Lùi công bố kết quả xét tuyển sớm giúp học sinh không lơ là giờ học chính khóa

Vừa qua Giáo sư, Tiến sĩ Huỳnh Văn Chương - Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo đề xuất, các trường đại học không công bố kết quả xét tuyển sớm trước ngày 31/5, tức là, kết quả xét tuyển sớm chỉ được công bố sau khi kết thúc chương trình và kế hoạch năm học.

Đề xuất này đang nhận được sự quan tâm của dư luận và ủng hộ từ phía các trường trung học phổ thông. Nhiều ý kiến cho rằng, việc lùi thời điểm công bố kết quả xét tuyển sớm sẽ giúp học sinh tập trung hơn vào kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông, đảm bảo chất lượng giáo dục toàn diện.

Lãnh đạo các trường phổ thông ủng hộ

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, thầy Vũ Anh Dũng, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Kẻ Sặt (huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương) bày tỏ quan điểm: “Tôi hoàn toàn ủng hộ đề xuất các trường đại học không công bố kết quả xét tuyển sớm trước ngày 31/5. Việc lùi thời gian công bố kết quả vừa đảm bảo quyền lợi cho học sinh trong việc cân nhắc chọn trường, vừa giúp các em tránh tâm lý chủ quan, bỏ bê việc ôn luyện sau khi biết kết quả".

Thầy Dũng cho biết thêm việc xét tuyển đại học sớm mang tính hai mặt và cần cân nhắc kỹ lưỡng. Thứ nhất, các trường đại học có quyền đưa ra phương án tuyển sinh riêng, phù hợp với nhu cầu của nhà trường. Tuy nhiên, ở góc độ của trường trung học phổ thông, việc xét tuyển sớm có thể khiến học sinh mất tập trung vào kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Đã có trường hợp học sinh trúng tuyển đại học nhờ xét tuyển sớm nhưng lại trượt tốt nghiệp do chủ quan, không chuẩn bị ôn tập kỹ lưỡng.

Thứ hai, việc xét tuyển đại học bằng học bạ cần được giảm bớt. Việc đánh giá năng lực học sinh qua học bạ giữa các trường trung học phổ thông hiện nay chưa đồng đều và làm giảm tính công bằng, khách quan trong tuyển sinh. Cụ thể, một số trường ngoài công lập có mặt bằng năng lực học sinh thấp hơn so với các trường công lập nhưng điểm học bạ thường cao hơn. Bên cạnh đó, xét tuyển bằng học bạ cũng khiến nhiều học sinh và phụ huynh “chạy đua” làm đẹp học bạ, dễ dẫn đến một số tiêu cực trong trường học.

Một giờ học của thầy và trò Trường Trung học phổ thông Kẻ Sặt (Hải Dương). (Ảnh: website nhà trường)

Đồng tình với quan điểm trên, thầy Lê Thanh Giang, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Giao Thủy (huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định) cho rằng đề xuất không công bố kết quả xét tuyển sớm trước ngày 31/5 của Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng là rất hợp lý và cần thiết. Việc công bố kết quả xét tuyển sớm thường dẫn đến tình trạng học sinh trúng tuyển đại học sớm chỉ đặt mục tiêu đủ điểm đỗ tốt nghiệp, thay vì nỗ lực đạt kết quả cao. Điều này không chỉ làm giảm động lực học tập của các em mà còn ảnh hưởng đến việc duy trì công tác dạy và học của nhà trường, ảnh hưởng đến mục tiêu và chất lượng của chương trình giáo dục.

Chất lượng giáo dục không chỉ nằm ở việc học sinh đỗ tốt nghiệp mà còn ở mục tiêu đào tạo toàn diện, hướng đến sự phát triển bền vững. Lùi thời gian công bố kết quả xét tuyển sớm sẽ góp phần duy trì tinh thần học tập nghiêm túc của học sinh và chất lượng chương trình giáo dục.

