Men tụy tăng trên 300 do đâu?

Tôi được chẩn đoán viêm tụy cấp do tăng mỡ máu và đã điều trị 14 ngày tại bệnh viện. Mỡ máu xuống nhưng men tụy vẫn tăng lipase tầm trên dưới 300, amylase tầm trêm dưới 150 trong 1 tháng nay. Tôi đã chụp CT cắt lớp 2 lần và nội soi thêm 1 lần nhưng không phát hiện ra tổn thương. Xin bác sĩ tư vấn tình trạng men tụy tăng như vậy là do đâu ạ?

(Bà Nguyễn Thị Thu Hiền, ngụ xã Phước Thiền, huyện Nhơn Trạch)

Bác sĩ trả lời:

Chào bác!

Trước tiên, chúng ta cần hiểu rằng enzym lipaza (còn gọi lipase) là một enzym do tụy sản xuất, chuyển hóa mỡ và triglycerid thành glycerol và acid béo. Amylase là một nhóm enzym được sản xuất chủ yếu bởi tuyến tụy và tuyến nước bọt, gan, niêm mạc ruột non, buồng trứng.

Như vậy độ nhạy và độ đặc hiệu của lipase trong chẩn đoán viêm tụy là cao hơn. Ngoài việc chẩn đoán, lipase còn có giá trị theo dõi viêm tụy. Xét nghiệm lipase ngoài trường hợp viêm tụy cấp, lipase còn tăng trong các trường hợp bệnh lý tuyến tụy như: tắc nghẽn ống tụy, ung thư tụy, nang giả tụy, viêm tụy mạn tính tái phát và bệnh lý ngoài tụy như viêm túi mật cấp, loét dạ dày tá tràng gây thủng, bệnh lý gan mạn tính, nghiện rượu. Ngoài ra, có thể tăng trong trường hợp sử dụng thuốc như: morphine, codein, tndomethacin.

Lưu ý, khi lấy xét nghiệm lipase trong các trường hợp thông thường nên ngưng ăn uống trong khoảng 8-12 giờ vì khi ăn có thể kích thích tiết lipase.

Trong trường hợp của bác nên loại trừ các nguyên nhân do sử dụng thuốc, lấy máu xét nghiệm. Bác đã điều trị viêm tụy cấp tại bệnh viện 14 ngày, lipase đạt đỉnh vào đợt bệnh trong 24 giờ kéo dài đến 14 ngày, tuy nhiên có thể tăng dài hơn trong trường hợp nang giả tụy là biến chứng sau viêm tụy, hoặc một số bệnh lý khác kèm theo. Bác nên đến gặp trực tiếp bác sĩ và cung cấp đầy đủ bệnh sử, xét nghiệm, thuốc đang sử dụng để bác sĩ giải thích và tư vấn rõ hơn nhé!

Chúc bác sớm ổn định sức khỏe!

Bác sĩ Trần Bá Đại,

Khoa Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Đồng Nai