Meta, TikTok, Snapchat phản đối việc YouTube được Úc miễn trừ khỏi lệnh cấm mạng xã hội với trẻ em

Luật mang tính bước ngoặt, đặt ra một số giới hạn nghiêm ngặt nhất thế giới với mạng xã hội, đã được Quốc hội Úc thông qua vào tháng 11.2024, buộc các công ty này phải cấm trẻ vị thành niên đăng nhập tài khoản, hoặc phải nộp phạt đến 49,5 triệu đô la Úc (31 triệu USD).

YouTube có khả năng được miễn trừ khỏi lệnh cấm có hiệu lực vào cuối năm 2025 vì được coi là công cụ giáo dục quan trọng và dịch vụ duy nhất được cho phép với trẻ em như một phần của tài khoản gia đình có quyền giám sát từ phụ huynh.

Tuy nhiên, Meta Platforms cho biết người trẻ tuổi dùng YouTube cũng được trải nghiệm những tính năng mà chính phủ Úc nêu ra để biện minh cho lệnh cấm, gồm đề xuất nội dung theo thuật toán, tương tác xã hội và tiếp xúc với nội dung có hại.

"Việc miễn trừ YouTube đi ngược lại những lý do được đưa ra cho luật này và chúng tôi kêu gọi chính phủ Úc đảm bảo áp dụng luật bình đẳng trên tất cả dịch vụ truyền thông xã hội", Meta Platforms cho biết trong một bài đăng trên blog hôm 4.3.

TikTok lo ngại rằng việc miễn trừ YouTube khỏi quy tắc độ tuổi tối thiểu sẽ dẫn đến một luật "phi logic, phản cạnh tranh và thiển cận". Công ty Trung Quốc đề cập điều này với chính phủ Úc trong một bản đệ trình, đồng thời kêu gọi áp dụng nhất quán cho tất cả nền tảng truyền thông xã hội.

Theo Snapchat, không có công ty cụ thể nào nên được hưởng chế độ ưu đãi.

"Phải có sự áp dụng công bằng và khách quan với các trường hợp ngoại lệ và tất cả dịch vụ phải tuân theo cùng một tiêu chuẩn", Snap cho biết trong một bản đệ trình.

Một số chuyên gia về sức khỏe tâm thần và chủ nghĩa cực đoan nói với hãng tin Reuters rằng YouTube khiến trẻ em tiếp xúc với video gây nghiện và có hại vì lưu trữ loại nội dung nguy hiểm tương tự như các trang web khác.

Trong các tuyên bố trực tuyến công khai, YouTube cho biết nỗ lực kiểm duyệt của họ đang ngày càng quyết liệt hơn, khi đã mở rộng định nghĩa về nội dung có hại được hệ thống tự động của mình phát hiện.

Meta Platforms, TikTok, Snapchat kêu gọi Úc xem xét lại quyết định miễn trừ YouTube khỏi luật cấm mạng xã hội với trẻ em dưới 16 tuổi - Ảnh: Internet

"Luật được Quốc hội Úc thông qua vội vã"

Úc đã phê duyệt lệnh cấm mạng truyền thông xã hội với người dưới 16 tuổi cuối tháng 11.2024. Đạo luật này buộc Facebook, Instagram, X và TikTok phải ngăn chặn trẻ vị thành niên đăng nhập mạng xã hội hoặc đối mặt với khoản tiền phạt lớn.

Các hãng công nghệ lớn đã chỉ trích đạo luật này, cho rằng luật đã được Quốc hội Úc thông qua vội vã.

Chính phủ Úc đã cảnh báo các hãng công nghệ lớn về kế hoạch của mình trong nhiều tháng và công bố lệnh cấm sau cuộc điều tra của Quốc hội đầu năm 2024, trong đó có lời khai từ cha mẹ những đứa trẻ tự làm hại mình do bị bắt nạt trên mạng xã hội.

Đảng Lao động của Thủ tướng Úc - Anthony Albanese, vốn không kiểm soát Thượng viện, đã giành được sự ủng hộ quan trọng từ phe bảo thủ đối lập cho dự luật, cho phép nó tiến triển nhanh chóng.

Dự luật này đã được đưa vào Quốc hội Úc ngày 21.11.2024 và gửi đến một ủy ban đặc biệt hôm 22.11, nơi các bên liên quan chỉ có 24 giờ để gửi ý kiến. Dự luật đã được thông qua hôm 28.11.2024.

Thủ tướng Anthony Albanese phát biểu: "Các nền tảng có trách nhiệm xã hội để đảm bảo an toàn cho trẻ em của chúng ta là ưu tiên hàng đầu. Chúng tôi đang đảm bảo rằng bậc cha mẹ có thể có cuộc trò chuyện khác với con cái ngày hôm nay và trong tương lai”.

