Luật sửa 4 luật: Khẳng định vai trò dẫn dắt của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Sáng 21/5, tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 9, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến đã trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Luật Công đoàn, Luật Thanh niên và Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp. Ảnh QH

Theo đó, Dự thảo Luật gồm 5 điều, trong đó Điều 1 sửa đổi, bổ sung 11/41 điều của Luật Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam; Điều 2 sửa đổi, bổ sung 9/37 điều của Luật Công đoàn; Điều 3 sửa đổi, bổ sung 02/41 điều của Luật Thanh niên; Điều 4 sửa đổi, bổ sung 31/91 điều của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở và Điều 5 Hiệu lực thi hành.

Khẳng định vai trò chủ trì của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam

Về Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, dự thảo sửa đổi 11/41 điều, nhấn mạnh Mặt trận là bộ phận cấu thành của hệ thống chính trị, giữ vai trò chủ trì, điều phối, hiệp thương dân chủ. Dự luật cũng điều chỉnh Tổ chức Mặt trận ở cấp tỉnh và xã, không tổ chức ở cấp huyện để phù hợp với việc tinh gọn bộ máy theo Nghị quyết 60-NQ/TW. Luật cũng quy định rõ hơn về chức năng giám sát, phản biện, tiếp xúc cử tri, giới thiệu cử tri tham gia các hoạt động tư pháp.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến. Ảnh: QH

Về Luật Công đoàn, dự thảo sửa 9/37 điều, khẳng định Công đoàn là tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc, đại diện cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn. Nội dung điều chỉnh hướng tới tinh gọn bộ máy, kết thúc hoạt động của Công đoàn Viên chức Việt Nam, tổ chức công đoàn chủ yếu tại doanh nghiệp, ngành nghề; đồng thời, bổ sung quy định về quyền trình dự luật, giám sát và quản lý tài chính công đoàn phù hợp Hiến pháp 2013 sau sửa đổi.

Về Luật Thanh niên, sửa đổi 2 điều, làm rõ vị trí Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức thành viên của Mặt trận Tổ quốc. Luật cũng đề cập đến cơ chế phối hợp trong hoạt động giám sát, phản biện xã hội, thống nhất với Luật Mặt trận Tổ quốc sửa đổi.

Về Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, sửa đổi 31/91 điều, tập trung vào hai nội dung chính: Kết thúc mô hình người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; điều chỉnh chức năng của các tổ chức sau khi tổ chức lại chính quyền hai cấp, chuyển giao nhiệm vụ từ Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sang Bộ Nội vụ; đồng thời bãi bỏ các quy định về trách nhiệm công đoàn tại các cơ quan, đơn vị không có tổ chức công đoàn cơ sở.

Theo tờ trình, Luật dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/7/2025. Các nội dung chuyển tiếp liên quan đến tổ chức và hoạt động công đoàn sẽ được quy định cụ thể để đảm bảo tính liên tục và ổn định.

Cần làm rõ vai trò Mặt trận và tổ chức công đoàn trong hệ thống chính trị mới

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết: Ủy ban Văn hóa và Xã hội cơ bản nhất trí với dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 4 luật luật liên quan đến Mặt trận Tổ quốc, Công đoàn, Thanh niên và Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Tuy nhiên, cơ quan chủ trì cần tiếp tục rà soát, cập nhật các luật có liên quan và bảo đảm tính hợp hiến, đồng bộ khi Hiến pháp và các luật được sửa đổi.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh. Ảnh: QH

Theo đó, Ủy ban đề nghị làm rõ mối quan hệ giữa Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với các tổ chức thành viên, trong đó bảo đảm tính "độc lập tương đối" trong hoạt động giám sát, phản biện, đồng thời giữ nguyên nguyên tắc hoạt động theo pháp luật và điều lệ của từng tổ chức.

“Về Luật Công đoàn, cần quy định linh hoạt hơn hệ thống tổ chức công đoàn, phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp và tinh thần đổi mới theo Nghị quyết 02-NQ/TW. Đáng chú ý, có đề xuất xây dựng mô hình công đoàn liên xã hoặc đại diện công đoàn tại khu công nghiệp để phù hợp với thực tiễn quản lý lao động”- ông Nguyễn Đắc Vinh nhấn mạnh.

Trong khi đó, đối với Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, cơ quan thẩm tra đề nghị cần làm rõ quy định về Ban Thanh tra nhân dân tại các cơ quan, đơn vị không còn công đoàn cơ sở, tránh gián đoạn cơ chế giám sát và dân chủ.

Thu Hường