Lời cảnh cáo 40 năm trước của Roald Dahl dành cho các nhà xuất bản

Tiểu thuyết gia người Anh Roald Dahl, ảnh chụp năm 1971. Ảnh: Ronald Dumont/Hulton Archive.

Trong khi tranh cãi nổ ra vì các tác phẩm của Roald Dahl bị thay đổi để loại bỏ ngôn ngữ được cho là không phù hợp, một cuộc trò chuyện cách đây 40 năm giữa Roald Dahl và Francis Bacon đã được "đào" lại. Trong đó, ông đã tỏ ra rất kinh hoàng trước ý tưởng rằng một ngày nào đó các nhà xuất bản có thể kiểm duyệt tác phẩm của ông đến mức ông dọa rằng sẽ cử cá sấu đến “nuốt chửng họ”.

Ông đang ám chỉ đến Cá sấu khổng lồ - một trong những nhân vật nổi tiếng nhất của Roald Dahl, “một kẻ vũ phu cục cằn tham lam kinh khủng” và luôn “thèm ăn thứ gì đó ngon ngọt”.

Cuộc trò chuyện diễn ra vào năm 1982 tại nhà của Dahl ở Great Missenden, Buckinghamshire, nơi ông nói chuyện với nghệ sĩ Francis Bacon. Cuộc trò chuyện đã được ghi lại, với sự cho phép của cả hai người, bởi Barry Joule - một người bạn của Bacon đến nghỉ cuối tuần với nhà văn Roald Dahl.

“Tôi đã cảnh báo các nhà xuất bản của mình rằng nếu sau này họ thay đổi dù chỉ một dấu phẩy trong một trong những cuốn sách của tôi, họ sẽ không bao giờ thấy một từ nào khác từ tôi. Không bao giờ! Mãi mãi!", Dahl nói.

(Từ trái sang) Roald Dahl, Francis Bacon và Barry Joule trong một ngày cuối tuần năm 1982 tại nhà của Dahl ở Great Missenden, Buckinghamshire. Ảnh: Barry Joule.

Với phong cách liên tưởng điển hình của mình, ông nói thêm: “Khi tôi ra đi, nếu điều đó xảy ra, thì tôi sẽ ước Thor sẽ gõ thật mạnh vào đầu họ bằng chiếc búa Mjolnir của anh ấy. Hoặc tôi sẽ gửi theo 'con cá sấu khổng lồ' để nuốt chửng chúng".

Người bạn Bacon nói với Dahl: “Không được thay đổi tác phẩm gốc của một nghệ sĩ khi anh ấy đã chết vì bất cứ lý do gì”. Dahl giả bộ làm dấu thánh giá và trả lời: “Tôi chỉ cầu Chúa điều đó sẽ không bao giờ xảy ra với bất kỳ bài viết nào của tôi khi tôi đang nằm thoải mái trong ngôi mộ Viking của mình”.

Dahl, qua đời năm 1990 ở tuổi 74, là một trong những tác giả viết cho thiếu nhi thành công nhất mọi thời đại. Nhưng nhà xuất bản của ông, Puffin Books, đã gây ra tranh cãi lớn trong tháng này sau khi thuê người viết lại sách của Dahl để chúng “có thể tiếp tục được yêu thích bởi tất cả độc giả ngày nay”.

Theo The Telegraph, hàng trăm từ bao gồm các mô tả về ngoại hình, chủng tộc và giới tính của các nhân vật, đã bị thay đổi hoặc xóa bỏ trong ít nhất 10/19 tác phẩm viết cho thiếu nhi của Roald Dahl.

Salman Rushdie, tiểu thuyết gia từng đoạt giải Booker, nằm trong số nhiều người đã lên án việc kiểm duyệt như vậy là “vô lý”. Trong khi đó, Puffin Books được cho là đã nhận được vô số lời phàn nàn từ công chúng, theo The Guardian.

Camilla, Vương hậu Anh, đã xuất hiện hôm 23/2 để cân nhắc về cuộc tranh luận. Tại phòng tiếp khách của cung điện Clarence House, bà nói với các tác giả: “Xin hãy trung thành với tiếng gọi của bạn, không bị cản trở bởi những người có thể muốn hạn chế quyền tự do ngôn luận của bạn hoặc áp đặt giới hạn cho trí tưởng tượng của bạn”.

Đáp lại những lời chỉ trích, các nhà xuất bản đã thông báo rằng họ sẽ xuất bản cả văn bản gốc và các phiên bản làm lại.

Đông Miên