Linh thiêng Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa

Từ sáng sớm, hàng trăm người dân, du khách trên đảo Lý Sơn tề tựu về Đình làng An Vĩnh để dự lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa. Thường niên, vào ngày 16/3 Âm lịch, các tộc họ trên đảo Lý Sơn tổ chức Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa. Đây là nghi lễ “cúng thế lính” xưa của nhân dân các làng An Hải, An Vĩnh và các tộc họ trên đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi để cầu bình an cho người lính Hoàng Sa trước khi lên đường làm nhiệm vụ.

Thuyền buồm, hình nhân thế mạng, gạo, muối... sẵn sàng cho buổi lễ

Thầy pháp đang làm các nghi thức của buổi lễ

Hàng trăm năm trước, những người con của quê hương Lý Sơn tuân thủ lệnh Vua đi ra Hoàng Sa, Trường Sa đo đạc hải trình, cắm mốc chủ quyền, khai thác sản vật. Nhiều người ra đi không trở về, thân xác họ đã hòa mình vào biển cả mênh mông.

Ông Nguyễn Vi Hùng, ngư dân trên đảo Lý Sơn cho biết, bản thân ông là ngư dân sống nghề biển, vì vậy bà con thành kính thành tâm tổ chức lễ để cầu mong cho nghề biển thuận lợi, tiếp tục bám biển bảo vệ chủ quyền:“Làm lễ cho tốt để nhờ ơn trên, những tiền bối phù hộ cho ra khơi gặp nhìeu may mắn rồi giữ đảo cho bình an. Lễ khao lề này chúng tôi lớp trẻ, đời con đời cháu sau này gìn giữ lề này cho ngày càng phổ biến hơn và có một hình ảnh đẹp hơn quảng bá ở đảo Lý Sơn để cho khách du lịch nhìn nhận, biết được Lễ khao lề này của đảo Lý Sơn”.

Sau khi cúng tế và làm các nghi thức trước đàn thờ, gửi tên tuổi và linh hồn người sống sắp đi lính vào hình nộm, cúng phát lương, phát hịch, đốt vàng bạc cho binh lính, thầy pháp sẽ đặt các hình nộm vào thuyền và bắt đầu lễ rước ghe bầu.

Thuyền lễ để thả xuống biển

Nghi thức thả thuyền lễ xuống biển

Trên thuyền có hình nhân thế mạng, gạo, gà..được thả ra biển

Đi đầu là đội hình mang cờ, phướn; bốn thanh niên khiêng thuyền lễ, theo sau là thầy pháp, tộc trưởng, trưởng các chi phái và đoàn người gồm bà con trong tộc họ, những người trong làng cùng đội chiêng trống. Tại cửa biển trên đảo, sau khi thầy pháp vái tạ tứ phương, chiếc thuyền được đem thả xuống nước với ý nghĩa sinh mạng và tàu thuyền của đội lính Hoàng Sa đã được hiến tế cho thần linh, mọi rủi ro được xua đuổi và những người lính ra khơi trở sẽ về bình an. Những chiếc thuyền được thả xuống biển giúp nhân dân Lý Sơn tin hơn vào một mùa biển bình an, may mắn.

Năm 2013, Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Giờ đây, mỗi dịp tổ chức Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa, nhân dân Quảng Ngãi nói chung và Lý Sơn nói riêng cũng như du khách khắp nơi đổ về Lý Sơn để được tìm hiểu, trải nghiệm nghi thức linh thiêng này.

Ông Hoàng Anh, một người con Quảng Ngãi sinh sống và làm việc ở Thành phố Hồ Chí Minh cảm nhận:“Mặc dù đây là 1 lễ hội làm trên phạm vi 1 đảo trong 1 tỉnh thôi nhưng tôi cho rằng, sự truyền tải cần phải rộng hơn. Tôi nghĩ đây là 1 điều rất thiêng liêng, các thế hệ trẻ cần phải biết điều này vì những sự hy sinh này để cho nó không vô nghĩa và chúng ta phải hiểu tận cùng những gì gọi là lãnh thổ tổ quốc”.

Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa góp phần phản ánh về lịch sử bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của Việt Nam trên vùng Biển Đông, đặc biệt là chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của các binh thuyền đội Hoàng Sa - Trường Sa cùng thủy quân Hoàng Sa - Trường Sa. Nghi lễ tại đình làng An Vĩnh và các tộc họ trên đảo Lý Sơn góp phần khơi dậy lòng yêu nước, bảo tồn các giá trị văn hóa của cha ông, giúp cố kết cộng đồng, giáo dục truyền thống cho các thế hệ con cháu Lý Sơn, Quảng Ngãi nói riêng và Việt Nam nói chung. Lễ vật và nghi thức cúng tế thể hiện sắc thái văn hóa riêng của cư dân Lý Sơn. Đây là nghi lễ gắn liền với lịch sử ra đời và hoạt động của đội Hoàng Sa, gắn liền với lịch sử chủ quyền lãnh thổ trên vùng biển Đông của nước ta.

Đọc văn khấn

Nghi thức thả thuyền xuống biển

Ông Nguyễn Minh Trí, Bí thư huyện đảo Lý Sơn cho biết, địa phương rất chú trọng bảo tồn, phát huy giá trị di sản gắn với phát triển du lịch: “Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa về lâu dài huyện cũng có chủ trương sân khấu hóa sao cho súc tích, vừa ngắn gọn hấp dẫn những vẫn lột tả đầy đủ ý nghĩa của lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa. Hình thức sân khấu có sự trợ giúp của âm thanh, ánh sáng rồi lazer tạo cho nó phong cách hiện đại nhưng lột tả được ý nghĩa”.

Thành Long/VOV- Miền Trung