Màn 'troll' đỉnh cao của ông Trump

Trước đây, một ứng viên lý tưởng cho vị trí trong nội các Mỹ thường là một chuyên gia vững vàng, làm việc âm thầm phía sau hậu trường, không gây quá nhiều sự chú ý và không làm lu mờ tổng thống.

Có thể kể đến những cái tên như James Baker III - luật sư tốt nghiệp từ Đại học Princeton, người từng chơi tennis với cựu Tổng thống George H.W. Bush, giữ chức Bộ trưởng Ngân khố dưới thời cựu Tổng thống Ronald Reagan và sau đó là Ngoại trưởng của ông Bush.

Hay Condoleezza Rice, người có sự nghiệp đáng kính trong chính phủ và học thuật trước khi trở thành nhân vật quan trọng trong nội các của cựu Tổng thống George W. Bush.

Tuy nhiên, thời đại đó đã khép lại trong tuần này, được tóm gọn chỉ trong một từ: “doge”.

"Doge"

Với những lựa chọn ban đầu cho nội các, Tổng thống đắc cử Donald Trump cho thấy ông đang mang theo yếu tố tạo nên chiến dịch tranh cử của mình - nguồn năng lượng nam tính hung hăng (hyper-macho) và “mạng hóa” - để thổi vào chính trường Washington.

Ông đã mời tỷ phú Elon Musk và doanh nghiệp Vivek Ramaswamy dẫn đầu sáng kiến cắt giảm lãng phí trong chính phủ, được đặt tên theo biểu tượng meme nổi tiếng trên mạng - Doge.

Tổng thống đắc cử Donald Trump và Elon Musk tại cuộc vận động tranh cử vào tháng 10. Ảnh: New York Times.

Ông cũng chọn Robert F. Kennedy Jr. - người được biết tới với những quan điểm gây tranh cãi như chống vaccine - làm Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Nhân sinh. Cơ quan này có ngân sách 1.600 tỷ USD chịu trách nhiệm chăm lo sức khỏe và phúc lợi cho người dân Mỹ.

Chưa hết, ông còn muốn cựu nghị sĩ Matt Gaetz - người từng bị điều tra về nghi án buôn người và bị cáo buộc khoe ảnh khỏa thân của phụ nữ tại Quốc hội - làm Bộ trưởng Tư pháp Mỹ. Ông Gaetz đã phủ nhận cả hai cáo buộc trên.

Những lựa chọn của ông Trump được xem là phá vỡ quy chuẩn và mở đường cho lời hứa trả đũa của ông.

Bên cạnh đó, nếu những đồng minh trung thành với ông Trump nắm vị trí lãnh đạo, các cơ quan từng cản trở ông trong nhiệm kỳ đầu tiên có thể trở nên “mềm dẻo” hơn.

Theo New York Times, đây có thể gọi là “chính phủ của các chiến hữu”. Dường như càng “troll”(thách thức) sự thiết lập truyền thống, bạn càng có cơ hội được tổng thống đắc cử chọn lựa.

Chính trị phong cách đối kháng UFC

Chiến dịch tranh cử của ông Trump mang đậm màu sắc nam tính gay gắt và sự sôi nổi kịch tính.

Nó tạo ra những khoảnh khắc như đô vật Hulk Hogan xé áo trước đám đông người ủng hộ ông Trump, và kết thúc bằng việc Dana White - CEO của giải đối kháng UFC - lên sân khấu khi tổng thống đắc cử tuyên bố chiến thắng.

“Đây chính là nhân quả, thưa quý vị. Ông ấy xứng đáng với điều này”, White nói, trước khi cảm ơn những nhân vật nổi tiếng trong cộng đồng “manosphere” đã ủng hộ ông Trump, bao gồm Adin Ross, Nelk Boys, Theo Von và Joe Rogan.

“Manosphere” được định nghĩa là cộng đồng trực tuyến do nam giới thống trị, ủng hộ nam tính độc hại và tích cực thúc đẩy tư tưởng phản nữ quyền.

Những cái tên được nhắc đến điều hành các kênh trực tuyến, nơi mà người ta không ngại gây tranh cãi. Thông điệp của ông Trump dường như hòa hợp hoàn hảo ở nơi này.

Tuy nhiên, không rõ cách tiếp cận đó sẽ hoạt động thế nào trong giới chính trị ở Washington - và liệu nửa đất nước còn lại - những người vẫn chưa vượt qua cú sốc khi thêm một nữ ứng cử viên tổng thống thất bại lần thứ hai trong vòng 8 năm - có chấp nhận điều này hay không.

