Lớp keo 'thần kỳ' bảo vệ hạt giống
Thạch Hoàng Anh (Đại học Cần Thơ) nghiên cứu tạo lớp phủ sinh học từ keo cây gòn, tạo ra lớp 'áo giáp' giúp bảo vệ hạt giống khỏi hư hỏng, tăng khả năng sống, giảm chi phí cho nông dân.

Thạch Hoàng Anh giới thiệu cho khách tham quan sản phẩm keo bảo vệ hạt giống cho mình nghiên cứu. Ảnh: Hà An
Lớp keo “thần kỳ”
Ý tưởng tạo ra lớp keo bảo vệ hạt giống của Hoàng Anh xuất phát từ chuyến đi thực nghiệm trồng rừng năm lớp 12. Nam sinh nhận thấy các cây giống được bảo vệ trong bầu. Tuy nhiên, với phương pháp này, người trồng cây phải tốn công sức, thời gian chăm sóc để theo dõi các điều kiện phát triển của cây sau đó. Việc làm bầu cây giống cũng tốn chi phí hơn.
Theo Hoàng Anh, hạt giống khi bảo quản và đưa ra trồng ngoài thực tế sẽ gặp các điều kiện thời tiết khắc nghiệt khác nhau. Điều này ảnh hưởng đến tốc độ sinh trưởng của hạt, kéo theo tỷ lệ nảy mầm thấp. Riêng với các hạt giống quý, hạt giống dược liệu, yêu cầu về sự sinh trưởng, phát triển ổn định ngày càng cao do vấn đề chi phí.
Nhiều doanh nghiệp bán hạt giống giới thiệu tỷ lệ nảy mầm cao, song một số giải pháp kích thích nảy mầm sử dụng phương pháp hóa học. Điều này có thể ảnh hưởng đến chất lượng, dinh dưỡng có trong đất, qua đó làm giảm sự phát triển của cây.
Trước thực tế này, nam sinh phát triển một dạng keo bảo vệ hoạt động như “áo giáp”, giúp hạt giống tăng khả năng nảy mầm, cung cấp dinh dưỡng cho cây phát triển trong giai đoạn đầu tiên. Nghiên cứu các tài liệu trong nước và quốc tế, Hoàng Anh nhận thấy keo từ cây gòn tiết ra một loại enzym và vi sinh vật có lợi, giúp bảo vệ hạt giống cũng như cung cấp nhiều dinh dưỡng phục vụ cho sự phát triển của cây giống. Ngoài ra, enzym này còn có thể giúp cải tạo đất, giúp đất phì nhiêu hơn khi sử dụng.
Để tối ưu các đặc tính có lợi từ keo chiết của cây gòn, Hoàng Anh tiến hành phối trộn với một số phụ gia, tạo ra một loại phân bón hữu cơ bao bọc bên ngoài hạt để tăng cường dinh dưỡng cho hạt giống.
“Sản phẩm có thể thích ứng với mọi loại đất, dùng cho các loại hạt giống cây trồng trong điều kiện biến đổi khí hậu. Khi sử dụng sản phẩm, người dân có thể giảm lạm dụng phân hóa học, hướng đến nền nông nghiệp xanh, bền vững, đáp ứng các tiêu chí về giảm phát thải mà thế giới đang kêu gọi thực hiện”, Hoàng Anh nói.
Nam sinh cho biết tùy vào kích thước và loại hạt giống có thể sử dụng chất phủ keo theo độ dày, hình thức khác nhau. Nói về lợi thế của sản phẩm, Hoàng Anh chia sẻ, khi sử dụng hạt giống phủ keo có thể tối ưu dinh dưỡng cho cây, ít tốn công chăm sóc và chi phí thấp hơn so với việc trồng cây giống bằng bầu.

Chất keo được phối trộn với các phụ gia thành lớp bảo vệ hạt giống. Ảnh: Hà An
Đam mê nông nghiệp
Nghiên cứu trong lĩnh vực phát triển nền nông nghiệp bền vững, nhưng ít ai biết rằng Hoàng Anh không học chuyên ngành về nông nghiệp hay công nghệ sinh học. Nam sinh có xuất phát điểm là sinh viên chuyên ngành Tài chính - ngân hàng tại Đại học Cần Thơ. Hoàng Anh sinh ra tại vùng quê làm nông nghiệp, nơi cha mẹ nam sinh đã gắn bó hàng chục năm với nghề trồng dừa sáp trên khu vườn rộng gần 20 công (mỗi công rộng khoảng 1.000 m2). Nhìn cảnh cha mẹ tần tảo, làm lụng nhưng tiền lãi không được là bao, Hoàng Anh mong muốn tìm hướng nghiên cứu mới.
