Lường trước ca sởi diễn biến nặng để loại trừ nguy cơ tử vong

Trong thời gian gần đây, BV Nhi Trung ương đã tiếp nhận điều trị khoảng 1.500 ca mắc sởi. Riêng tại Trung tâm bệnh Nhiệt đới, thời điểm này đang có 97 bé mắc sởi điều trị nội trú, trong đó 5 cháu phải thở máy, 30 cháu phải thở oxy, còn lại cũng đều bị biến chứng nặng. Đáng lưu ý, các bé mắc sởi nặng đợt này ở hầu hết dưới 3 tuổi và chưa tiêm phòng, hoặc tiêm chưa đầy đủ. TS.BS Đỗ Thiện Hải, Phó Giám đốc Trung tâm bệnh Nhiệt đới, BV Nhi Trung ương cho biết, việc trẻ bị sởi nhưng chưa được tiêm phòng khiến các thầy thuốc trăn trở và đã lên tiếng cảnh báo từ lâu nhưng tình hình chưa được cải thiện.

Trẻ em tiêm vắc xin phòng sởi. Ảnh minh họa

Số ca biến chứng nặng do sởi vẫn tiếp tục tăng. Các ca mắc điều trị tại BV Nhi Trung ương đều chưa được tiêm sởi hoặc tiêm chưa đủ, một số thì đến tuổi tiêm rồi nhưng khi hỏi các mẹ thì lúc đó con ốm thế nào, cháu ho hắt hơi cũng không cho đi tiêm. Các biến chứng của sởi gồm viêm tai mũi họng, sau đấy là đến viêm phổi, thứ hai là tăng đáp ứng viêm quá mức gây suy giảm chức năng các cơ quan như tim mạch, rối loạn đông máu, suy hô hấp. Đây là những biến chứng rất nặng đã gây ra những trường hợp tử vong".

Hiện Bệnh viện Nhi Trung ương đã triển khai khám sàng lọc, phân luồng đối tượng nguy cơ để hạn chế tới mức thấp nhất việc lây nhiễm chéo trong bệnh viện. Các bác sĩ đã dựa trên thực tế bệnh học của từng bệnh nhi để có chẩn đoán ca bệnh sớm hơn trong điều kiện thực tế của dịch sởi, không chờ đợi phát ban mới xác định sởi để cách ly, điều trị sớm.

PGS.TS Trần Minh Điển, Giám đốc BV Nhi Trung ương cho rằng, việc phân loại bệnh nhân ngay từ ban đầu để tránh lây nhiễm chéo bệnh sởi ngay tại các cơ sở y tế là hết sức quan trọng: "Với em bé đến khám ở trong vùng có dịch với biểu hiện sốt, phát ban, mắt có viêm kết mạc ngay lập tức BS ở nhóm phân loại phải đưa vào phòng khám riêng, có lối đi riêng và có tiêu chuẩn phòng sởi nhất định. Còn nếu chưa phát hiện ngay và đã đi qua các phòng khác, có thể là nguy cơ lây nhiễm sang BN khác đây là vấn đề các bệnh viện cần phải lưu ý, Vấn đề thứ 2 là phải phân loại trường hợp nào đã tiêm và tiêm đủ thì yên tâm hơn còn với đối tượng chưa tiêm phải theo dõi sát trong 4-6 ngày sau đó để xem có nguy cơ bị bệnh hay không".

Vaccine phòng sởi. Ảnh minh họa

So với cùng kỳ năm ngoái, số ca mắc sởi ở thời điểm hiện tại đã tăng khoảng 30 lần. Bộ Y tế nhận định diễn biến dịch còn rất phức tạp và có nguy cơ bùng phát, bởi từ sau dịch Covid-19 đến nay, tỷ lệ tiêm chủng vaccine phòng bệnh sởi thấp, miễn dịch trong cộng đồng không đạt mức để có thể ngăn ngừa dịch bệnh. Trong tháng 3 năm nay, Bộ Y tế đang triển khai chiến dịch tiêm vắc xin phòng bệnh sởi. Tuy nhiên thực tế triển khai cho thấy, tại một số địa phương tốc độ tiêm chủng đang chậm hơn so với tốc độ lây lan của dịch.

TS Hoàng Minh Đức - Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế cho biết, hiện vaccine sởi đã được bố trí đủ cho các địa phương tiêm phòng cho trẻ: "Vaccine tiêm chủng mở rộng đã bố trí đủ cho dến tháng 12 năm nay, tiêm đúng theo lịch cho trẻ từ 9 đến 18 tháng tuổi và tiêm bù, tiêm vét cho người chưa được tiêm phòng. Còn vaccine tiêm chiến dịch mở rộng cho đối tượng chưa được tiêm bao giờ, từ 1 đến 10 tuổi, Tổ chức Y tế thế giới đã hỗ trợ 1,2 triệu liều đủ cho các tỉnh phê duyệt kế hoạch lần 1, lần 2 cho 48 tỉnh, và vắc xin mở rộng cho đối tượng từ 6 đến 9 tháng tuổi hiện Tổ chức Y tế thế giới đã cung cấp và chuyển cho các địa phương".

Để các cơ sở y tế triển khai tốt công tác thu dung, phân loại và điều trị nhằm hạn chế số ca mắc mới và chuyển nặng do sởi, TS Hà Anh Đức, Cụ trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh cho biết, Bộ Y tế sẽ sớm ban hành hướng dẫn cập nhật điều trị bệnh sởi trên cả nước: "Hướng dẫn điều trị này tập trung vào xét nghiệm chẩn đoán, so với lần trước có bổ sung thêm. Nếu xét nghiệm sởi âm tính mà triệu chứng lâm sàng vẫn nghi ngờ sởi thì có thể làm lại lần 2 sau 72 giờ, hoặc chỉ định PCR sởi qua bệnh phẩm dịch tỵ hầu. Hay phân lập vi rút từ máu và dịch mũi họng trong giai đoạn sớm. Nếu như trước khi chúng ta để muộn mới làm, bây giờ nếu nghi ngờ và có nguy cơ cao thì chúng ta thực hiện luôn. Về chẩn đoán bổ sung yếu tố nguy cơ bệnh diễn tiến nặng. Bổ sung ca thêm bệnh nghi ngờ, ca bệnh lâm sàng: Sốt, ho, chảy nước mũi hoặc viêm kết mạc".

Để ngăn ngừa dịch sởi bùng phát, cần bao phủ vắc xin với tỷ lệ đạt trên 95% với 2 liều phòng sởi trong cộng đồng. Tính đến nay 28 tỉnh, thành phố đã kết thúc chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống dịch sởi giai đoạn 1. Tuy nhiên, tại một số tỉnh tỷ lệ tiêm phòng sởi chỉ đạt từ 40-50%. Trước thực trạng này, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành công điện yêu cầu đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng vaccine sởi, kết thúc chiến dịch chậm nhất trong ngày 31/3 này.

Thúy Ngà/VOV1