Metro Hà Nội sẽ thanh toán vé giao thông qua VNeID, thẻ ngân hàng

Gỡ điểm nghẽn thanh toán

Tại tọa đàm "Giải pháp thanh toán thông minh phục vụ giao thông hiện đại" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức sáng 20/5, ông Khuất Việt Hùng - Chủ tịch Hội đồng quản trị Metro Hà Nội cho biết, hiện nay, cả Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đều đang sử dụng hệ thống thu soát vé tự động.

Tuy nhiên, hiện nay, mỗi tuyến đang vận hành một hệ thống riêng, vé giữa các tuyến chưa liên thông, đây là hạn chế lớn nhất. "Đối với người sử dụng vé tháng, việc ra - vào bằng thẻ khá thuận tiện, hệ thống vận hành ổn định. Tuy nhiên, hành khách mua vé lượt vẫn phải đến nhà ga và thanh toán bằng tiền mặt hoặc qua máy bán vé tự động", ông Hùng nói.

Hành khách mua vé tàu Cát Linh - Hà Đông tại quầy bán vé tự động. Ảnh: Thanh Hiếu

Ông Khuất Việt Hùng cũng nhấn mạnh, trong điều kiện giờ cao điểm, khi lưu lượng hành khách lớn, hệ thống thu soát vé cần đảm bảo tính đơn giản, đóng mở cổng nhanh để giảm ùn ứ. Việc sử dụng các thiết bị yêu cầu quét mã qua điện thoại hoặc xử lý chậm có thể gây cản trở vận hành.

Trước thực tế đó, ông Hùng cho rằng, cần sớm liên thông hệ thống thanh toán, hướng tới sử dụng các hình thức không dùng tiền mặt, trong đó bao gồm thẻ ngân hàng và ứng dụng định danh điện tử quốc gia (VNeID).

Về thời điểm người dân có thể thanh toán bằng thẻ ngân hàng hoặc định danh điện tử (VNeID), ông Hùng cho biết Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an), đang phối hợp với Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính để triển khai phương án sử dụng VNeID trong thanh toán vé giao thông công cộng.

"Theo tiến độ dự kiến, khoảng ngày 15/9, hệ thống này sẽ được đưa vào vận hành", ông Hùng thông tin.

Riêng tại Hà Nội, một số tuyến đường sắt đã hết thời gian bảo hành, thành phố sẵn sàng phối hợp cùng Bộ Công an triển khai hệ thống thanh toán mới. Tuy nhiên, tuyến Nhổn - ga Hà Nội vẫn trong thời gian bảo hành đến cuối năm nay, do đó địa phương đề xuất lùi thời điểm triển khai để đảm bảo yêu cầu kỹ thuật và cam kết hợp đồng với nhà thầu.

Chủ động công nghệ thẻ vé

Về chính sách để phát triển hệ thống thẻ vé thông minh, ông Đỗ Việt Hải - Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP. Hà Nội cho biết, kế hoạch cụ thể đã được đặt ra từ rất sớm.

Hiện nay, Chính phủ đã có các quy định về không dùng tiền mặt, nhằm tạo sự thuận tiện, văn minh, thân thiện, minh bạch cho người tham gia giao thông đối với hệ thống giao thông vận tải hành khách công cộng. Hệ thống này không chỉ dừng lại ở giao thông vận tải hành khách công cộng mà còn kết nối với các loại hình giao dịch khác trong tương lai.

"Đây là một trong những mục tiêu chúng tôi đang và sẽ cố gắng phấn đấu đạt được, nhằm hiện thực hóa nội dung này", ông Hải nói.

Tuyến Nhổn - Ga Hà Nội đã sử dụng thẻ do Việt Nam sản xuất. Ảnh: Khắc Hiếu

Ông Đỗ Việt Hải thông tin thêm, ngay từ khi bắt đầu xây dựng hệ thống thẻ vé liên thông, mục tiêu được đặt ra là phải tạo ra một hệ thống toàn diện, thuận tiện và do người Việt Nam làm chủ.

Việc xây dựng hệ thống này là một quá trình phức tạp, đòi hỏi sự phối hợp của nhiều cơ quan. Sở Giao thông Vận tải (nay là Sở Xây dựng) đã phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan để giải quyết các vướng mắc kỹ thuật, đặc biệt là thông qua Quyết định 3680/QĐ-UBND năm 2024 quy định về quản lý và hướng dẫn áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật cho hệ thống thu soát vé tự động (AFC).

Trong quá trình xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật, Hà Nội đã áp dụng mức bảo mật cao nhất với sự hỗ trợ của Công ty Cổ phần Thanh toán quốc gia Việt Nam (NAPAS). Khung tiêu chuẩn này cũng đã dự báo việc tích hợp định danh điện tử VeNID trong tương lai.

"Chúng tôi đã tính đến phương án sử dụng thẻ căn cước công dân như một phương tiện thanh toán, thay vì phát hành thêm các loại thẻ mới", ông Hải nói.

Lãnh đạo Sở Xây dựng TP. Hà Nội thông tin thêm, hệ thống hiện tại của Hà Nội cho tuyến Cát Linh - Hà Đông vẫn sử dụng thẻ sản xuất tại Trung Quốc. Tuy nhiên, tuyến Nhổn - Ga Hà Nội đã sử dụng thẻ do Việt Nam sản xuất, điều này khẳng định năng lực tự chủ về công nghệ của Việt Nam trong lĩnh vực này. Đây là thách thức lớn mà Hà Nội đã nỗ lực vượt qua để không phụ thuộc vào nhà cung cấp nước ngoài.

Dự kiến, hệ thống vé liên thông sẽ chính thức khai trương vào ngày 2/9/2025, không chỉ áp dụng cho các tuyến vận tải hành khách công cộng tại Hà Nội mà còn có khả năng mở rộng liên kết trên phạm vi toàn quốc. Hệ thống cũng sẽ tích hợp với các thẻ thanh toán quốc tế như Visa, Mastercard.

Thanh toán điện tử giao thông đường bộ được coi là bước tiến mới trong lĩnh vực thu phí điện tử. Điều này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi hướng tới lợi ích của người dân và doanh nghiệp, mà còn thúc đẩy sự phát triển của cơ sở hạ tầng giao thông thông minh và tăng cường tính minh bạch.

Nguyên Thảo