Mâm cỗ Tết của người Hà Nội: Không chỉ là ẩm thực

“Mâm cỗ Tết của người Hà Nội có thể là 4 bát, 4 đĩa, hoặc 4 bát, 6 đĩa, gồm bát canh măng, canh bóng thập cẩm, bát miến, các đĩa như nộm su hào cà rốt, gà luộc, giò chả, cá kho, đĩa nem rán. Dù ít món hay nhiều mớn nhưng bao giờ cũng nấu tinh tươm, hướng đến sự sung túc, ấm no. Các món ăn thể hiện tính khéo léo của người nội trợ ở chỗ sử dụng triệt để các nguyên liệu, cùng một loại thực phẩm nhưng chế biến ra nhiều món khác nhau” - anh Dương Văn Hùng - Phó Chủ tịch Liên chi hội đầu bếp Việt Nam cho biết.

Không chỉ hấp dẫn về hương vị, mâm cỗ Tết của người Hà Nội còn được trình bày đẹp mắt, màu sắc hài hòa, cân đối. Đó là màu đỏ của xôi gấc, màu xanh của bánh chưng, màu vàng của đĩa gà luộc, màu trắng của đĩa dưa hành...

Mâm cỗ truyền thống của người Hà Nội

“Từng món ăn dù được chế biến từ các nguyên liệu đơn giản nhưng cũng thể hiện sự cầu kỳ, tinh tế. Ví dụ như bát canh bóng, mặc dù chỉ là miếng bì lợn được nướng phồng nhưng lại phối hợp với nước dùng gà, nước tôm khô, thịt lợn và các loại rau củ đặc trưng của mùa đông miền Bắc. Tất cả tạo nên một bát canh có vị ngọt thanh, tự nhiên của bát canh” – Anh Dương Văn Hùng nói.

Bên mâm cỗ Tết còn là không khí chộn rộn của sự chuẩn bị, là niềm vui đoàn tụ gia đình. Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại, hương vị và không khí ấy ít nhiều đã phai nhạt. Theo thời gian, nhu cầu, sở thích và phong cách ẩm thực cũng thay đổi. Một số món ăn truyền thống và đòi hỏi sự chế biến cầu kỳ như mọc vân ám, hạnh nhân xào, thậm chí cả canh măng, canh bóng cũng không hiện diện trên mâm cỗ Tết của nhiều gia đình ở Hà Nội. Thay vào đó là những món ăn nhanh, không cần nấu nướng hoặc chế biến đơn giản hơn như lẩu, các món ăn chế biến sẵn.

Tuy nhiên, mỗi dịp Tết đến, xuân về, vẫn còn những người nội trợ yêu thích và tỉ mẩn thực hiện mâm cỗ truyền thống để lưu giữ hương vị xưa cũ của đất Hà Thành như chị Thùy Linh – 34 tuổi ở quận Tây Hồ, Hà Nội. Để chuẩn bị những mâm cỗ Tết có đầy đủ các món ăn truyền thống như canh măng nấu chân giò, canh bóng thập cẩm, nem rán, giò xào… chị thường phải chọn lựa và mua một số nguyên liệu như măng, miến, mộc nhĩ, nấm hương, bóng bì… từ trước đó cả tháng. Trong những ngày Tết, dù vất vả, bận rộn trong bếp, chị vẫn thấy vui khi tự tay nấu các món ăn, trước là dâng lên tổ tiên, sau là để cả nhà cùng thường thức.

Không chỉ muốn lưu giữ hương vị những món ăn cổ truyền trong ngày Tết, chị Thùy Linh còn muốn duy trì nét văn hóa truyền thống để các con được sống trong bầu không khí quây quần sum họp, đầm ấm của những ngày tất niên và đầu năm mới.

Với những món ăn đậm đà hương vị, đa dạng sắc màu, không chỉ là ẩm thực, mâm cỗ Tết còn mang ý nghĩa hạnh phúc, đoàn viên và mong ước về một năm mới sung túc, đủ đầy. Chính vì vậy, nét văn hóa này vẫn như mạch nguồn được lưu giữ trong nhiều gia đình qua các thế hệ.

Ánh Tuyết/VOV2