Libya mở thầu dầu khí đầu tiên sau 17 năm

Libya mở thầu dầu khí đầu tiên sau 17 năm. Hình minh họa

Với vị thế là một trong những nhà khai thác dầu lớn nhất châu Phi, Libya quyết tâm thu hút đầu tư để thúc đẩy thăm dò và hiện đại hóa ngành năng lượng, bất chấp tình hình chính trị bất ổn.

Bị ảnh hưởng bởi tình hình chính trị và an ninh bất ổn trong nhiều năm qua, Libya muốn vượt qua những khó khăn này ngay cả khi họ không thể duy trì mức khai thác ổn định. Các cuộc xung đột giữa các phe phái vũ trang đối lập thường dẫn đến việc tạm thời đóng cửa các mỏ dầu, gây ra sự sụt giảm đột ngột về sản lượng. Các cơ quan chính quyền gọi đây là “trường hợp bất khả kháng”.

Các khoản đầu tư nước ngoài vào ngành dầu khí vẫn phải đối mặt với rủi ro từ sự bất ổn này. Tuy nhiên, những thách thức này không ngăn cản các công ty dầu khí lớn tiếp tục các hoạt động thăm dò. Ví dụ, công ty Eni, OMV và BP, cùng với các công ty dầu khí khác đã tiếp tục hoạt động tại Libya vào năm 2023. Eni đã ký một hợp đồng khổng lồ trị giá 8 tỷ đô la với NOC để sản xuất khí đốt vào tháng 1-2023.

Tuy nhiên, người dân Libya và Liên Hợp Quốc đã liên tục yêu cầu sự minh bạch về nguồn thu từ dầu mỏ của Libya, nhưng chính quyền ở Tripoli dường như không quan tâm đến những lời kêu gọi này.

Dầu mỏ và xung đột vũ trang

Một bộ phận người dân Libya bày tỏ sự bất an về buổi đấu thầu và việc mở cửa ngành dầu mỏ cho cạnh tranh. Họ cho rằng dầu mỏ và nguồn thu từ dầu mỏ đang góp phần thúc đẩy cuộc xung đột vũ trang giữa các phe phái ở Libya. Ngoài ra, tham nhũng trên diện rộng trong nước đã “nuốt chửng” một phần lớn doanh thu dầu mỏ và các thủ lĩnh của các nhóm vũ trang có liên quan đến hoạt động buôn bán dầu bất hợp pháp.

Người dân Libya cũng lo ngại rằng cuộc đấu thầu này cũng có thể kích thích tham vọng của các lực lượng khu vực và quốc tế, mỗi bên đều muốn bảo vệ quyền lợi của mình trong một Libya bị chia rẽ và suy yếu. Họ cũng băn khoăn rằng sự cạnh tranh này có thể dẫn đến xung đột khu vực, tương tự như những căng thẳng đã xảy ra giữa Thổ Nhĩ Kỳ, Ai Cập và Hy Lạp sau khi Thổ Nhĩ Kỳ ký kết hợp đồng tìm kiếm khí đốt ở Địa Trung Hải vào năm 2019.

Lo ngại và nghi ngờ

Sự lo ngại đang lan rộng và thu hút sự chú ý của các đại biểu trong Quốc hội Libya. Ông Abou Salah Chalabi cho rằng chính phủ đã vi phạm luật pháp hiện hành khi đưa ra lời mời đấu thầu trong bối cảnh tình hình an ninh bất ổn ở Libya. Theo ông, những khoản đầu tư như vậy “chỉ phục vụ lợi ích của chính quyền Tripoli và kéo dài sự tồn tại của nó”.

Vào tháng 1-2025, ông Khalifa Abdel Sadek, Bộ trưởng Dầu mỏ lâm thời của Libya, đã thông báo với RT rằng Libya cần đầu tư từ 3 đến 4 tỷ đô la để đạt sản lượng 1,6 triệu thùng mỗi ngày.

Tuy nhiên, những chia rẽ nội bộ đang gây ra tình trạng bất ổn nghiêm trọng cho chính phủ và các tổ chức ở Tripoli. Theo những người chỉ trích thủ tướng, lĩnh vực dầu đang được quản lý một cách bất hợp pháp. Bộ trưởng dầu mỏ và khí đốt hiện chỉ được bổ nhiệm tạm thời, nhưng vẫn giữ chức vụ trong khi tòa án đã khôi phục chức vụ cho bộ trưởng trước đó. Tương tự, NOC cũng có một chủ tịch tạm quyền sau khi ông Mustapha Sonallah bị cách chức.

Mục tiêu: 2 triệu thùng mỗi ngày

Trong cuộc phỏng vấn với RT vào tháng 2, Bộ trưởng Dầu mỏ và khí đốt Mohamed Aoun đã cảnh báo rằng: “Các công ty nước ngoài ký hợp đồng với bộ trưởng dầu mỏ bất hợp pháp sẽ phải trả giá”.

Mặc dù sản lượng dầu của Libya đã vượt quá 1,4 triệu thùng mỗi ngày, nước này vẫn được OPEC miễn trừ khỏi việc tuân thủ hạn ngạch sản xuất trong chính sách cắt giảm sản lượng.

Nh.Thạch

RT