Một số lựa chọn của ông Trump khác hẳn so với bất cứ chính quyền nào trước đây.

Vào năm 2016, ông từng chọn James Mattis - tướng quân đội kỳ cựu - làm Bộ trưởng Quốc phòng. Tuy nhiên, ông Mattis sau đó từ chức vì bất đồng với chính sách đối ngoại và quốc phòng của ông Trump.

Lần này, ông Trump đã chọn một nhân vật lãnh đạo Lầu Năm Góc mà ông dường như tin rằng sẽ trung thành hơn: Pete Hegseth, người dẫn chương trình của Fox News, đồng thời là cựu binh từng phục vụ ở Iraq và Afghanistan.

Ông Pete Hegseth được ông Trump lựa chọn cho vị trí Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ trong nhiệm kỳ tới. Ảnh: New York Times.

Hegseth nổi tiếng với quan điểm gây tranh cãi, bao gồm việc cho rằng phụ nữ không nên tham gia chiến đấu.

Trong cuốn sách “The War on Warriors: Behind the Betrayal of the Men Who Keep Us Free” (Tạm dịch: Cuộc chiến chống lại các chiến binh: Đằng sau sự phản bội của những người giữ chúng ta tự do), Hegseth đã đặt câu hỏi liệu Tướng Charles Q. Brown Jr. - chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân - có được giữ chức sĩ quan quân đội cấp cao nhất hay không nếu ông không phải là người da đen.

Tuy nhiên, lịch sử đầy tranh cãi của ông dường như được xem như điểm mạnh chứ không phải điểm yếu đối với ông Trump.

Tổng thống đắc cử không hề né tránh bất kỳ tranh cãi nào khi chọn ông Hegseth, thậm chí còn nhắc đến cuốn sách trên khi ông tuyên bố ý định đề cử Bộ trưởng Quốc phòng.

“Cuốn sách cho thấy… cách chúng ta phải đưa quân đội của mình trở lại chế độ trọng dụng người tài, sức mạnh hủy diệt, trách nhiệm giải trình và sự xuất sắc”, ông Trump viết.

"Troll" đỉnh cao

Mario Cuomo, cựu Thống đốc bang New York, từng nói các chính trị gia "vận động tranh cử bằng văn thơ hoa mỹ nhưng điều hành bằng văn xuôi thông thường".

Ông Trump đã "biến tấu" câu nói đó thành: Vận động tranh cử bằng đối đầu và điều hành cũng bằng đối đầu.

Một số lựa chọn cho nội các của ông có phần truyền thống hơn, như đề cử Thượng nghị sĩ Marco Rubio từ bang Florida - thành viên Ủy ban Đối ngoại Thượng viện - làm Ngoại trưởng.

Cựu Tổng thống Donald Trump. Ảnh: Reuters.

Tuy nhiên, nhiều lựa chọn của ông Trump cho thấy ông ưu tiên những người sẵn sàng gây tranh cãi trên mạng và các phương tiện truyền thông - để cố ý chọc giận người khác - hơn là khả năng làm việc chuyên sâu và kín đáo ở hậu trường.

Ông Trump dường như không quan tâm đến việc bà Tulsi Gabbard - cựu thành viên đảng Dân chủ, người được ông đề cử làm Giám đốc Tình báo Quốc gia - từng công khai chỉ trích chính quyền Trump không đưa ra lý do chính đáng khi ám sát tướng Qassim Suleimani của Iran vào năm 2020.

Ngoài ra còn có Matt Gaetz - nhân vật khiến nhiều người trong chính đảng Cộng hòa khó chịu vì liên tục gây ra hết vụ lùm xùm này đến vụ lùm xùm khác trong Hạ viện.

Việc ông Trump chọn ông Gaetz làm Bộ trưởng Tư pháp - quyết định được đưa ra trong chuyến bay kéo dài khoảng hai giờ từ Washington đến Florida - đã gây chấn động. Đó dường như cũng là ý định của ông Trump.

"Tôi sẽ mô tả đây là màn troll (chọc tức) ở đẳng cấp thượng thừa", Thượng nghị sĩ John Fetterman - thành viên đảng Dân chủ - nói.

Ông cho biết thêm việc chọn ông Gaetz quá phi lý đến mức không đáng để phản ứng mạnh.

"Không ai sẽ thông qua việc chọn ông ấy đâu", ông nhấn mạnh.

Minh An