Miễn học phí: Phụ huynh nhẹ gánh, con trẻ thêm cơ hội

Chính sách miễn học phí cho học sinh công lập các cấp không chỉ giảm bớt gánh nặng tài chính cho các gia đình, nhất là những hộ có thu nhập trung bình và thấp, đồng thời tạo cơ hội cho mọi trẻ em tiếp cận giáo dục dễ dàng hơn.

Bộ Chính trị vừa có quyết định miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước, áp dụng từ năm học 2025-2026.

Đối với học sinh trường dân lập, tư thục sẽ được cấp bù học phí bằng mức học phí của trường công lập theo quy định của pháp luật. Phần chênh lệch học phí giữa trường công lập và dân lập, tư thục sẽ do gia đình học sinh chi trả.

Chính sách này ngay lập tức nhận được sự quan tâm lớn từ người dân, đặc biệt là các bậc phụ huynh. Nhiều người kỳ vọng quyết định này sẽ giúp mọi trẻ em đều có cơ hội tiếp cận giáo dục, đồng thời giảm bớt gánh nặng tài chính cho các gia đình, nhất là những hộ có thu nhập thấp, trung bình.

Đối với nhiều gia đình lao động ở thành phố, tiền học phí là một khoản chi không nhỏ trong tổng thu nhập hàng tháng. Chị Nguyễn Thị Phương Thảo (34 tuổi, trú tại quận Hoàng Mai) cùng chồng lên Hà Nội làm việc đã hơn 10 năm, nhưng đến nay gia đình chị vẫn phải thuê trọ.

“Tiền thuê nhà, sinh hoạt phí, rồi đủ thứ chi tiêu khiến vợ chồng tôi lúc nào cũng phải tính toán từng đồng. Mỗi tháng, riêng tiền học phí của hai con dao động 1-2 triệu đồng, chưa kể tiền ăn bán trú, tiền quỹ lớp... Nhiều khi nhìn con muốn học thêm ngoại ngữ, muốn tham gia các lớp năng khiếu mà tôi thấy chạnh lòng, vì kinh tế gia đình không cho phép,” chị Thảo chia sẻ.

Nhiều người kỳ vọng quyết định này sẽ giúp mọi trẻ em đều có cơ hội tiếp cận giáo dục, đồng thời giảm bớt gánh nặng tài chính cho các gia đình, nhất là những hộ có thu nhập thấp, trung bình. Ảnh: Hà Anh/Mekong ASEAN.

Khi biết tin học phí sẽ được miễn từ năm học 2025-2026, chị Thảo không giấu được niềm vui: “Chính sách này thật sự ý nghĩa, giúp những gia đình thu nhập trung bình như chúng tôi bớt đi một phần gánh nặng. Số tiền tiết kiệm được có thể dành để đầu tư thêm vào việc học của con, như mua sách vở, cho con học thêm kỹ năng mềm hay ngoại ngữ. Như vậy, các con không chỉ được đi học mà còn có điều kiện phát triển tốt hơn”.

Với quyết định miễn học phí bắt đầu từ tháng 9/2025, gia đình chị Thảo mỗi tháng sẽ có thêm khoảng vài trăm ngàn đồng. Khoản tiền này tuy không lớn nhưng lại mang ý nghĩa lớn đối với những gia đình phải lo toan từng chi tiêu hàng ngày như nhà chị Thảo.

Chia sẻ với Mekong ASEAN, cô Tạ Mỹ Linh, giáo viên Trường PTCS Xã Đàn – Nam Đồng (quận Đống Đa, Hà Nội) vui mừng khi Bộ Chính trị quyết định miễn học phí cho học sinh các cấp. Cô giáo đánh giá đây là một chính sách nhân văn, thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với giáo dục, đồng thời tạo điều kiện để mọi trẻ em đều có cơ hội học tập bình đẳng.