Khi công bố chi tiết lệnh cấm vào đầu tháng 11.2024, ông Anthony Albanese nhấn mạnh rủi ro sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ em từ việc sử dụng mạng xã hội quá mức, đặc biệt là rủi ro với các bé gái từ hình ảnh gây hại về hình thể, và nội dung kỳ thị phụ nữ nhắm vào trẻ em trai.

TikTok, nền tảng cực kỳ phổ biến mà thanh thiếu niên thường chia sẻ video ngắn, cho rằng lệnh cấm có khả năng đẩy giới trẻ đến những góc tối hơn trên internet.

"Trong tương lai, điều quan trọng là chính phủ Úc phải hợp tác chặt chẽ với ngành để khắc phục các vấn đề phát sinh từ quy trình vội vã này. Chúng tôi muốn hợp tác để giữ an toàn cho thanh thiếu niên và giảm thiểu hậu quả không mong muốn của luật đó với tất cả người dân Úc", TikTok tuyên bố.

Meta Platforms chỉ trích luật này và cho rằng đây là một "quy trình được định sẵn".

Người phát ngôn Meta Platforms nói hãng tôn trọng luật pháp Úc, nhưng lo ngại về quy trình này, vốn "vội vã thông qua luật trong khi không xem xét đúng mức bằng chứng, những gì ngành công nghiệp đã làm để đảm bảo trải nghiệm phù hợp với lứa tuổi và tiếng nói của giới trẻ".

Người này nói thêm: "Nhiệm vụ hiện tại là đảm bảo có sự tham vấn hiệu quả về tất cả quy tắc liên quan đến dự luật để đảm bảo kết quả khả thi về mặt kỹ thuật không gây gánh nặng cho phụ huynh và thanh thiếu niên, cam kết rằng các quy tắc sẽ được áp dụng nhất quán trên tất cả ứng dụng xã hội mà thanh thiếu niên sử dụng".

Snap, công ty mẹ của Snapchat, nói luật này để lại nhiều câu hỏi chưa được giải đáp.

Các công ty khác, gồm cả Alphabet có YouTube được miễn trừ vì được sử dụng rộng rãi trong các trường học, lập luận rằng luật nên được hoãn lại cho đến khi thử nghiệm xác minh độ tuổi hoàn tất.

Úc đã bất đồng quan điểm với các gã khổng lồ công nghệ (chủ yếu tại Mỹ) trong nhiều năm. Đây là quốc gia đầu tiên yêu cầu các mạng xã hội trả tiền bản quyền cho các phương tiện truyền thông để chia sẻ nội dung của họ. Đầu năm 2024, Úc đe dọa phạt tiền các mạng xã hội này nếu không ngăn chặn được các vụ lừa đảo.

Sunita Bose, Giám đốc điều hành của Digital Industry Group - đơn vị có hầu hết các công ty truyền thông xã hội là thành viên, nói không ai có thể tự tin giải thích luật sẽ hoạt động như thế nào trong thực tế.

Bà nói: "Đây là kiểu cầm đèn chạy trước ô tô. Chúng tôi có dự luật nhưng không có hướng dẫn từ chính phủ Úc về các phương pháp phù hợp mà mà nhiều dịch vụ chịu sự điều chỉnh của luật này cần áp dụng. Cộng đồng và các nền tảng không biết chính xác họ phải làm gì".

Một số nhóm vận động cho thanh thiếu niên và học giả đã cảnh báo lệnh cấm có thể khiến những người trẻ dễ bị tổn thương nhất, gồm cả LGBTQIA+ và thanh thiếu niên nhập cư, không được tiếp cận các mạng lưới hỗ trợ. LGBTQIA+ là thuật ngữ viết tắt đại diện cho nhiều nhóm người có xu hướng tình dục và bản dạng giới đa dạng.

Ủy ban Nhân quyền Úc cho biết luật này có thể xâm phạm quyền con người của giới trẻ bằng cách can thiệp vào khả năng tham gia vào xã hội của họ.

Trong khi đó, những người ủng hộ quyền riêng tư cảnh báo rằng luật đó có thể dẫn đến việc thu thập dữ liệu cá nhân nhiều hơn, mở đường cho hoạt động giám sát dựa trên nhận dạng kỹ thuật số.

Một thử nghiệm về các phương pháp thực thi đã bắt đầu vào tháng 1.2025, và lệnh cấm sẽ có hiệu lực vào tháng 11.2025.

Sơn Vân