LHQ kêu gọi hành động khẩn cấp cho hòa bình Israel - Palestine

Trong bối cảnh tình hình Trung Đông ngày càng căng thẳng, LHQ và Mỹ đang tích cực thúc đẩy các nỗ lực ngoại giao nhằm đạt được thỏa thuận ngừng bắn bền vững tại Dải Gaza.

Binh sĩ Israel được triển khai tại Dải Gaza. Ảnh: THX/TTXVN

Điều phối viên đặc biệt LHQ về tiến trình hòa bình Trung Đông, bà Sigrid Kaag, nhấn mạnh tính cấp thiết của việc tìm kiếm giải pháp toàn diện cho xung đột Israel - Palestine trong phiên thảo luận mở của Hội đồng Bảo an LHQ ngày 28/5.

Bà Kaag cảnh báo rằng khu vực đang trải qua giai đoạn chuyển đổi đầy biến động, với giải pháp hai nhà nước đang đối mặt những thách thức sống còn.

Theo bà, các thỏa thuận tạm thời hay một phần sẽ không thể tạo dựng nền hòa bình bền vững. Để đạt được hòa bình thực sự, cần có tính hợp pháp, đồng thuận quốc tế và quyết tâm chính trị mạnh mẽ.

Đặc biệt, bà Kaag đặt kỳ vọng vào hội nghị hòa bình quốc tế cấp cao sắp diễn ra vào tháng 6 dưới sự đồng chủ tịch của Pháp và Saudi Arabia. Hội nghị này được kỳ vọng sẽ vạch ra lộ trình cụ thể nhằm chấm dứt tình trạng chiếm đóng và hiện thực hóa giải pháp hai nhà nước, với Jerusalem là thủ đô của cả Israel và Palestine.

Trong khi đó, Đặc phái viên Mỹ về Trung Đông Steve Witkoff bày tỏ sự lạc quan về khả năng đạt được thỏa thuận ngừng bắn mới tại Gaza.

Tại cuộc họp ở Nhà Trắng với sự chứng kiến của Tổng thống Donald Trump, ông Witkoff cho biết Washington đang hoàn thiện một văn bản thỏa thuận mới, dự kiến sẽ được chuyển giao trong ngày.

Phong trào Hamas đã xác nhận đạt được thỏa thuận về "khuôn khổ chung" với ông Witkoff và đang chờ phản hồi từ Israel. Theo đề xuất mới nhất, Hamas sẽ thả 10 con tin Israel và một số thi thể để đổi lấy việc phóng thích một nhóm tù nhân Palestine từ các nhà tù Israel.

Cùng ngày 28/5, lực lượng Hamas thông báo đã đạt được thỏa thuận với Đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff về một “khuôn khổ chung” cho thỏa thuận ngừng bắn và hiện đang chờ “phản hồi cuối cùng”.

Hamas cho biết khuôn khổ được phê duyệt này sẽ đảm bảo một “lệnh ngừng bắn lâu dài”, rút toàn bộ lực lượng Israel khỏi dải Gaza, cho phép tiếp cận viện trợ nhân đạo và thành lập một ủy ban kỹ trị người Palestine độc lập để tiếp quản việc quản lý Gaza thay cho Hamas sau khi thỏa thuận được công bố.

Cũng theo thỏa thuận, 10 con tin người Israel còn sống sẽ được trao trả cùng với một số thi thể con tin đã thiệt mạng để đổi lấy một số lượng tù nhân Palestine dưới sự đảm bảo của các bên trung gian. Dù tuyên bố trên được coi là bước đột phá nhưng vẫn còn nhiều điểm cần tiếp tục đàm phán, trong đó có số lượng tù nhân Palestine sẽ được phóng thích.

Trước đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tuyên bố chỉ chấp nhận một lệnh ngừng bắn tạm thời và muốn giữ quyền tiếp tục chiến dịch quân sự tại Gaza. Phía Hamas cho biết sẵn sàng chấp nhận một thỏa thuận tạm thời nhưng phải bắt đầu đàm phán ngay sau đó về một lệnh ngừng bắn lâu dài.

Lực lượng này cũng khẳng định cần có sự đảm bảo từ các bên trung gian về việc Israel sẽ tiếp tục tham gia đàm phán, sau khi Tel Aviv từng từ chối đối thoại như yêu cầu trong thỏa thuận trao đổi con tin hồi tháng 1/2025 và nối lại chiến dịch quân sự vào tháng 3. Tuy nhiên, theo một nhà ngoại giao cấp cao Ả-rập, phía Israel vẫn phản đối yêu cầu của Hamas về việc các bên trung gian phải đảm bảo sự hiện diện của Israel tại bàn đàm phán.

Trong diễn biến khác, ngày 28/5, Bộ Quốc phòng Israel (IMOD) phối hợp với Không quân Israel (IAF) và Tập đoàn Rafael Advanced Defense Systems đã công bố bước đột phá mang tính cách mạng trong chiến tranh hiện đại: Lần đầu tiên trong thực chiến, các hệ thống laser năng lượng cao đã được triển khai thành công để đánh chặn hàng chục mối đe dọa từ đối phương trong khuôn khổ cuộc chiến Thanh Gươm sắt (Swords of Iron).

Các nguyên mẫu hệ thống đánh chặn bằng laser do Rafael phát triển - dựa trên các công nghệ đột phá được tích lũy trong nhiều thập kỷ - đã được đưa vào sử dụng thực tế bởi các đơn vị phòng không trên không của IAF.

Kết quả là các hệ thống này đã đạt được tỉ lệ đánh chặn xuất sắc, góp phần bảo vệ dân thường và các tài sản chiến lược quốc gia của Israel. Đây là một phần trong danh mục các hệ thống vũ khí năng lượng định hướng do Rafael phát triển với sự hỗ trợ từ IMOD.

Các hệ thống hiện tại cũng đóng vai trò bổ sung cho Iron Beam - hệ thống laser chiến lược công suất cao hơn, hiện đang trong giai đoạn hoàn thiện và dự kiến sẽ được bàn giao cho Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) vào cuối năm nay.

Tiến sĩ Daniel Gold, Cục trưởng Cục Nghiên cứu và Phát triển Quốc phòng (DDR&D) thuộc IMOD, khẳng định: "Israel là quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai thành công khả năng đánh chặn bằng laser ở quy mô lớn trên chiến trường. Đây là thành quả của nhiều năm nghiên cứu, phát triển và hợp tác chặt chẽ giữa Bộ Quốc phòng, ngành công nghiệp quốc phòng và các công ty công nghệ".

Tiến sĩ Yuval Steinitz, Chủ tịch Tập đoàn Rafael, nhấn mạnh Israel là quốc gia đầu tiên ứng dụng công nghệ laser năng lượng cao vào một hệ thống tác chiến thực tế, có khả năng đánh chặn trong điều kiện hoạt động thực địa. Dựa trên công nghệ quang học thích nghi độc quyền, hệ thống Iron Beam sẽ tạo ra bước ngoặt mang tính chiến lược trong lĩnh vực quốc phòng hiện đại.

H.N (tổng hợp từ TTXVN, Vietnam+)