Loại rau mọc dại ở Việt Nam ăn rất ngon, mang qua nước ngoài trở thành 'thần dược'

Từ một loại cây mọc dại, rau sam ngày nay đã trở thành nguyên liệu quen thuộc trong bữa cơm của nhiều gia đình, không chỉ bởi hương vị đặc trưng mà còn vì giá trị dinh dưỡng và lịch sử thú vị của nó.

Rau sam ngày nay đã trở thành nguyên liệu quen thuộc trong bữa cơm của nhiều gia đình. (Ảnh minh họa từ Internet)

Rau sam, có tên khoa học là Portulaca oleracea, thuộc họ rau sam, là cây thân thảo sống một năm. Loài cây này có chiều cao lên tới 40cm, đặc điểm nổi bật là thân mọng nước, trơn nhẵn, có màu hơi đỏ hoặc tím đỏ, bò sát mặt đất.

Lá cây màu xanh, mọc đối hoặc xen kẽ. Hệ rễ gồm một rễ cái và nhiều rễ thứ dạng sợi, giúp cây có khả năng chịu hạn tốt, thậm chí sống được cả ở những vùng đất nghèo dinh dưỡng.

Hoa của rau sam có 5 cánh màu vàng, đường kính khoảng 0,6cm, thường nở từ cuối mùa xuân đến giữa mùa thu, tùy thuộc vào lượng mưa trong năm. (Ảnh minh họa từ Internet)

Dù được gọi là rau, cách thức phát triển của cây sam không khác gì một loài cỏ dại. Có nguồn gốc từ Trung Đông và Ấn Độ, rau sam đã phát triển mạnh từ thời xa xưa. Người ta tìm thấy dấu tích của hạt rau sam trong cổ vật Hy Lạp, thậm chí trong khu bảo tồn nữ thần Hera trên đảo Samos từ thế kỷ thứ 7 TCN.

Tại Việt Nam, rau sam mọc hoang nhiều ở các khu đất trống, ven đường hay trong vườn nhà, nhưng hiện nay do bê tông hóa nông thôn, loài rau này không còn phổ biến như xưa.

Rau sam hiện được gieo trồng và chăm sóc như những loại rau khác. Người dân làm luống, gieo hạt và tưới nước sạch đều đặn.

Theo nghiên cứu của Mỹ và Úc, rau sam chứa lượng omega-3 cao hơn hầu hết các loại rau lá, đặc biệt là EPA – dạng omega-3 chuỗi dài hiếm gặp ở thực vật, giúp ngừa bệnh tim mạch và tăng cường miễn dịch. Ngoài ra, rau sam còn giàu vitamin A, C, nhóm B và các khoáng chất như magie, canxi, kali và sắt.

Tại một số thị trường như Trung Quốc, châu Âu, Mỹ..., rau sam được bán với giá cao. Đây là nguyên liệu dùng trong ẩm thực và y học. (Ảnh minh họa từ Internet)

Trên thị trường, rau sam tươi có giá dao động từ 80.000 – 110.000 đồng/kg, rau khô được bán tại các hiệu thuốc dân gian, trong khi hạt giống có giá từ 12.000 – 15.000 đồng/gói 1 gram.

Với vị hơi chua và mặn đặc trưng, rau sam dễ dàng chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn. Chất nhầy tự nhiên trong rau còn khiến nó phù hợp để nấu các món súp hoặc hầm.

Gợi ý 3 món ngon từ rau sam

Rau sam luộc chấm mắm trứng

Đây là món ăn dân dã quen thuộc ở vùng quê Bắc Bộ. Rau sam sau khi rửa sạch được luộc vừa chín tới, giữ được độ giòn và màu xanh tươi. Chấm cùng mắm trứng pha chua ngọt, món ăn tuy đơn giản nhưng đưa cơm vô cùng.

Rau sam luộc là món ăn dân dã. (Ảnh minh họa từ Internet)

Canh rau sam nấu tôm

Rau sam kết hợp với tôm tươi tạo nên món canh thanh mát, dễ ăn. Tôm giã nhuyễn, xào sơ với hành phi rồi thêm nước và rau sam vào nấu. Canh có vị ngọt nhẹ, chua thanh đặc trưng của rau, rất hợp trong những ngày nắng nóng.

Salad rau sam dầu giấm

Với những ai ăn chay hoặc ưa món thanh đạm, salad rau sam là lựa chọn lý tưởng. Rau sam trộn cùng cà chua bi, hành tím, thêm chút dầu ô liu và giấm táo. Vị chua dịu của rau kết hợp với độ béo nhẹ của dầu mang đến cảm giác lạ miệng.

Từ chỗ bị xem là "cỏ dại", rau sam đã khẳng định giá trị của mình cả trong ẩm thực lẫn y học cổ truyền. Sự trở lại của loại rau dân dã này không chỉ là hoài niệm quê hương mà còn là minh chứng cho sự đổi thay trong cách nhìn nhận và tận dụng các nguồn nguyên liệu tự nhiên.

Hoàng Minh