phân theo vùng hay thế nào?

Đồng tình với quan điểm trên, một chuyên gia khác cho rằng, quy định này là cần thiết, nhưng trong trước mắt sẽ làm ảnh hưởng tới quyền lợi trực tiếp của một bộ phận người dân "dễ bị tổn thương". “Đó là những người dân nghèo không có tiền, những người đang sử dụng các phương tiện xe gắn máy để kiếm sống. Có thể họ biết rằng chiếc xe của mình không đảm bảo yêu cầu nhưng để họ có thể chuyển đổi sang một phương tiện khác thân thiện hơn như xe điện thì cần có thời gian để họ chuẩn bị”, chuyên gia nói.

Hơn nữa, theo chuyên gia này, số lượng xe gắn máy đang được sử dụng nhiều năm, không chính chủ, qua nhiều lần mua bán cũng sẽ khiến lực lượng chắc năng gặp khó trong công tác quản lý, kiểm soát. “Nếu chúng ta không có sự chuẩn bị chặt chẽ, không có lộ trình cụ thể sẽ dễ dẫn đến việc chủ trương đúng nhưng khó đi vào đời sống, không phát huy được hiệu quả”, chuyên gia nhận định.

Mới đây, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) ban hành thông tư số 47/2024 quy định về trình tự, thủ tục kiểm định, miễn kiểm định lần đầu cho xe cơ giới, xe máy chuyên dùng; trình tự, thủ tục chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới cải tạo, xe máy chuyên dùng cải tạo; trình tự, thủ tục kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy.

Theo thông tư, đối với mô tô, xe gắn máy có thời gian sản xuất đến 5 năm thì chu kỳ kiểm định khí thải là 60 tháng tính từ ngày xuất xưởng. Trường hợp trong cơ sở dữ liệu không có thông tin về ngày xuất xưởng thì tính từ ngày 31/12 của năm sản xuất xe.

Đối với mô tô, xe gắn máy có thời gian sản xuất trên 5 năm đến 12 năm, chu kỳ kiểm định khí thải định kỳ là 24 tháng; thời gian sản xuất trên 12 năm, chu kỳ kiểm định khí thải định kỳ là 12 tháng.

Thông tư 47 cũng quy định, đối với các mô tô, xe máy có thời gian tính từ năm sản xuất đến 5 năm, chủ xe không phải nộp hồ sơ kiểm định khí thải và không phải mang xe đến cơ sở đăng kiểm để kiểm định khí thải. Đối với mô tô, xe gắn máy có thời gian tính từ năm sản xuất trên 5 năm thì chủ xe phải mang xe đến cơ sở đăng kiểm để kiểm định khí thải.

Cục Đăng kiểm có trách nhiệm cấp giấy chứng nhận kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy theo quy định.

Thông tư 47/2024, có hiệu lực thi hành từ 1/1/2025.

Thành Lâm