Lợi nhuận ngoại hối 'rực sáng', cú 'phản đòn' trước đà mất giá VND?

Lợi nhuận ngoại hối tăng vọt

Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, trong khi USD-Index đã giảm khoảng 10% từ đầu năm 2024 đến nay, thì đồng Việt Nam vẫn mất giá khoảng 2,7 - 2,8% so với USD. Nguyên nhân then chốt đến từ việc Việt Nam duy trì mặt bằng lãi suất thấp để thúc đẩy sản xuất kinh doanh theo định hướng của Chính phủ. Ông Phạm Chí Quang, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ, Ngân hàng Nhà nước cho biết, đến nay, lãi suất cho vay đã giảm khoảng 0,6 điểm phần trăm/năm so với cuối năm 2024.

“Điều này giúp doanh nghiệp tiếp cận tín dụng tốt hơn nhưng cũng khiến đồng nội tệ trở nên kém hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư quốc tế và khiến nhiều tổ chức tài chính có xu hướng chuyển sang nắm giữ USD”, ông Quang cho hay.

Dù tỷ giá VND/USD đã mất suy yếu, song nhiều ngân hàng thương mại vẫn ghi nhận kết quả rực rỡ từ mảng kinh doanh ngoại hối trong quý II/2025. Một số nhà băng thậm chí lội ngược dòng ngoạn mục từ lỗ sang lãi, như một cú phản công bất ngờ giữa cơn xoáy tỷ giá.

Tổng hợp số liệu từ báo cáo tài chính của 28 ngân hàng thương mại trong nước cho thấy, tổng lãi thuần từ hoạt động kinh doanh ngoại hối trong nửa đầu năm 2025 đạt 17.057 tỷ đồng, riêng quý II, các ngân hàng ghi nhận lãi tổng cộng 7.933 tỷ đồng. Điều đáng nói không nằm ở con số tuyệt đối, mà ở sự phân hóa mạnh mẽ trong kết quả kinh doanh giữa các nhà băng. Cụ thể, 14 ngân hàng tăng trưởng lợi nhuận ngoại hối so với cùng kỳ, 13 ngân hàng giảm và chỉ một ngân hàng báo lỗ.

Dù VND mất gần 3% từ đầu năm, nhiều ngân hàng vẫn kiếm bộn từ ngoại hối. Ảnh: Tuấn Minh

Vietcombank tiếp tục là cái tên dẫn đầu với 3.659 tỷ đồng lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh ngoại hối trong 6 tháng đầu năm 2025, tăng mạnh 55% so với cùng kỳ. Riêng quý II, ngân hàng này thu về 1.635 tỷ đồng, tăng 41%. Dù không thuyết minh chi tiết khoản mục này trong báo cáo tài chính vừa công bố, song kết quả đạt được đã đủ để khẳng định vai trò chủ lực của Vietcombank trong nhóm đầu về kinh doanh ngoại hối. Agribank cũng ghi nhận kết quả tích cực với 2.182 tỷ đồng lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối, tăng 8%, còn BIDV và VietinBank có chút hụt hơi với mức giảm trên 20%.

Bên cạnh nhóm ngân hàng quốc doanh, khu vực ngân hàng thương mại cổ phần cũng chứng kiến sự bứt phá mạnh. ACB và MB lần lượt đạt 1.146 tỷ đồng và 1.072 tỷ đồng lãi thuần từ kinh doanh ngoại hối, tương ứng tăng 74% và 25% so với cùng kỳ. Trong khi đó, Eximbank, SHB, BVBank, NCB và Vietbank đều ghi nhận mức tăng trưởng hai con số, cho thấy một chiến lược ngoại hối rõ ràng và khả năng xoay chuyển kịp thời trong cơn sóng tỷ giá.

Ấn tượng nhất phải kể đến TPBank, ngân hàng có mức tăng trưởng lên tới 319% so với cùng kỳ. Trong 6 tháng đầu năm, nhà băng này thu về 351 tỷ đồng lãi thuần từ hoạt động kinh doanh ngoại hối, trong khi cùng kỳ chỉ đạt 83 tỷ đồng. Riêng quý II, mức tăng còn ấn tượng hơn khi từ vỏn vẹn 661 triệu đồng vọt lên hơn 369 tỷ đồng. Không chỉ ghi nhận tăng trưởng doanh thu, TPBank còn tối ưu hóa chi phí mạnh mẽ. Chi phí hoạt động mảng này giảm tới 72%, đặc biệt là giảm sâu chi phí kinh doanh ngoại tệ giao ngay (giảm 87%) và công cụ phái sinh tiền tệ (giảm 64%). Trong đó, mảng kinh doanh ngoại tệ giao ngay chiếm khoảng 75% tổng thu, mang về hơn 408 tỷ đồng, tăng 53%.

