Lễ hội Đền Thánh Nguyễn là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Bộ VHTT&DL vừa có Quyết định số 3986/QĐ-BVHTTDL công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với Lễ hội Đền Thánh Nguyễn, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình.

Việc lễ hội Đền Thánh Nguyễn được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ có ý nghĩa lớn đối với người dân Ninh Bình mà còn tạo cơ hội phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực du lịch.

Lễ hội đền Thánh Nguyễn trước đây 6 năm mới tới một lần chính hội nhưng gần đây đã được tổ chức hằng năm. Ảnh Báo Ninh Bình

Đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động bảo tồn di sản, như các chương trình nghiên cứu, giáo dục và truyền thông về giá trị của lễ hội, giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản văn hóa, phát huy các giá trị văn hóa của Lễ hội trong cuộc sống hiện đại.

Lễ hội đền Thánh Nguyễn là một trong những lễ hội nổi tiếng của Cố đô Hoa Lư diễn ra từ ngày mùng 8-10 tháng 3 âm lịch.

Đây là một trong những lễ hội lớn ở tỉnh Ninh Bình, gắn liền với cuộc đời, sự nghiệp và truyền thuyết về Thiền sư Nguyễn Minh Không. Lễ hội lưu giữ nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng, được duy trì, lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác,

Từ xa xưa, dân gian lưu truyền rằng "Đại Hữu sinh vương, Điềm Dương sinh thánh" để nói về vùng đất địa linh đã sinh ra vua Đinh Tiên Hoàng và Thiền sư Nguyễn Minh Không, vị Quốc sư triều Lý, quê quán ở làng Điềm Giang, ngôi đền thờ ngài - đền Thánh Nguyễn còn tồn tại đến ngày nay.

Đây là ngôi đền cổ thuộc làng Điềm, có tên gọi cổ xưa là Đàm Gia Loan, sau đổi là Đàm Xá, nay là hai xã Gia Tiến và Gia Thắng, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình.

Theo truyền thuyết, khoảng năm 1121, sư Nguyễn Minh Không về quê Đàm Xá xây dựng một ngôi chùa nhỏ thờ Phật, tên là Viên Quang tự để tu tập và hành đạo cứu người. Tháng 8/1141, Quốc sư Nguyễn Minh Không mất, người đời sau tôn ông là đức Thánh, để tưởng nhớ công ơn, nhân dân đã chuyển chùa Viên Quang thành nơi thờ tự Ngài.

Đền Thánh Nguyễn nằm trên mảnh đất dài 100m, rộng hơn 40m, được xem như một di tích thuộc "Hoa Lư tứ trấn". Công trình là điển hình kiến trúc của thời Hậu Lê, vừa hài hòa, vừa trang nghiêm. Di tích lịch sử văn hóa đền Thánh Nguyễn được Bộ VHTT&DL công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1989.

Lễ hội đền Thánh Nguyễn trước đây được tổ chức 6 năm một lần hội chính nhưng từ năm 2001 đến nay, lễ hội được tổ chức hằng năm.

Lễ hội đền Thánh Nguyễn gồm hai phần lễ và hội. Phần lễ có lễ mở cửa đền, lễ mộc dục, lễ cáo yết, lễ rước bách thần, tế yên vị, dâng hương, rước nước và lễ tạ. Phần hội có phiên chợ làng Điềm, nhiều trò chơi dân gian đặc sắc, trưng bày triển lãm ảnh, giới thiệu tuyến, tour du lịch tìm về cội nguồn cùng nhiều hoạt động văn hóa, thể thao.

Khánh Ngọc