Nam sinh nhận định công đoạn tối ưu lượng phân bón rất quan trọng. Phân bón sử dụng cho cây trồng phải có cơ chế tan chậm, dinh dưỡng đáp ứng điều kiện phát triển của cây. Cơ chế tan chậm giúp nông dân giảm công chăm sóc, tối ưu chi phí phân bón. Khi đó, nông dân sẽ có lãi cao hơn. “Một dẫn chứng thực tế là nếu bón phân cây khoảng 10 kg, nhưng khi có một trận mưa, nước sẽ khiến phân bị trôi rửa. Khi đó nông dân sẽ tốn công sức, chi phí bón phân lại. Do đó, cơ chế giữ dinh dưỡng, phân tan chậm rất quan trọng”, nam sinh nói.
Bằng nỗ lực tự học, tìm kiếm tài liệu qua sách báo, mạng Internet, Hoàng Anh bắt đầu đam mê làm nông nghiệp theo hướng hữu cơ, an toàn nhưng hiệu quả cao. Để có kiến thức thực tế, nam sinh theo dõi các dự án của những người đi trước, tự rút kinh nghiệm và tìm hướng đi mới cho bản thân.
Với dự án keo bảo vệ hạt giống, Hoàng Anh cho biết công đoạn khó khăn là lên men keo hữu cơ. Quá trình thực hiện gồm các bước chính như tách chiết keo từ cây gòn, phối trộn với phụ gia, ủ gia nhiệt tạo ra keo có độ dẻo. Mẫu sau đó được phân tích trong phòng lab để kiểm tra độ nano hoạt chất đủ cao nhằm đảm bảo các tiêu chí đề ra.
Sản phẩm của Hoàng Anh sở hữu công nghệ nhả chậm thông minh tương tự một số loại phân hữu cơ của Hàn Quốc. Nam sinh cho rằng đây là xu hướng tương lai khi nông dân không thể bón quá nhiều phân hóa học, vì điều này khiến đất bị thoái hóa, bạc màu, cần thời gian và chi phí để cải tạo. Việc sử dụng phân chứa chất hữu cơ sẽ giúp cải tạo đất, kích thích côn trùng, giun đất làm tơi xốp đất.
Theo Hoàng Anh, hạn chế của dự án hiện nay là các nghiên cứu đang ở quy mô nhỏ, chưa có điều kiện tài chính để mở rộng sang quy mô công nghiệp, giúp giảm chi phí và giá thành để tiếp cận người dùng nhanh nhất.
Hiện tại, 1 kg phân hữu cơ chứa enzym có giá 36.000 đồng. Nếu sản xuất quy mô lớn, giá sẽ giảm còn khoảng 20.000 đồng. Mỗi 1 kg phân dùng được khoảng 60 hạt giống. Quá trình thử nghiệm thực tế cho thấy phân bón chứa keo từ cây gòn của Hoàng Anh có thể đạt độ nảy mầm trên 80% với hạt gõ nước, trên 90% với một số loại hạt khác…
Sắp tới, Hoàng Anh tiếp tục nghiên cứu tạo enzym để phun vào lá thay vì rễ nhằm giúp cây phát triển tốt hơn. Nam sinh mong muốn phát triển dự án thành doanh nghiệp khởi nghiệp, kêu gọi các nhà đầu tư quan tâm đến nông nghiệp để tiếp tục thúc đẩy những thành công bước đầu, góp phần đưa nền sản xuất nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững, năng suất, chất lượng cao.
Dự án “Áo giáp hạt giống” của Thạch Hoàng Anh xuất sắc giành giải Nhất bảng học sinh - sinh viên Cuộc thi khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao năm 2025. Cuộc thi do Trung tâm ươm tạo doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao, Khu Nông nghiệp công nghệ cao TP Hồ Chí Minh tổ chức thường niên, dành cho các bạn trẻ là học sinh, sinh viên, doanh nghiệp khởi nghiệp đam mê làm nông nghiệp.
































