Lầu Năm Góc nêu chi tiết 2 vụ không kích cơ sở hạt nhân Iran

Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, Tướng Dan Caine phát biểu trước truyền thông vào ngày 26/6 tại Lầu Năm Góc. Bên trái là Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth. Ảnh: Getty Images

Tướng Dan Caine, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, cho biết cuộc tập kích vào cuối tuần qua - có mật danh “Búa đêm” - là kết quả của một dự án bí mật bắt đầu từ năm 2009. Theo đó, một nhóm nhỏ trong Cơ quan Giảm thiểu mối đe dọa quốc phòng (DTRA) của Lầu Năm Góc đã dành nhiều năm nghiên cứu việc Tehran xây dựng cơ sở ngầm để làm giàu urani, cũng như cách thức quân đội Mỹ có thể tấn công cơ sở này.

Ông Caine đặt nghi vấn trước hành động “xây một khu phức hợp boongke nhiều tầng với máy ly tâm và thiết bị khác trong lòng núi chỉ để phục vụ mục đích hòa bình”.

Theo ông, 15 năm chuẩn bị của nhóm này đã đặt nền móng cho chiến dịch vừa qua, trong đó 6 máy bay ném bom tàng hình B-2, bay trong đêm tối, mỗi chiếc thả 2 quả bom “xuyên phá boongke” nặng 30.000 pound xuống cơ sở làm giàu hạt nhân Fordow. Quả bom đầu tiên phá vỡ lớp bê tông cốt thép mà phía Iran dùng để che chắn, còn 11 quả tiếp theo được thả chính xác qua các ống thông khí trên đỉnh núi nhằm tạo sự tàn phá tối đa. Chiếc máy bay B-2 thứ 7 mang 2 quả bom dự phòng bay cùng đội hình và sau đó đã ném bom xuống cơ sở hạt nhân Natanz trước khi toàn bộ đội bay quay trở về căn cứ Whiteman ở Missouri.

Tướng Caine cho biết quân đội không “tự chấm điểm” cho mình mà để việc đánh giá thiệt hại sau vụ tấn công cho cộng đồng tình báo Mỹ. Nhưng ông cũng nhấn mạnh rằng loại bom sử dụng trong chiến dịch, có tên là GBU-57, được chế tạo riêng cho nhiệm vụ này, đã được thả đúng kế hoạch, đánh trúng mục tiêu và phát nổ như dự kiến.

“Chúng tôi biết rằng các máy bay phản lực theo sau đã chứng kiến vụ nổ đầu tiên và các phi công đã tuyên bố: 'Đây là vụ nổ sáng nhất mà tôi từng thấy. Nó thực sự trông giống như ban ngày'", ông Caine nói thêm.

Những thông tin trên được tiết lộ trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth tiếp tục tỏ thái độ rất không hài lòng trước vụ rò rỉ báo cáo tình báo đánh giá ban đầu về kết quả vụ tấn công. Khi đó, tài liệu do Cơ quan Tình báo Quốc phòng (DIA) soạn thảo cho thấy đợt không kích có thể chỉ khiến chương trình hạt nhân Iran chậm lại vài tháng, thay vì vài năm như chính quyền từng tuyên bố.

Dù cả Tổng thống Trump và Bộ trưởng Quốc phòng Hegseth đều khẳng định vụ tấn công đã “xóa sổ” năng lực phát triển hạt nhân của Iran, Tướng Caine vẫn dùng ngôn từ thận trọng hơn và chờ thêm báo cáo phân tích đầy đủ từ cơ quan tình báo.

Theo lời các quan chức Mỹ, chính báo cáo tình báo ban đầu trên, được đánh dấu là “độ tin cậy thấp”, đã khiến ông Trump tức giận đến mức yêu cầu tổ chức cuộc họp báo hôm 26/6 tại Lầu Năm Góc. Trên mạng xã hội hôm 25/6, ông Trump đã thông báo tổ chức cuộc họp báo để “bảo vệ danh dự của các phi công Mỹ vĩ đại”. Do đó, phần lớn phát biểu của Bộ trưởng Hegseth và Tướng Caine đã dành những lời lẽ để ca ngợi lòng dũng cảm của phi công tham gia chiến dịch.

Sau khi những tuyên bố “xóa sổ” cơ sở hạt nhân Iran từ ông Trump bị dư luận hoài nghi bởi báo cáo tình báo quốc phòng, Giám đốc CIA John Ratcliffe đã phải lên tiếng. Ông Ratcliffe khẳng định “một số nguồn tin đáng tin cậy” cho thấy chương trình hạt nhân của Iran đã bị phá hoại nghiêm trọng, và nhiều cơ sở chủ chốt của Iran đã bị phá hủy, cần nhiều năm để xây dựng lại. Tuy nhiên, ông không tiết lộ chi tiết về nguồn tin.

