Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025: Những thay đổi trọng yếu cần nắm rõ

Chia sẻ tại chuỗi hội thảo chuyên sâu "Cập nhật và tháo gỡ vướng mắc về chính sách thuế mới 2025 - Các vấn đề thực tiễn của doanh nghiệp" do Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh quốc (ACCA) tổ chức sáng 9/9, ông Phan Vũ Hoàng - Phó Tổng Giám đốc phụ trách tư vấn thuế tại Deloitte Việt Nam, Trưởng ban cố vấn chuyên môn thuế và pháp lý của ACCA tại Việt Nam, đã phác thảo những điểm cốt lõi của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025, nhấn mạnh sự cần thiết của việc chủ động cập nhật thông tin.

Những nguyên tắc mới và trọng tâm thay đổi lớn

Theo ông Hoàng,Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) số 67/2025/QH15 (Luật 67) có hiệu lực từ ngày 01/10/2025 và áp dụng cho năm tài chính 2025 đã thay đổi cơ cấu văn bản pháp luật, yêu cầu doanh nghiệp phải tham chiếu đồng thời cả luật, nghị định và thông tư thay vì chỉ dựa vào thông tư như trước. Điều này khiến việc cập nhật trở nên phức tạp hơn nhưng cũng giúp quy định rõ ràng, đồng bộ hơn.

"Việc đọc hiểu sẽ phức tạp hơn, đòi hỏi doanh nghiệp phải có cả ba văn bản để tham chiếu lẫn nhau", ông Hoàng nêu.

Luật 67 không chỉ điều chỉnh các quy định cũ mà còn thiết lập một số nguyên tắc mới. Trong đó, đáng chú ý là nội dung xác định thu nhập phát sinh và thời điểm chịu thuế.

Luật mới đã định nghĩa rõ ràng: "Thu nhập phát sinh là thu nhập có nguồn gốc từ Việt Nam, không phụ thuộc vào địa điểm phát sinh". Điều này có ý nghĩa sâu rộng, đặc biệt đối với lĩnh vực thương mại điện tử và nền tảng số.

"Ngay cả khi doanh nghiệp nước ngoài hoạt động bên ngoài Việt Nam, nếu có thu nhập từ nguồn gốc Việt Nam, vẫn sẽ bị đánh thuế. Các tiêu chí xác định nguồn gốc từ Việt Nam có thể bao gồm IP từ Việt Nam, địa chỉ người mua hàng ở Việt Nam hoặc sử dụng phương tiện thanh toán từ ngân hàng Việt Nam", ông Hoàng giải thích.

Ông Phan Vũ Hoàng - Phó Tổng Giám đốc phụ trách tư vấn thuế tại Deloitte Việt Nam, Trưởng ban cố vấn chuyên môn thuế và pháp lý của ACCA tại Việt Nam.

Về thời điểm chịu thuế, luật cũng đưa ra nguyên tắc: nếu không có quy định cụ thể, thu nhập phát sinh tại thời điểm nào, chịu thuế tại thời điểm đó. Một ví dụ cụ thể là thu nhập của doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài. Thay vì chỉ kê khai khi chuyển lợi nhuận về nước như trước đây, theo Luật 67, doanh nghiệp sẽ phải kê khai và nộp thuế ngay tại thời điểm lợi nhuận phát sinh ở nước ngoài.

Khái niệm cơ sở thường trú (PE) cũng được mở rộng. Khái niệm PE, vốn quen thuộc trong các hiệp định tránh đánh thuế hai lần, nay được Luật 67 nhấn mạnh và mở rộng đáng kể. Đáng chú ý, Điều 2.3e quy định "nền tảng thương mại điện tử và nền tảng số mà thông qua đó doanh nghiệp nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ tại Việt Nam sẽ bị coi là cơ sở thường trú tại Việt Nam".

Điều này có nghĩa là Việt Nam sẽ có quyền đánh thuế đối với các thu nhập phát sinh từ cơ sở thường trú này, thậm chí cả các thu nhập phát sinh ở nước ngoài nhưng liên quan đến hoạt động của PE tại Việt Nam. Đây là động thái quan trọng nhằm kiểm soát và thu thuế hiệu quả hơn đối với các hoạt động kinh doanh xuyên biên giới trên nền tảng số.

Thuế suất, chuyển lỗ và ưu đãi thuế: Những điểm nhấn quan trọng

Phó Tổng Giám đốc phụ trách tư vấn thuế tại Deloitte Việt Nam cho biết, một tin tích cực cho doanh nghiệp là quy định về bù trừ lỗ sẽ trở nên linh hoạt hơn. Hiện tại, lỗ từ bất động sản chỉ được khấu trừ một chiều. Tuy nhiên, từ ngày 1/10/2025, doanh nghiệp sẽ được bù trừ hai chiều giữa lỗ từ hoạt động bất động sản với thu nhập từ các hoạt động khác.

Về ưu đãi thuế, Luật 67 đưa ra một số ưu đãi mới, có tính chất thực chất và phù hợp với định hướng phát triển của Việt Nam. Trong đó, các lĩnh vực khuyến khích bao gồm công nghệ cao, ngành bán dẫn, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và bảo vệ môi trường (hướng tới Net Zero năm 2050). Ngoài ra, các doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng tiếp tục nhận được sự khuyến khích.

"Tuy vậy, các chính sách ưu đãi sẽ bị hạn chế hơn so với trước đây. Một số ưu đãi hiện hành sẽ không còn tồn tại từ 1/10/2025. Đặc biệt, ưu đãi đầu tư mở rộng sẽ có những thay đổi cơ bản. Do đó, các doanh nghiệp có kế hoạch tận dụng ưu đãi này cần chủ động thực hiện ngay. Điều kiện hưởng ưu đãi cũng chặt chẽ hơn, yêu cầu doanh nghiệp phải đăng ký và góp đủ vốn", chuyên gia chia sẻ.

Cũng theo ông Hoàng, cả Luật TNDN và các luật thuế khác (như VAT) đều đặc biệt chú trọng đến thương mại điện tử và nền tảng số. Việc mở rộng khái niệm cơ sở thường trú cho nền tảng số là một minh chứng rõ ràng cho trọng tâm này, nhằm bảo đảm thu thuế đầy đủ đối với các hoạt động kinh doanh trực tuyến đang bùng nổ.

"Luật Thuế TNDN 2025 mang đến nhiều thay đổi mang tính hệ thống, đòi hỏi doanh nghiệp phải có sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Việc chủ động tìm hiểu, tham vấn chuyên gia và điều chỉnh kế hoạch kinh doanh là chìa khóa để thích ứng thành công với môi trường pháp lý mới. Doanh nghiệp không thể chờ đợi thông tư hướng dẫn mà cần chủ động cập nhật, nắm bắt quy định ngay từ bây giờ để bảo đảm tuân thủ và tối ưu hiệu quả", chuyên gia khuyến nghị.

Minh Thu