Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran mở rộng quyền kiểm soát đối với xuất khẩu dầu

Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC). Ánh: Tasnim

Các nguồn thạo tin cho biết, mọi khía cạnh của ngành kinh doanh dầu mỏ đều chịu sự ảnh hưởng ngày càng tăng của IRGC, từ đội tàu chở dầu bí mật vận chuyển dầu thô đã qua xử phạt, đến hậu cần và các công ty bình phong bán dầu...

Bất chấp các lệnh trừng phạt nghiêm ngặt của phương Tây do cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt trở lại vào năm 2018 nhằm bóp nghẹt ngành năng lượng của Iran, Tehran vẫn tạo ra hơn 50 tỷ USD doanh thu từ dầu mỏ mỗi năm, cho đến nay là nguồn ngoại tệ lớn nhất và là mối liên hệ chính của nước này với nền kinh tế toàn cầu. IRGC kiểm soát tới 50% lượng dầu xuất khẩu của Iran, tăng mạnh so với mức khoảng 20% cách đây 3 năm.

Các ước tính này dựa trên tài liệu tình báo về hoạt động vận chuyển của Iran, trong khi những ước tính khác lấy số liệu từ hoạt động giám sát, hoạt động vận chuyển của các tàu chở dầu và các công ty có liên hệ với IRGC.

Sự thống trị ngày càng tăng của IRGC đối với ngành công nghiệp dầu mỏ làm tăng thêm ảnh hưởng của lực lượng này trong mọi lĩnh vực của nền kinh tế Iran và cũng khiến các lệnh trừng phạt của phương Tây khó có thể tác động đến quốc gia này.

Tuy nhiên, việc ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng 1-2025 đồng nghĩa với việc có thể Mỹ sẽ thực thi các lệnh trừng phạt cứng rắn hơn đối với ngành công nghiệp dầu mỏ của Iran. Bộ trưởng dầu mỏ của Iran tuyên bố, Tehran đang đưa ra các biện pháp để đối phó với bất kỳ hạn chế nào, nhưng không nêu chi tiết.

IRGC là một lực lượng chính trị, quân sự và kinh tế hùng mạnh, gây ảnh hưởng ở Trung Đông thông qua nhiều hoạt động, như cung cấp tiền, vũ khí, công nghệ và đào tạo cho các đồng minh Hezbollah ở Lebanon, Hamas ở Gaza, Houthis của Yemen và lực lượng dân quân ở Iraq.

Trong khi Israel đã tiêu diệt một số chỉ huy cấp cao của IRGC trong năm qua, các chuyên gia dầu mỏ trong hàng ngũ của nước này vẫn có thể tiếp tục hoạt động.

Doanh thu dầu mỏ của Iran đạt 53 tỷ USD vào năm 2023 so với 54 tỷ USD vào năm 2022, 37 tỷ USD vào năm 2021 và 16 tỷ USD vào năm 2020, theo ước tính từ Cơ quan Thông tin năng lượng của Chính phủ Mỹ.

Năm nay, sản lượng dầu của Tehran đã đạt mức 3,3 triệu thùng/ngày, mức cao nhất kể từ năm 2018, theo số liệu của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC), bất chấp lệnh trừng phạt của phương Tây.

Kim Phượng