Bên cạnh đó, các kỳ thi đánh giá năng lực và đánh giá tư duy thường được tổ chức tại các tỉnh, thành phố lớn, học sinh tham gia các kỳ thi này tốn kém chi phí di chuyển và lưu trú, nhất là đối với học sinh ở vùng xa trung tâm. Điều này gây ra sự bất bình đẳng đối với thí sinh ở vùng sâu, vùng xa, do học sinh không có điều kiện tham gia. Đây là một thực tế cần được nhìn nhận nghiêm túc.

Thầy Lê Thanh Giang, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Giao Thủy. (Ảnh website nhà trường)

Cùng bàn về vấn đề này, thầy Nguyễn Thành Trung, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Phú Hưng (tỉnh Cà Mau) cho rằng, việc công bố kết quả xét tuyển sớm quá sớm có thể khiến học sinh lơ là, bỏ bê kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Tại Trường Trung học phổ thông Phú Hưng, tình trạng này cũng đã xảy ra. Ban đầu, nhiều học sinh sau khi biết mình đã trúng tuyển đại học có tâm lý chủ quan, sao nhãng việc ôn luyện cho kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Tuy nhiên, nhà trường đã kịp thời tư vấn và giúp các em nhận thức rõ tầm quan trọng của kỳ thi, từ đó tập trung hơn vào việc ôn tập.

Ngoài ra, việc nhiều trường đại học tổ chức xét tuyển sớm khiến học sinh khó đưa ra lựa chọn đúng đắn và làm phân tán sự tập trung ôn thi của học sinh. Như vậy có thể tạo ra áp lực học tập lớn và ảnh hưởng đến quá trình xác định mục tiêu học tập lâu dài của học sinh.

Các trường đẩy mạnh tư vấn để học sinh không lơ là, phụ thuộc vào xét tuyển sớm

Theo phương án tổ chức kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông từ năm 2025 của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố, thí sinh sẽ thi 4 môn gồm 2 môn bắt buộc (Ngữ văn, Toán) và hai môn tự chọn trong số các môn Ngoại ngữ, Lịch sử, Địa lý, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ. Như vậy, thí sinh sẽ có 36 cách chọn tổ hợp thi tốt nghiệp trung học phổ thông.

Để tạo điều kiện thuận lợi cho học sinh bước vào kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2025, các trường trung học phổ thông đã lên phương án thay đổi cách kiểm tra, đánh giá, ôn tập phù hợp với Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Chia sẻ về vấn đề này, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Kẻ Sặt (huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương) cho hay năm 2025 là năm đầu tiên kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông được tổ chức theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Vì vậy, công tác chuẩn bị cho kỳ thi tốt nghiệp năm nay có một số điểm khác biệt so với các năm trước.

Thứ nhất, việc sắp xếp ôn tập được thực hiện dựa trên nguyện vọng 2 môn tự chọn của học sinh, nhằm đảm bảo phù hợp với năng lực và định hướng cá nhân của các em. Thứ hai, quá trình ôn tập được xây dựng sát với cấu trúc đề thi tham khảo của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã công bố. Ngay từ đầu năm học, nhà trường đã yêu cầu giáo viên bám sát định hướng chương trình, nhằm phát huy hết khả năng học tập của học sinh.

Việc đa dạng tổ hợp môn thi khiến công tác sắp xếp lịch ôn tập gặp không ít khó khăn, tuy nhiên, nhà trường đã nỗ lực điều chỉnh để đảm bảo hiệu quả học tập cho học sinh. Đồng thời, chú trọng lựa chọn và bố trí giáo viên có năng lực phù hợp, triển khai các phương án tối ưu nhằm đảm bảo chất lượng giảng dạy tốt nhất.

Đối với các môn học có dưới 10 học sinh lựa chọn đăng ký thi tốt nghiệp trung học phổ thông, nhà trường áp dụng một trong hai phương án xử lý. Phương án thứ nhất, học sinh tự ôn tập với sự hỗ trợ của giáo viên bộ môn, đây là cách ưu tiên để đảm bảo quyền lợi của các em. Phương án thứ hai, nhà trường tư vấn để học sinh cân nhắc chuyển sang môn khác phù hợp hơn, nhằm thuận lợi cho quá trình tổ chức ôn tập và đạt hiệu quả cao.

