Mẹ bỏ đi, cha đang thụ án chung thân, bé trai 7 tuổi vẫn chưa có giấy khai sinh

“Gần nhà có trường tiểu học Tam Đông 2, mỗi khi đi ngang cháu nó hay nói nội ơi con ước được học ở đây. Nếu cháu tôi có giấy khai sinh thì điều ước đó có lẽ sẽ thành sự thật” - bà Ngô Thị Phượng (ngụ xã Thới Tam Thôn, huyện Hóc Môn, TP.HCM) buồn rầu thở dài mỗi khi nhắc đến đứa cháu nội đã 7 tuổi mà chưa được đến trường.

Bà Ngô Thị Phượng cùng cháu trai của mình. Ảnh: TRẦN MINH

Mẹ bỏ đi, cha thụ án chung thân

Trong căn phòng trọ nhỏ, bà Phượng vừa đếm lại sắp vé số chuẩn bị đi bán, vừa bận bịu tay chân nấu cơm cho đứa cháu nội của mình.

Bà Phượng kể: Năm 2017, cha của cháu dẫn mẹ cháu về giới thiệu đây là bạn gái, hiện đang mang thai. Mẹ cháu mang thai đến tháng thứ 8 thì cha cháu bị bắt đi thụ án tù chung thân, vậy nên đến ngày sinh, chỉ có bà cùng mẹ cháu đi vào bệnh viện.

Những tưởng mọi chuyện sẽ diễn ra bình thường nhưng không, sau khi vừa sinh xong mẹ cháu lại bỏ đi không lời từ biệt. Bà Phượng nhớ lúc đó may mắn được các bác sĩ hỗ trợ làm giấy chứng sinh vì biết bà là nội của cháu, trong tờ giấy chứng sinh bà Phượng chỉ nhớ và kê khai mỗi cái tên và quê quán mẹ cháu ở Đồng Tháp.

Năm 2018, hai bà cháu đang sinh sống ở quận 1. Bà đến công an phường để xin làm giấy khai sinh cho cháu. Lúc đó cán bộ phường hướng dẫn phải tìm được mẹ của cháu để viết một tờ giấy đồng ý để bà nuôi dưỡng, chăm sóc cháu thì mới làm được giấy khai sinh.

Về nhà, bà bắt đầu cuộc hành trình đi tìm lại mẹ của cháu với hy vọng có được tờ giấy để làm giấy khai sinh cho cháu mình. Trời không phụ lòng người, bà tìm được mẹ của cháu đang phụ bán quán cafe ở quận 12. Thế nhưng bà lại nhận được câu trả lời như “dội gáo nước lạnh”, mẹ cháu nói “con không viết được đâu”. Bà ngậm ngùi, lủi thủi đi về với hai hàng nước mắt.

“Vài năm sau đó, tôi có về Gò Vấp, nơi đăng ký thường trú của tôi để tiếp tục hỏi xem có còn cách nào khác để được làm giấy khai sinh cho cháu không. Người ta trả lời tôi chỉ còn cách xét nghiệm ADN với cha cháu. Nghe xong tôi nghĩ rằng có lẽ đã hết cách thật rồi bởi muốn xét nghiệm ADN đâu phải ít tiền, thêm nữa cha cháu đang thụ án ở tận Xuyên Mộc, lại còn thụ án chung thân thì làm sao có thể” - bà Phượng chia sẻ.

Bà Phượng cho biết thêm, từ đó đến nay bà vừa đi bán vé số vừa dò la, hỏi thăm khắp nơi để xem có cách nào làm giấy khai sinh cho cháu mình không nhưng kết quả đều không được. Cũng vì không có giấy khai sinh nên đến nay đã 7 tuổi mà cháu vẫn chưa được đến trường như bao đứa trẻ khác. Hiện cháu đang học ở một lớp bổ túc gần nhà.

Đôi mắt đỏ hoe, bà Phượng chia sẻ: “Cuộc sống khó khăn, vất vả thật nhưng vì cháu tôi phải cố gắng. Tôi chưa bao giờ từ bỏ hy vọng việc làm giấy khai sinh cho cháu, bởi vì cháu đã không cha không mẹ rồi, sau này tôi có mất đi thì ít nhất cháu cũng có giấy tờ để đi học, đi làm, sống có ích cho xã hội”.

Sẽ tìm hướng gỡ vướng, đảm bảo quyền lợi cho trẻ

Theo bà Phượng chia sẻ, bà có địa chỉ thường trú tại phường 14, quận Gò Vấp, đây là địa chỉ nhà của ba mẹ bà trước đây, hiện căn nhà đã bán, ba mẹ bà đã về quê sinh sống. Trước đó, bà Phượng cũng từng đăng ký tạm trú tại quận 1. Gần hai năm trở lại đây bà đăng ký tạm trú tại xã Thới Tam Thôn, huyện Hóc Môn.

Theo Luật Hộ tịch, người được quyền đi đăng ký khai sinh cho trẻ là người có trách nhiệm (cha, mẹ; ông hoặc bà hoặc người thân thích khác; cá nhân, tổ chức đang nuôi dưỡng trẻ). Tuy nhiên, trong trường hợp này bà Phượng lại không có bất kỳ thông tin nào của người mẹ; cha mẹ cháu lại không đăng ký kết hôn, do đó chưa thể chứng minh được quan hệ giữa bà và cháu.

Nhằm tìm hướng giúp cháu bé có giấy khai sinh để được đến trường, PV đã cùng bà Phượng đến UBND xã Thới Tam Thôn để được hỗ trợ giải quyết.

Tại đây, đại diện UBND xã Thới Tam Thôn cho biết, đối với những trường hợp này Ủy ban luôn tìm hướng để gỡ vướng, giúp các cháu được cấp giấy khai sinh để được đi học.

Ngay sau đó, UBND xã cũng tiếp nhận thông tin của bà Phượng và cho biết sẽ trao đổi lại với Phòng Tư pháp (UBND huyện Hóc Môn) để có hướng giải quyết cũng như có hướng dẫn cụ thể đối với bà Phượng nhằm đảm bảo quyền lợi cho đứa trẻ.

PV cũng đề xuất với bà Phượng và đại diện UBND xã Thới Tam Thôn trường hợp có thể cấp giấy khai sinh cho cháu, để trống tên cha và mẹ theo diện nhân khẩu đặc biệt (chưa xác định được cha, mẹ). Bà Phượng bày tỏ đồng ý, miễn sao có giấy khai sinh cho cháu được đến trường.

Đại diện UBND xã cũng cho biết sẽ liên hệ với bà Phượng trong thời gian sớm nhất để có những hướng dẫn cho bà.

HUỲNH THƠ - TRẦN MINH