"Nhìn ra thế giới, nhiều quốc gia đã thực hiện chính sách giáo dục miễn phí và đạt được những thành tựu đáng kể. Tại Phần Lan, giáo dục miễn phí được xem là nguyên tắc cốt lõi, giúp quốc gia này đạt được hệ thống giáo dục hàng đầu thế giới. Thụy Điển và Na Uy không chỉ miễn học phí mà còn hỗ trợ chi phí sinh hoạt cho học sinh, đảm bảo mọi trẻ em đều có cơ hội học tập bình đẳng. Ở khu vực Đông Nam Á, Singapore cũng có chính sách miễn giảm học phí ở bậc tiểu học và hỗ trợ tài chính cho các gia đình thu nhập thấp.

Là một giáo viên, tôi cảm thấy việc áp dụng chính sách miễn học phí tại Việt Nam là hoàn toàn phù hợp với xu thế của thế giới, chứng minh chúng ta luôn coi trọng giáo dục và phát triển con người,” cô Linh bày tỏ.

Cũng giống như cô Linh, bà Phạm Thị Tý (70 tuổi, quê Nghệ An) từng là giáo viên tiểu học trước khi nghỉ hưu, nhìn nhận chính sách miễn học phí là một hướng đi tích cực, đặc biệt với trẻ em ở vùng sâu, vùng xa.

"Cả đời tôi gắn bó với nghề giáo, tôi hiểu rõ học phí là một trong những rào cản lớn khiến nhiều trẻ em nghèo phải bỏ học. Ở vùng sâu, vùng xa, không ít gia đình chỉ đủ ăn qua ngày, lo được bữa cơm đã khó chứ chưa nói đến tiền học cho con. Nhiều đứa trẻ học giỏi nhưng phải nghỉ giữa chừng vì cha mẹ không kham nổi. Giờ miễn học phí, các cháu sẽ có thêm cơ hội để đến trường, để thay đổi cuộc đời. Đây thực sự là một chính sách nhân văn, giúp con đường học tập của trẻ em nghèo bớt gập ghềnh hơn,” bà Tý nói.

Bà Tý cũng chia sẻ thêm về những ký ức khi còn giảng dạy: “Tôi đã từng chứng kiến nhiều học sinh sáng đi học, chiều phải theo cha mẹ lên rẫy làm nương, thậm chí nghỉ học hẳn để đi làm thuê bởi chẳng có lựa chọn nào khác vì gia đình quá khó khăn. Chính sách này sẽ giúp những đứa trẻ ấy có thêm hy vọng, có thêm cơ hội học hành đến nơi đến chốn để thoát nghèo”.

Dù phần lớn phụ huynh đều hoan nghênh quyết định này, nhưng cũng vẫn có những băn khoăn về những vấn đề phát sinh sau khi học phí được miễn. Một trong những băn khoăn lớn nhất là liệu có xảy ra tình trạng miễn học phí nhưng tăng các khoản thu khác.

Ảnh: Hà Anh/Mekong ASEAN.

“Miễn học phí là một tin vui nhưng ngoài khoản này, phụ huynh vẫn phải đóng các khoản khác như tiền cơ sở vật chất, tiền quỹ trường, quỹ lớp… Những khoản này vẫn chiếm một phần đáng kể trong ngân sách mỗi gia đình. Vì vậy nếu không có sự kiểm soát chặt chẽ, các khoản thu này có thể đội lên, phụ huynh vẫn phải đóng nhiều như trước,” anh Trương Duy Khánh (trú tại quận Đống Đa, Hà Nội) nói với Mekong ASEAN.

Cùng với đó, anh Khánh cũng đặt câu hỏi về tác động của chính sách đến hệ thống trường công lập. Theo anh, việc miễn học phí có thể khiến nhiều gia đình muốn chuyển con từ trường tư sang trường công, khiến tỷ lệ chọi tăng lên, các con vất vả ôn luyện mà phụ huynh cũng mệt mỏi với việc đăng ký suất học cho con.

Hà Anh