Lập lại trật tự giao thông trong kỷ nguyên mới Bài 2: Đa dạng kiểm soát, chấn chỉnh trật tự an toàn giao thông

Mặc dù có nhiều thay đổi tích cực về ý thức, hành vi khi tham gia giao thông nhưng thời gian gần đây, Cục Cảnh sát giao thông (Bộ Công an) đã ghi nhận tình trạng “nhờn luật”. Cụ thể là một bộ phận nhỏ người tham gia giao thông có dấu hiệu không chấp hành quy định về trật tự, an toàn giao thông (ATGT), dù các chế tài xử phạt rất nghiêm khắc.

Lực lượng cảnh sát giao thông kiểm soát các phương tiện di chuyển trên quốc lộ 20, đoạn qua huyện Thống Nhất. Ảnh: Đ.Tùng

Vẫn còn nhiều vi phạm

Theo ghi nhận của phóng viên Báo Đồng Nai, dọc quốc lộ 1 qua khu vực huyện Trảng Bom, đường Võ Nguyên Giáp qua khu vực thành phố Biên Hòa hoặc quốc lộ 51 qua khu vực huyện Long Thành… vào giờ cao điểm mỗi sáng, tình trạng người đi xe máy ngược chiều không phải hiếm gặp. Không chỉ vậy, dọc quốc lộ 20 qua khu vực huyện Thống Nhất, tình trạng người đi xe máy không đội mũ bảo hiểm vẫn còn xuất hiện. Đây là những hành vi gây nguy hiểm cho bản thân và cả những người xung quanh.

Ghi nhận của Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh, trong 4 tháng đầu năm 2025 (từ ngày 15-12-2024 đến hết ngày 14-4-2025), lực lượng cảnh sát giao thông toàn tỉnh đã lập biên bản gần 37,3 ngàn trường hợp vi phạm trật tự ATGT (trong đó, trên các tuyến đường bộ hơn 36,8 ngàn trường hợp). Qua đó, phạt tổng số tiền ước tính hơn 74,2 tỷ đồng, tước hơn 2,5 ngàn giấy phép lái xe, trừ điểm giấy phép lái xe hơn 1,5 ngàn trường hợp, tạm giữ hơn 6,1 ngàn phương tiện các loại.

Một số hành vi vi phạm thường gặp như: chạy quá tốc độ (hơn 17,8 ngàn trường hợp, tạm giữ 187 phương tiện); vi phạm nồng độ cồn (hơn 3,7 ngàn trường hợp, tạm giữ hơn 3,6 ngàn phương tiện); vi phạm giao thông lứa tuổi học sinh (512 trường hợp, tạm giữ 363 phương tiện)… Đáng nói, phần lớn vụ TNGT cũng được xác định nguyên nhân do người điều khiển phương tiện có hành vi vi phạm như: không chú ý quan sát, không làm chủ tay lái, lưu thông không đúng phần đường…

Gần đây nhất, chiều 27-3, tại ngã tư Vũng Tàu (thành phố Biên Hòa), xe tải biển số 49C-007.54 rẽ phải từ quốc lộ 1 vào đường số 1 Khu công nghiệp Biên Hòa 1 đã va chạm với xe máy biển số 60C1-719.04 lưu thông bên phải khiến một người tử vong tại chỗ. Hay vào sáng 6-2, tại ngã tư Tân Phong (thành phố Biên Hòa), xe máy biển số 60B9-635.02 trong quá trình chuyển hướng từ đường Đồng Khởi vào ngã tư Tân Phong đã “cắt” ngang đầu xe tải biển số 92H-006.19 di chuyển cùng chiều dẫn tới va chạm, khiến một người đi trên xe máy tử vong tại chỗ.

Anh Trần Minh Tuyền (ngụ phường Tân Phong, thành phố Biên Hòa) chỉ rõ, kỹ năng điều khiển phương tiện và xử lý tình huống giao thông của nhiều người còn hạn chế, cụ thể là khả năng quan sát và phán đoán tình huống, dẫn đến những pha chuyển hướng, xử lý gây nguy hiểm. Đây là vấn đề cốt lõi thể hiện sự thiếu tuân thủ pháp luật giao thông, thiếu tôn trọng với những người cùng tham gia giao thông trên đường.

Vào trưa 12-4, một nam thanh niên điều khiển xe máy lưu thông trên đường Lê Ngô Cát (thành phố Biên Hòa) thì bất ngờ thắng gấp, té xuống đường và bị xe tải cán tử vong tại chỗ. Hay vào rạng sáng 17-3, trên đường Điểu Xiển (thành phố Biên Hòa), anh L.T.Q. điều khiển xe máy do không làm chủ tốc độ đã tông mạnh vào đuôi xe tải khiến anh Q. tử vong vào sáng cùng ngày tại bệnh viện.

Thậm chí, có trường hợp người điều khiển phương tiện vi phạm một lúc nhiều lỗi, nguy hiểm nhất là dương tính với chất ma túy. Như trong 2 ngày 8 và 10-4, Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh đã phát hiện 2 người điều khiển xe máy dương tính với chất ma túy và không có giấy phép lái xe, không có giấy chứng nhận đăng ký xe… tại thành phố Long Khánh và huyện Cẩm Mỹ.

Đổi mới phương thức kiểm soát giao thông

Trước thực tế trên, ngay từ đầu năm 2025, việc kiểm soát giao thông đã được lực lượng công an thực hiện chặt chẽ hơn bằng việc thực hiện nghiêm các quy định mới về ATGT đường bộ. Đặc biệt là 6 nhóm chuyên đề thực hiện xuyên suốt năm 2025 được Cục Cảnh sát giao thông đề ra với mục tiêu kiềm chế, kéo giảm TNGT và đưa trật tự ATGT vào khuôn khổ.

Cụ thể các chuyên đề xử lý: vi phạm nồng độ cồn, ma túy; vi phạm cơi nới thùng xe; vi phạm tốc độ, không chấp hành hiệu lệnh của đèn tín hiệu (vượt đèn đỏ); điều khiển xe thành đoàn gây cản trở giao thông, lạng lách, đánh võng; lái xe kinh doanh vận tải sử dụng điện thoại, thiết bị điện tử khác khi điều khiển phương tiện; lứa tuổi học sinh vi phạm trật tự ATGT.

Đặc biệt, kể từ ngày 1-3, việc tuần tra kiểm soát giao thông đã có nhiều thay đổi khi giải thể mô hình công an cấp huyện. Ngay trong tháng 3-2025, Công an tỉnh đã có quyết định về việc phân công tuyến, địa bàn tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm về trật tự, ATGT đường bộ của cảnh sát giao thông toàn tỉnh.

Theo Phòng Cảnh sát giao thông, để nâng cao hiệu quả tuần tra kiểm soát giao thông, lực lượng cảnh sát giao thông đang triển khai đồng bộ nhiều biện pháp là: tăng cường phạm vi tuần tra và nâng cao chất lượng, hiệu quả kiểm soát. Cụ thể là việc tuần tra kiểm soát tiếp tục tập trung tại khu vực có mật độ giao thông cao, tiềm ẩn nhiều nguy cơ vi phạm. Đồng thời, lực lượng tuần tra kiểm soát được tăng cường vào các khung giờ cao điểm, các ngày cuối tuần, lễ, Tết khi lượng phương tiện giao thông tăng đột biến.

Phó giám đốc Công an tỉnh, đại tá Trần Anh Sơn nhấn mạnh, việc xử lý vi phạm pháp luật giao thông cần được thực hiện nghiêm theo đúng phương châm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”. Việc xử lý nghiêm sẽ tạo ra tính răn đe cao, giáo dục ý thức cho người vi phạm và những người khác. Cùng với đó, lực lượng cảnh sát giao thông phải kiểm soát kỹ giấy phép lái xe, tình trạng kỹ thuật của phương tiện và việc chấp hành các quy định về ATGT.

Cũng từ ngày 1-3, lực lượng cảnh sát giao thông đã tiếp nhận thêm nhiệm vụ sát hạch, cấp giấy phép lái xe. Việc chuyển giao nhiệm vụ sát hạch, cấp giấy phép lái xe từ Bộ Giao thông - vận tải (nay là Bộ Xây dựng) sang Bộ Công an được đánh giá là một bước chuyển đổi lớn trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực này. Điều này được người dân kỳ vọng là việc thống nhất quản lý hoạt động sát hạch và cấp giấy phép lái xe về một đầu mối (cùng với nhiệm vụ tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm giao thông) sẽ giúp tăng cường kỷ luật, lập lại trật tự ATGT.

Để tạo thuận lợi cho người dân các địa phương trong tỉnh, cuối tháng 3-2025, Phòng Cảnh sát giao thông đã thông báo 12 điểm tiếp nhận hồ sơ đổi, cấp lại giấy phép lái xe trên toàn tỉnh gồm 2 điểm tại thành phố Biên Hòa và công an cấp xã thuộc 10 địa phương còn lại. Tính đến nay, sau một tháng thực hiện nhiệm vụ cấp, đổi giấy phép lái xe (từ ngày 1 đến hết ngày 31-3), đơn vị đã tiếp nhận gần 3,9 ngàn hồ sơ. Trong đó, hơn 2,5 ngàn hồ sơ nộp trực tiếp (chiếm 65,85%) và hơn 1,3 ngàn hồ sơ nộp trực tuyến (chiếm 34,15%).

Với vai trò là lực lượng chủ công trong đảm bảo trật tự ATGT, lực lượng cảnh sát giao thông có thể lồng ghép, kiểm soát chặt chẽ từ sát hạch đến xử lý vi phạm sau này. Điều này có thể tạo ra một hệ thống nhất quán hơn, từ khâu đào tạo người lái xe có ý thức chấp hành pháp luật đến việc kiểm soát hành vi của họ khi tham gia giao thông.

Đăng Tùng

Bài 3: Bảo đảm an toàn giao thông bền vững