Lời khai dửng dưng của bị cáo vụ cháy chung cư 56 người chết và những xót xa nơi khán phòng xét xử

Bị cáo Nghiêm Quang Minh.

Sáng 10/3, sau hơn 1 giờ công bố cáo trạng, HĐXX xét hỏi bị cáo Nghiêm Quang Minh, SN 1979, chủ đầu tư tòa chung cư mini bị cháy làm 56 người chết, ở phường Khương Đình, Thanh Xuân.

Trong cáo trạng, Viện kiểm sát quy kết Minh là chủ sở hữu thửa đất diện tích 240m2 (ở số 37, ngách 29/70, phố Khương Hạ, phường Khương Đình).

Dù chỉ được cấp phép xây nhà ở riêng lẻ trên thửa đất, diện tích xây dựng là 167,4m2; mật độ xây dựng 70%; tổng diện tích sàn xây dựng 1.165,9m2; tổng chiều cao công trình 20,2m gồm 6 tầng, tầng lửng và tum thang, với tổng số 33 phòng. Tuy nhiên, bị cáo đã tự ý thay đổi thiết kế, xây thành 9 tầng và 1 tum (vượt 3 tầng so với giấy phép), tổng số 45 phòng như căn hộ khép kín, rồi bán cho người sử dụng.

Đêm 12/9/2023 khi trên đường dây dẫn tại khu vực bình ắc quy đặt ở giáp tường bị chập. Lửa lan vào khu vực cáp điện, các hộp công tơ điện gắn trên tường tầng một rồi cháy lan ra xung quanh. Vụ cháy đã làm 56 người tử vong, 44 người bị thương ở các mức độ khác nhau.

Theo báo Tiền phong, tại tòa, bị cáo Minh thừa nhận mật độ xây dựng được duyệt chỉ 70% nhưng xây tới 100%, do khi đó nhận thức về pháp luật hạn chế.

Theo bị cáo Minh, khi xây vượt cũng không thấy cán bộ hướng dẫn hay yêu cầu lập hồ sơ thiết kế, thẩm duyệt, nghiệm thu, quản lý về phòng cháy chữa cháy. Trong quá trình xây, Đội thanh tra xây dựng quận Thanh Xuân đến một lần lúc làm móng, do không ở công trình thường xuyên nên không biết có đội thanh tra nào đến nữa không.

Tiếp tục khai báo, Minh cho biết khoảng tháng 7/2015, khi xây dựng đến tầng 7, công trình bị Tổ thanh tra xây dựng phường Khương Đình lập biên bản yêu cầu ngừng thi công. Đồng thời, bị cáo bị quận Thanh Xuân phạt hành chính 15 triệu đồng, buộc phá dỡ phần xây dựng sai phép; cưỡng chế thi hành nhưng ông hoãn đến hai tháng không thấy ai nhắc nhở.

Minh cũng khẳng định, không phải “chi tiền” cho ai trong suốt hai tháng đó. Cơ quan chức năng cũng không yêu cầu gì thêm.

Về nguyên nhân không tháo dỡ phần vi phạm công trình, Minh cho rằng do "nhân lực và thời tiết khi đó chưa cho phép".

Vẫn theo bị cáo Minh, vài tháng sau ông ta tiếp tục cho xây lên thêm 3 tầng nữa. Địa phương và thanh tra quận cũng không ai đến nhắc nhở cấm đoán.

Trước câu trả lời của Minh, Chủ tọa hỏi "thế là làm ngơ hết à, có phải đưa tiền cho ai để được người ta làm ngơ cho xây tiếp không?". Bị cáo Minh tái khẳng định “không cho ai tiền", bản thân ít xuống công trình nhưng các lần xuống thì chưa lần nào thấy có cán bộ đến kiểm tra.

Minh cho hay đến 4/2016 công trình hoàn thiện, bị cáo bán 45 căn hộ cho các cá nhân và hộ gia đình. Đến cuối năm đó, toàn bộ 45 căn hộ đều có người ở.

Quá trình người dân sinh sống, từ năm 2018 - 2020, dù cáo trạng xác định Công an quận Thanh Xuân phát hiện nhiều vi phạm về phòng cháy chữa cháy. Ngày 24/6/2020, quận Thanh Xuân ra quyết định đình chỉ hoạt động tầng một của tòa nhà.

Tuy nhiên, bị cáo Minh đều khai "không ở đó nên không biết" về những lần bị phường, quận nhắc nhở, cảnh báo về việc vi phạm nguy cơ phòng cháy chữa cháy.

"Sao cái gì bất lợi là bị cáo cũng nói không biết thế…. Cáo trạng nêu rất nhiều lần cảnh báo, kiểm tra liên tục, bị cáo nhiều lần không chấp hành. Đài báo truyền hình người ta cũng đưa tin chính cái ngôi nhà này luôn, quận cũng có quyết định đình chỉ, một tháng sau công an quận lại tiếp tục có văn bản đôn đốc công tác phòng cháy chữa cháy, đã giao cho bị cáo rồi, nhưng bị cáo tiếp tục không thực hiện. Xây xong là hết trách nhiệm à?", Chủ tọa gay gắt nói.

Tới lượt mình, bị cáo Chu Xuân Sơn , nguyên Phó Chủ tịch UBND phường Khương Đình, khai ngày 13/5/2015, ông được bầu làm Phó Chủ tịch UBND phường.

Một ngày sau khi nhậm chức, ngày 14/5/2013, bị cáo ký hồ sơ đầu tiên về công trình xây dựng của Nghiêm Quang Minh.

Theo ông Sơn, do mới lên nhận chức nên ông chưa rõ các quy định về xây dựng, về bản chất hồ sơ xây dựng tòa nhà của Nghiêm Quang Minh ra sao, quy mô xây dựng như thế nào, chi tiết ra sao bị cáo không nắm được.

Theo báo VietNamNet, nhiều nạn nhân vụ cháy đến dự tòa khi được hỏi chỉ có thể xua tay, gạt nước mắt, họ không muốn nhắc đến nỗi đau đớn tột cùng đã trải qua. Một số người chỉ nói được vài câu rồi bật khóc. Nỗi đau quá lớn, khó có thể giãi bày.

Trong dòng người mang đầy buồn đau đó, chị Tạ Hương Giang (SN 1982, ở Hà Nội) và mẹ của chị là những người cuối cùng rời phòng xử. Câu chuyện của chị luôn phải dừng lại giữa chừng bởi những tiếng nấc nghẹn.

Gạt nước mắt, chị tâm sự, ngày nào cũng thắp hương cho con, nhưng chị không dám nhìn vào di ảnh bé gái xinh xắn mới 13 tuổi. Suốt thời gian qua, khi sức khỏe đã tạm ổn định, chị triền miên rơi vào trầm cảm. Là một giáo viên, giờ chị không thể tiếp tục giảng dạy, chỉ có thể làm công việc đơn giản vào cuối tuần vì sức khỏe yếu hơn rất nhiều so với trước lúc xảy ra đám cháy.

Nhà bị cháy, chị không dám quay về mà sống tạm trong căn nhà gần chỗ bố mẹ để tiện được họ giúp đỡ, chăm sóc. “Con em mất trong căn nhà đó, em về lại rất đau lòng. Năm vừa rồi em tiêu rất nhiều tiền mà các mạnh thường quân đã cho để chữa trị. Giờ đây em chỉ muốn được đền bù căn nhà nhỏ để ở”, lời chị Giang.

Chị Tạ Hương Giang tâm sự về nỗi đau, mất mát của mình. Ảnh: TT.

Nhớ lại đêm định mệnh hôm 12/9/2023, chị Giang buồn rầu kể, khi đó, hai mẹ con chị ôm nhau nằm ngủ. Căn chung cư nhỏ bố mẹ chị mua, gia đình cũng có ý định bán lại cho người khác nên đồ đạc đã được đóng gói cẩn thận, chờ qua “tháng cô hồn” sẽ giao dịch bán nhà.

Tối hôm đó, hai mẹ con đang ôm nhau ngủ thì nghe thấy tiếng ồn ào. Tưởng có nhà cãi nhau, chị Giang vừa mở cửa thì bị khói đen tạt thẳng vào mặt. Đóng vội cửa, làn khói đen khiến chị nhận thức được tình hình nguy kịch.

Khi mẹ con chị Giang biết có cháy thì đám cháy đã được tầm 10 phút. Hai lần định mở chạy thoát thân thì khói bay vào làm chị Giang bị ngạt. “Lúc đó em nghe tiếng la hét ở tầng trên. Đóng cửa lại định mở cửa sổ nhảy xuống thì thấy bên dưới là cát sỏi, cột điện bên cạnh cũng đang cháy”, lời kể của chị Giang.

Không còn hy vọng gì, chị Giang nhường cho con chiếc khăn mặt để bịt khói, bản thân chị chỉ kịp niệm Phật, đến lần thứ 3 thì ngất lịm, không còn biết gì nữa.

Lúc mở mắt, chị thấy tấm khăn trắng trùm trên mặt, bố chị đang nắm lấy bàn tay chị và khóc. Chị tỉnh dậy và biết rằng mình vừa chết đi sống lại. Chiếc khăn trắng trùm qua mặt vì trước đó chị đã ngưng thở.

Mọi người giấu chị Giang về cái chết của đứa con gái nhỏ. Đến khi sức khỏe chị tạm hồi phục, biết tin con gái đã không còn, chị Giang lâm vào trầm cảm kéo dài. Nỗi đau về thể xác chị tạm vượt qua, nhưng nỗi đau về tinh thần vẫn hành hạ chị mỗi ngày.

Chị Giang chia sẻ, bác sĩ nói chị không còn khả năng sinh con thêm lần nữa. Thiệt hại của chị không thể tính bằng tiền. Chị cho rằng ông chủ của tòa chung cư mini đã rất coi thường pháp luật. Khi mẹ chị mua căn chung cư đó, chủ nhà hứa sẽ trả sổ đỏ và đảm bảo về PCCC. Nhưng khi gia đình chị yêu cầu được trả sổ đỏ thì có người đã gọi điện đến đe dọa, nói rằng: “có muốn tồn tại ở đất Hà Nội này không”.

Trong số những nạn nhân, người nhà nạn nhân của vụ cháy chung cư mini đến tòa hôm nay còn có chị T. Chị T. đưa bố mẹ đến phiên tòa và cũng đã không thể cầm được nước mắt khi nhắc đến chuyện đau lòng xảy ra với gia đình chị.

Anh trai, chị dâu và đứa cháu trai nhỏ đã bị mất trong vụ cháy. Gia đình 4 người của họ chỉ còn duy nhất con gái lớn đang học lớp 9 may mắn sống sót. Hiện cô bé sống ở quê cùng ông bà. Gia đình không muốn cho cháu đến tòa vì sợ một lần nữa cháu phải đối diện với những mất mát, đau đớn chưa thể vượt qua.

Về vấn đề bồi thường, chị T. nói, việc này bố mẹ chị sẽ đưa ra ý kiến và sẽ trình bày khi chủ tọa hỏi.

B.Vy (t/h)