Lý do mỗi năm 40.000 người Việt có thu nhập cao ra nước ngoài khám, chữa bệnh

Bộ Y tế đang lấy ý kiến dự thảo Quyết định phê duyệt Đề án Phát triển dịch vụ khám, chữa bệnh chất lượng cao và thúc đẩy du lịch y tế, thu hút người nước ngoài và người Việt Nam có khả năng chi trả giai đoạn 2025-2030.

Từ 10 năm trước, Việt Nam đã đưa ra bài toán giữ chân người giàu ở lại điều trị trong nước, thu hút người nước ngoài làm việc tại Việt Nam hay người từ các quốc gia khác tới Việt Nam sử dụng dịch vụ y tế. Nhưng đây là lần đầu tiên Bộ Y tế xây dựng một đề án tổng thể có tầm nhìn như vậy.

Mỗi năm, 40.000 người Việt có thu nhập cao ra nước ngoài điều trị

Theo đánh giá của Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), đơn vị xây dựng dự thảo, hiện chỉ có rất ít số lượng bệnh viện công lập ở Việt Nam đạt chứng nhận chất lượng cấp quốc tế.

Bệnh viện Truyền máu Huyết học TPHCM là cơ sở y tế công đầu tiên ở nước ta đạt chuẩn quốc tế JCI (Tổ chức giám định chất lượng bệnh viện của Mỹ, công bố đầu năm 2025); Bệnh viện Hùng Vương (TPHCM) là bệnh viện công đầu tiên đạt Chứng nhận chất lượng bệnh viện quốc tế ACHSI (Hội đồng tiêu chuẩn chất lượng quốc tế Australia)...

Bệnh viện Truyền máu Huyết học TPHCM cơ sở 2. Ảnh: BVCC

Việc đánh giá chất lượng độc lập, công bố kết quả ở cấp độ quốc gia chưa được triển khai, gây hạn chế trong việc công nhận của các hãng bảo hiểm nước ngoài đối với dịch vụ khám, chữa bệnh tại Việt Nam.

Ngoài ra, cơ chế tài chính, cơ sở vật chất, pháp lý hay dịch vụ hỗ trợ, truyền thông và quản trị, chất lượng nhân sự... còn bất cập. Việc chi trả cho chuyên gia y tế nước ngoài chưa có cơ chế linh hoạt, phù hợp với mức thu nhập cao. Đồng thời, loại hình bảo hiểm y tế và thương mại tại Việt Nam còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu khám chữa bệnh của nhóm người nước ngoài và người Việt Nam có thu nhập cao.

"Thực trạng này khiến khoảng 40.000 người Việt Nam có thu nhập cao ra nước ngoài điều trị mỗi năm, gây thất thoát ngoại tệ", Cục Quản lý Khám chữa bệnh nhận định.

Số liệu từ nhiều năm trước cho thấy mỗi năm ước tính người Việt Nam chi khoảng 2 tỷ USD để sang nước ngoài khám chữa bệnh, con số này có thể tăng lên thành 3-4 tỷ USD trong thời gian tới. Cuối năm 2023, World Data Lab dự báo Việt Nam sẽ có thêm 4 triệu người gia nhập tầng lớp trung lưu trong năm 2024 và 23,2 triệu người năm 2030, thuộc nhóm các quốc gia phát triển tầng lớp trung lưu mạnh nhất thập kỷ (2020-2030).

Trao đổi với PV VietNamNet ngày 12/9, Tiến sĩ Dương Huy Lương, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, cho hay với thu nhập được cải thiện, rõ ràng người dân đang có nhu cầu lớn hơn về chăm sóc sức khỏe, đặc biệt các dịch vụ y tế chất lượng cao.

5 tỉnh, thành thí điểm mô hình du lịch y tế tích hợp bệnh viện - khách sạn

Trong dự thảo quyết định phê duyệt đề án, Bộ Y tế đặt mục tiêu đến năm 2030 có ít nhất 15 bệnh viện trên toàn quốc đạt tiêu chuẩn chất lượng quốc tế (JCI hoặc tương đương), trong đó có tối thiểu 5 bệnh viện công lập.

Nhân viên y tế Bệnh viện Nhi đồng 1 TPHCM chăm sóc bệnh nhân. Ảnh: Duy Anh

Cùng đó, tối thiểu 5 địa phương trọng điểm (Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Quảng Ninh, Khánh Hòa) sẽ triển khai mô hình du lịch y tế tích hợp giữa bệnh viện - khách sạn - khu nghỉ dưỡng - lữ hành. Về lý do lựa chọn các địa phương này, theo Bộ Y tế, đây là các tỉnh, thành phố có thế mạnh về du lịch.

Trong giai đoạn 1 (từ 2025-2027), đề án sẽ tổ chức thí điểm tại một số bệnh viện và địa phương có điều kiện thuận lợi; Phát triển 10-15 gói dịch vụ đầu tiên kết hợp y tế - du lịch - nghỉ dưỡng... Giai đoạn 2 (2027-2030) sẽ mở rộng mô hình trên phạm vi toàn quốc.

Chuyên ngành nào được ưu tiên phát triển gói sản phẩm dịch vụ?

Các gói sản phẩm dịch vụ du lịch y tế sẽ được ưu tiên phát triển như ung bướu, tim mạch, thụ tinh trong ống nghiệm, nha khoa, thẩm mỹ, phục hồi chức năng, khám sức khỏe định kỳ chất lượng cao. Đây là các chuyên ngành có thế mạnh cạnh tranh của Việt Nam so với các quốc gia trong khu vực.

Cùng với đó, gói dịch vụ chăm sóc sức khỏe kết hợp y học cổ truyền, nghỉ dưỡng và trị liệu; xây dựng sản phẩm theo hướng kết hợp châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp, tắm khoáng, dược liệu truyền thống với môi trường thiên nhiên và văn hóa bản địa tại các địa phương có thế mạnh cũng được phát triển.

Du lịch y tế được đánh giá là có vai trò chiến lược trong phát triển hệ thống y tế, nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và nâng cao vị thế quốc gia trên trường quốc tế.

Tại Thái Lan, phẫu thuật tim và thẩm mỹ với chi phí thấp (25.000 - 30.000 USD so với 100.000 USD ở Mỹ) tạo doanh thu 600-700 triệu USD mỗi năm. Trong khi tại Hàn Quốc, phẫu thuật thẩm mỹ và điều trị ung thư đạt doanh thu 4,3 tỷ USD đồng thời quảng bá văn hóa K-pop. Tại Nhật Bản, du lịch onsen và điều trị ung thư tạo doanh thu 13 tỷ USD, bảo tồn văn hóa và phát triển kinh tế địa phương.

Võ Thu