Kienlongbank cũng ghi tên vào danh sách các ngân hàng “tăng bằng lần” khi từ 5 tỷ đồng cùng kỳ năm trước tăng lên 41 tỷ đồng. Nhiều ngân hàng khác ghi nhận chuyển biến tích cực như Eximbank (tăng 76%), SHB (tăng 59%), BVBank (tăng 49%), NCB (tăng 47%), Vietbank (tăng 41%)...

Đáng chú ý, một số ngân hàng chuyển từ lỗ sang lãi rõ rệt: PGBank từ lỗ 12 tỷ đồng cùng kỳ chuyển thành lãi 43 tỷ, Nam A Bank từ lỗ 26 tỷ thành lãi 32 tỷ đồng. Những cú lội ngược dòng này không đơn thuần là sự may mắn của thời cuộc mà là minh chứng cho sự cải thiện trong chiến lược điều hành rủi ro và nhạy bén trước biến động.

Sóng tỷ giá sắp hạ nhiệt, liệu còn dư địa cho bứt phá?

Diễn biến tỷ giá VND/USD trong nửa đầu năm được cho là “nóng bất thường” khi tỷ giá trung tâm tăng mạnh, phản ánh áp lực từ thị trường quốc tế lẫn các yếu tố nội tại. Trong khi USD-Index đã tăng lên gần 100 điểm, mức cao nhất trong ba tháng thì VND vẫn chịu sức ép liên tục, phần lớn đến từ chênh lệch lãi suất kéo dài.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định xu hướng này có thể không kéo dài. Báo cáo phân tích của Techcombank mới đây dự báo tỷ giá USD/VND có thể đã chạm đỉnh hoặc tiệm cận đỉnh và sẽ giảm dần trong nửa cuối năm. Dự báo này dựa trên ba cơ sở chính là: xuất khẩu có thể phục hồi tốt hơn kỳ vọng; dòng vốn FDI và FII tiếp tục chảy mạnh vào Việt Nam trong bối cảnh triển vọng tăng trưởng tích cực; và kiều hối được kỳ vọng sẽ tăng mạnh trở lại, tạo thêm nguồn cung ngoại tệ cho thị trường.

Một yếu tố quan trọng khác là chính sách điều hành của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Trong phiên họp cuối tháng 7, Fed quyết định giữ nguyên lãi suất ở mức cao, nhưng cũng cho biết sẽ theo dõi thêm dữ liệu kinh tế trước khi quyết định trong phiên họp tháng 9. Nếu Fed bắt đầu cắt giảm lãi suất từ tháng 9 trở đi với tổng mức dự kiến khoảng 0,5 - 0,75% đến đầu năm 2026, thì đồng USD có thể suy yếu trở lại. Điều này sẽ giúp giảm áp lực lên tỷ giá USD/VND trong nước.

Theo phân tích của các chuyên gia của Ngân hàng UOB, nếu điều kiện thuận lợi, Ngân hàng Nhà nước có thể giảm lãi suất VND thêm 0,5% để hỗ trợ tăng trưởng. Khi đó, tỷ giá USD/VND được dự báo sẽ giao dịch quanh mức 26.000 đồng/USD vào cuối năm, tương đương mức mất giá khoảng 2 - 3% của VND so với USD cho cả năm 2025.

Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn khuyến nghị sự thận trọng bởi thị trường ngoại hối vẫn mang tính bất định cao. Những thay đổi khó đoán từ chính sách thương mại Mỹ, các đợt biến động đột ngột của USD và các cú sốc địa chính trị có thể khiến tỷ giá đảo chiều chỉ sau một phiên giao dịch.

Trong bối cảnh đó, các ngân hàng thương mại được kỳ vọng sẽ tiếp tục chủ động tận dụng biên độ tỷ giá để gia tăng nguồn thu, đồng thời cần xây dựng hệ thống cảnh báo sớm và chiến lược bảo vệ rủi ro rõ ràng hơn, thay vì chạy theo thị trường. Giai đoạn tỷ giá hạ nhiệt sẽ là phép thử tiếp theo cho năng lực thực chiến và khả năng làm chủ rủi ro của từng nhà băng.

Theo các chuyên gia, dù sóng ngoại tệ có thể tạm lắng trong thời gian tới, nhưng cơ hội không hoàn toàn biến mất. Những ngân hàng có nền tảng tốt, chiến lược chuẩn xác và đội ngũ phân tích nhạy bén sẽ tiếp tục giữ thế thượng phong trong cuộc chơi ngoại hối, nơi mà mỗi biến động tỷ giá là một ván cờ và lợi nhuận chỉ dành cho người đọc được xu thế.

Ngân Thương