Lắp đặt quan trắc tự động: Khó hoàn thành theo tiến độ
Thái Nguyên có 52 cơ sở phải lắp đặt quan trắc tự động (QTTĐ). Theo Nghị định số 08/2022/NĐ-CP của Chính phủ, thời hạn muộn nhất để các cơ sở này hoàn thành lắp đặt và truyền dữ liệu quan trắc về Sở Tài nguyên và Môi trường là hết ngày 31/12/2024. Tuy nhiên, đến nay tỷ lệ cơ sở hoàn thành lắp đặt QTTĐ mới đạt 50%.
Lắp đặt hệ thống QTTĐ có tác động không nhỏ đến ý thức chấp hành pháp luật về bảo vệ môi của mỗi cơ sở, doanh nghiệp. Bởi thông qua theo dõi số liệu QTTĐ, cán bộ chuyên môn của Sở Tài nguyên - Môi trường có điều kiện giám sát, phát hiện các giá trị thông số vượt quy chuẩn trong chất thải. Từ đó, ngành chức năng kịp thời nhắc nhở, xử lý trường hợp vi phạm.
Tại Thái Nguyên, đến nay có 26 cơ sở hoàn thành lắp đặt QTTĐ, chiếm 50% số cơ sở phải lắp đặt (gồm 17 cơ sở lắp đặt QTTĐ đối với khí thải, 7 cơ sở lắp đặt QTTĐ đối với nước thải và 2 cơ sở lắp đặt QTTĐ cả nước và khí thải).
Tìm hiểu thực tế tại một số cơ sở chưa lắp đặt QTTĐ, chúng tôi thấy có không ít khó khăn, vướng mắc. Đơn cử như Công ty CP Vương Anh - chủ đầu tư hạ tầng Cụm công nghiệp (CCN) Sơn Cẩm 3. Là CCN thu hút các dự án chế biến, luyện kim, khoáng sản, xử lý chất thải công nghiệp có chứa kim loại để làm nguyên liệu, lâm sản, nông sản, vật liệu xây dựng, điện tử, da giầy, sản xuất nhựa, công nghiệp hỗ trợ… nên thuộc diện phải lắp đặt QTTĐ. Tuy nhiên, đến nay việc lắp đặt QTTĐ gần như chưa được triển khai.
Ông Trần Tiến Thọ, Phó Giám đốc Công ty CP Vương Anh, giải thích: Nguyên nhân chính là do chủ đầu tư chưa được chính quyền địa phương bàn giao mặt bằng thi công hệ thống xử lý chất thải tập trung và lắp đặt trạm QTTĐ theo quy định. Chúng tôi đề nghị TP. Thái Nguyên đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng.
Ở một góc độ khác, Công ty CP Giấy Hoàng Văn Thụ - chuyên sản xuất giấy bao gói công nghiệp bằng công nghệ tái chế nên chất thải chủ yếu là nước và khí thải, mặc dù đã đầu tư lắp đặt 2 trạm QTTĐ từ năm 2019 nhưng đến nay các trạm vẫn chưa hoàn thành.
Theo ông Vũ Thái Sơn, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Giấy Hoàng Văn Thụ: Trong quá trình triển khai lắp đặt QTTĐ, quy định của Nhà nước có sự thay đổi nên Công ty đã phải bàn bạc, tính toán lại với nhà thầu bổ sung lắp đặt thêm các thiết bị theo quy định. Điều này vừa làm phát sinh chi phí đầu tư vừa kéo dài thời gian triển khai.
Ông Lê Hải Bằng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường), cho biết: Các cơ sở gặp khó khăn trong lắp đặt QTTĐ xuất phát từ cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Trong đó, các nguyên nhân khách quan cụ thể như: Nhiều CCN chưa xác định được chủ đầu tư hạ tầng hoặc vướng mắc về giải phóng mặt bằng trong thi công hệ thống xử lý chất thải tập trung; kinh phí đầu tư lớn...
Ngoài ra, Nghị định số 08/2022/NĐ-CP được ban hành thay thế cho các quy định trước đã mở rộng diện phải lắp đặt QTTĐ làm phát sinh thêm nhiều cơ sở mới, khó khăn trong chuẩn bị nguồn lực tài chính, tìm kiếm đơn vị lắp đặt... Còn nguyên nhân chủ quan là một số cơ sở, cá nhân cố tình kéo dài thời gian lắp đặt QTTĐ.
Trước thực tế này, Sở Tài nguyên và Môi trường đã ban hành công văn đôn đốc chủ cơ sở, doanh nghiệp (DN) đẩy nhanh tiến độ lắp đặt QTTĐ; tổ chức hội nghị giải đáp, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác lắp đặt, hoàn thiện kết nối dữ liệu QTTĐ.
Trước nhiều khó khăn gặp phải, việc các cơ sở hoàn thành lắp đặt QTTĐ theo đúng tiến độ mà Chính phủ đề ra là thách thức không nhỏ. Thời gian tới, ngành chức năng của tỉnh sẽ tăng cường tuyên truyền, đôn đốc chủ cơ sở, DN đẩy nhanh tiến độ lắp đặt QTTĐ; hỗ trợ các cơ sở tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ từ Quỹ Bảo vệ môi trường tỉnh; báo cáo những khó khăn, vướng mắc từ thực tế tới các bộ, ngành Trung ương; đồng thời kiên quyết xử lý vi phạm của tổ chức, cá nhân cố tình để chậm trễ lắp đặt, hoàn thiện kết nối dữ liệu QTTĐ...
Quan trắc tự động là hệ thống các thiết bị (hiển thị, ghi nhận dữ liệu và kết nối với các đầu đo kỹ thuật số; máy lấy mẫu nước thải tự động; bộ thiết bị xử lý và truyền tín hiệu...) được lắp đặt phía sau các hệ thống xử lý nước thải, khí thải. Nhờ hệ thống này mà lưu lượng cùng với nhiều thông số chỉ tiêu quan trắc khác được đánh giá, phân tích, truyền tín hiệu về Sở Tài nguyên và Môi trường.