Cụ thể, tại Trường Trung học phổ thông Kẻ Sặt, môn Sinh học chỉ có 8 học sinh đăng ký, môn Tin học hiện có 1 học sinh đăng ký. Trong khi đó, môn Công nghệ không ghi nhận học sinh nào đăng ký. Với các trường hợp này, học sinh chủ yếu tự ôn tập dưới sự hướng dẫn từ giáo viên bộ môn, hoặc học sinh có thể đổi sang môn học khác nếu có nguyện vọng.

Song song với đó, nhà trường tổ chức các buổi tư vấn hướng nghiệp cho học sinh trong giờ chào cờ hoặc hướng nghiệp, cung cấp thông tin về ngành nghề, cơ hội việc làm trong tương lai. Đồng thời, nhà trường cũng chú trọng công tác động viên tư tưởng, khuyến khích học sinh không ỷ lại vào kết quả xét tuyển sớm, tập trung vào việc ôn tập toàn diện để đạt kết quả học tập tốt nhất.

Trong khi đó, thầy Nguyễn Thành Trung cho hay, hiện tại, Trường Trung học phổ thông Phú Hưng chú trọng công tác tư vấn nhằm nâng cao tinh thần học tập chủ động cho học sinh, tránh tình trạng chủ quan, phụ thuộc hoàn toàn vào các hình thức xét tuyển sớm như thi đánh giá năng lực hay xét tuyển học bạ. Thông qua các buổi tư vấn, định hướng, nhà trường đã giúp học sinh nhận thức rõ tầm quan trọng của kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Đây không chỉ là điều kiện để xét tuyển đại học mà còn là cơ hội đánh giá toàn diện năng lực sau 12 năm học tập của các em.

Bên cạnh đó, nhà trường cũng đề xuất các trường đại học cần có lộ trình công bố kết quả kỳ thi riêng muộn hơn các năm, tốt nhất là sau ngày 31/5 như đề xuất của Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo), để đảm bảo học sinh tập trung ôn tập và hoàn thành tốt kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông. Đồng thời, các trường đại học, cao đẳng cũng cần sớm công bố đề án tuyển sinh để học sinh và phụ huynh xây dựng kế hoạch học tập và định hướng lựa chọn trường phù hợp ngay từ sớm.

Đối với những thay đổi trong kỳ tốt nghiệp thi trung học phổ thông 2025, nhà trường đã triển khai kế hoạch ôn tập theo nguyện vọng đăng ký của từng học sinh, đồng thời tư vấn để các em lựa chọn môn thi phù hợp với năng lực và hoàn cảnh cá nhân. Sau khi tiếp nhận đăng ký ban đầu, nhà trường đánh giá tình hình học tập của học sinh thông qua kết quả trên lớp và các bài kiểm tra, sau đó xếp lớp và phân công giáo viên giảng dạy phù hợp.

Học sinh Trường Trung học phổ thông Phú Hưng trong một buổi hoạt động ngoại khóa. (Ảnh: nguồn Báo Cà Mau)

Để các hình thức xét tuyển sớm không ảnh hưởng đến tâm lý học sinh, Hiệu trưởng Trường Trung học phổ thông Giao Thủy đề xuất các trường đại học tổ chức những kỳ thi riêng nên nghiên cứu phương án mở rộng địa điểm thi đến các trường trung học phổ thông trên toàn quốc. Điều này sẽ tạo điều kiện cho tất cả học sinh, dù cư trú ở đâu, điều kiện gia đình như thế nào các em cũng có cơ hội tham gia kỳ thi một cách bình đẳng.

Ngoài ra, các trường đại học nên công bố sớm phương án tuyển sinh và xây dựng lộ trình dài hạn (3-5 năm) để học sinh và phụ huynh có thể chủ động lên kế hoạch lựa chọn ngành học cũng như định hướng học tập phù hợp trong suốt 3 năm học trung học phổ thông.

Hồng Mai