Mở đầu họp báo, Bộ trưởng Quốc phòng Hegseth đã chỉ trích báo giới vì đã đăng tải bản đánh giá tình báo ban đầu, lặp lại cáo buộc trước đó rằng giới truyền thông “săn lùng bê bối” nhằm bôi nhọ Tổng thống Trump. Ông nói rằng việc tài liệu bị rò rỉ là do “có người có âm mưu cố làm rối tung mọi chuyện và khiến cho cuộc tấn công lịch sử này trông giống như không thành công”.

Ông Hegseth liên tục chỉ trích các phóng viên trong phòng họp, đồng thời tiếp tục củng cố những tuyên bố trước đó của mình và Tổng thống Trump thông qua việc viện dẫn “các thông tin tình báo khác” mà ông được tiếp cận và tuyên bố của CIA.

“Nó gần như mang tính cá nhân”, ông thể hiện tỏ bức xúc trước “cách thức mà các vụ rò rỉ được sử dụng để cố gắng hạ thấp kết quả hoặc làm lu mờ về tác động của những gì đã xảy ra”. Ông nhấn mạnh bất cứ một ai cũng có thể nhận ra rằng hỏa lực khổng lồ mà không quân Mỹ sử dụng trong chiến dịch này sẽ có "tác động tàn phá". Ông Hegseth gọi chiến dịch này là “chiến dịch quân sự phức tạp và bí mật nhất trong lịch sử”.

Ngay sau buổi họp báo, ông Trump đã thể hiện thái độ hài lòng khi đăng trên mạng xã hội: “Một trong những buổi họp báo tuyệt với nhất, chuyên nghiệp nhất và có sức thuyết phục nhất mà tôi từng thấy!”.

Tuy nhiên, giọng điều và cách diễn đạt của ông Hegseth được cho là đã khiến một số nhân vật trong Lầu Năm Góc thất vọng vì tính chất “phi đảng phái” của quân đội Mỹ. “Không hay chút nào”, một sỹ quan quân đội cấp cao giấu tên chia sẻ.

Về phần mình, Tướng Caine cũng đã tránh xa những phát ngôn mang tính đảng phái trong buổi họp báo. Nhưng ông cũng phải đối mặt với câu hỏi khó: Liệu ông có bị yêu cầu “đưa ra đánh giá tình báo lạc quan hơn” về kết quả vụ không kích hay không?

“Không, tôi chưa từng làm vậy và không, tôi sẽ không làm vậy”, Tướng Caine đáp và nói thêm rằng nhiệm vụ của ông là đưa ra các phương án cho Tổng thống và các lãnh đạo cấp cao, sau đó thi hành mệnh lệnh được ban hành.

Hình ảnh có chú thích về cơ sở hạt nhân Fordow của Iran tại cuộc họp báo hôm 26/6. Ảnh: Getty Images

Chính quyền Tổng thống Trump cũng bị chất vấn việc liệu Iran có kịp di chuyển lượng urani đã đươc làm giàu ra khỏi cơ sở hạt nhân Fordow trước khi bị tấn công hay không. Ảnh vệ tinh chụp tuần trước cho thấy nhiều xe tải tập trung gần khu phức hợp ngầm. Khi được hỏi về điều này, ông Hegseth đã bác bỏ và nói rằng ông không thấy bằng chứng cho thấy Mỹ đã không đánh trúng những mục tiêu được nhắm tới.

Tướng Caine đã ca ngợi các phi công và quân nhân tham gia vụ không kích cũng như các binh sĩ đã vận hành hệ thống phòng không Patriot để đánh chặn tên lửa Iran tấn công căn cứ al-Udeid ở Qatar hôm 23/6.

Ông cho biết phi đội ném bom gồm binh sĩ cả nam và nữ của lực lượng Không quân quân đội cũng như lực lượng Không quân Vệ binh Quốc gia Missouri đóng tại căn cứ Whiteman. Trước khi thực hiện chiến dịch không kích các phi công đã “không biết được khi nào hoặc liệu có trở về được hay không” nhưng vào ngày 22/6, họ đã quay lại căn cứ sau hành trình 30 giờ bay liên tục, nhờ tiếp nhiên liệu trên không, không hạ cánh ở địa điểm khác.

Trong khi đó, vụ tấn công trả đũa bằng tên lửa của Iran diễn ra vào khoảng 19 giờ 30 phút tối ngày 23/6 tại căn cứ không quân Mỹ ở Qatar. Tướng Caine cho biết kế hoạch phòng thủ này đòi hỏi khoảng 44 binh sĩ Mỹ tại đây phải có phản ứng nhanh để bảo vệ cơ sở này khỏi các tên lửa đang bay tới.

Ông nhấn mạnh phản ứng của Mỹ có thể là trận đánh chặn lớn nhất trong lịch sử của nước này có sử dụng hệ thống phòng không Patriot. Ông từ chối tiết lộ số lượng tên lửa đánh chặn đã được sử dụng vì lý do an ninh tác chiến.

“Lực lượng phòng không Mỹ chỉ có vài giây để đưa ra quyết định phức tạp có tác động chiến lược” ông nói và ca ngợi họ là “những anh hùng thầm lặng”.

Bình Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc