Lào Cai gỡ 'điểm nghẽn' để phát triển kinh tế tập thể

Các HTX tại Lào Cai không chỉ tăng trưởng nhanh chóng về số lượng và nâng cao chất lượng hoạt động mà còn mở rộng hoạt động đa dạng. Ảnh minh họa: Quý Trung – TTXVN

"Không chỉ gia tăng về số lượng, chất lượng các HTX trên địa bàn cũng ngày càng được cải thiện. Trên 72% HTX hiện nay hoạt động hiệu quả, với doanh thu bình quân ước đạt 918 triệu đồng mỗi năm, tăng 2,8% so với năm 2023. Thu nhập bình quân của người lao động trong HTX cũng tăng lên 48 triệu đồng mỗi năm, tăng 2,1% so với năm trước", ông Phan Trung Bá, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lào Cai cho biết.

Các HTX tại Lào Cai không chỉ tăng trưởng nhanh chóng về số lượng và nâng cao chất lượng hoạt động mà còn mở rộng hoạt động đa dạng trong nhiều ngành nghề khác nhau như nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại dịch vụ, xây dựng, quỹ tín dụng nhân dân. Đồng thời, các HTX cũng đang mở rộng vào các lĩnh vực mới như công nghệ số, du lịch, bảo vệ môi trường, thu gom rác thải, dịch vụ vệ sinh, điện nước và cung cấp nước sạch.

Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai, ông Trịnh Xuân Trường, nhấn mạnh rằng tỉnh đã bám sát các định hướng của Đảng và Nhà nước, ban hành nhiều chương trình, kế hoạch, văn bản chỉ đạo để thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể. Nhờ đó, kinh tế tập thể đã đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

"Các HTX đã áp dụng khoa học công nghệ, thay đổi cách thức sản xuất kinh doanh truyền thống sang chuỗi giá trị, tạo ra những sản phẩm chất lượng cao, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, từ đó nâng tầm sản phẩm, tạo hướng đi mới, hiện đại và hiệu quả hơn," ông Trịnh Xuân Trường nói.

Hiện tại, tỉnh Lào Cai có 36 mô hình liên kết sản xuất, với sự tham gia của 16 doanh nghiệp liên kết với các HTX và hộ nông dân, cùng với 20 HTX liên kết với nhau và hộ nông dân. Quy mô liên kết ước đạt 11.575 ha với sự tham gia của 12.328 hộ dân, tổng giá trị liên kết tiêu thụ sản phẩm đạt 1.283 tỷ đồng. Các mô hình này đã thúc đẩy phát triển kinh tế hộ thành viên, tạo việc làm, góp phần xây dựng nông thôn mới và phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Dù đạt được nhiều thành tựu, nhưng phát triển kinh tế tập thể tại Lào Cai vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Số lượng và quy mô của các HTX còn nhỏ, đa số chỉ cung cấp một số dịch vụ đầu vào của sản xuất. Nhiều HTX gặp khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm, tỷ lệ HTX được tiếp cận và thụ hưởng các cơ chế, chính sách ưu đãi còn thấp.

Năng lực nội tại của các HTX còn yếu, đặc biệt là về vốn, cơ sở vật chất, thiết bị công nghệ và trình độ quản lý. Tính liên kết trong HTX chưa cao, khả năng mở rộng quy mô và đa dạng hóa ngành nghề còn hạn chế. Tỷ lệ HTX ngừng hoạt động hoặc chờ giải thể còn cao, chiếm 27,4% tổng số HTX.

Theo bà Bùi Ngọc Hà từ Quỹ tín dụng nhân dân Lào Cai, nhiều HTX chưa đáp ứng đầy đủ điều kiện để vay ưu đãi do quy mô hoạt động nhỏ, vốn tự có thấp và phương án sản xuất kinh doanh chưa khả thi. Đặc biệt, việc không có tài sản đảm bảo khi vay vốn cũng là một khó khăn lớn. Một số HTX còn chưa mở đầy đủ hệ thống sổ sách theo quy định, thiếu minh bạch về tài chính.

Trước thực tế này, ông Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, cho rằng Lào Cai cần có các giải pháp vượt qua khó khăn do tác động của biến đổi khí hậu và thích ứng với cuộc cách mạng công nghệ lần thứ tư. Ông cũng lưu ý tỉnh cần hoàn thiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, chú trọng vào đất đai, tín dụng, đào tạo nguồn nhân lực, hỗ trợ ứng dụng khoa học công nghệ và xúc tiến thương mại cho HTX.

Ông Cao Xuân Thu Vân cũng yêu cầu Liên minh HTX tỉnh Lào Cai phát huy vai trò nòng cốt trong phát triển kinh tế tập thể, đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động theo hướng tinh gọn và hiệu quả. Các HTX cần tập trung liên kết, tự lực, tự cường trong việc huy động vốn.

"Lào Cai còn nhiều tiềm năng để phát triển. Liên minh HTX Việt Nam sẽ phối hợp với tỉnh để nghiên cứu và phát triển các HTX. Lãnh đạo địa phương cần tăng cường đối thoại, nắm bắt khó khăn để hỗ trợ kịp thời, góp phần duy trì và thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển," ông Cao Xuân Thu Vân khẳng định.

Năng lực nội tại của các HTX còn yếu, đặc biệt là về vốn, cơ sở vật chất, thiết bị công nghệ và trình độ quản lý. Ảnh minh họa: Quý Trung – TTXVN

Trước những thách thức hiện tại, tỉnh Lào Cai đã chỉ đạo các ngành địa phương có các giải pháp kịp thời để tháo gỡ khó khăn cho kinh tế tập thể, tập trung vào tích tụ đất đai, tiếp cận vốn vay ưu đãi, phát triển thương mại điện tử, quảng bá tiêu thụ sản phẩm, xây dựng sản phẩm OCOP, tập huấn, đào tạo và chuyển giao kỹ thuật sản xuất.

Ngoài ra, tỉnh cũng khai thác lợi thế về khí hậu, thổ nhưỡng và vị trí để phát triển. Các HTX cần gắn sản phẩm với du lịch, phát huy tính sáng tạo của đồng bào dân tộc thiểu số để kết nối chuỗi giá trị. Tỉnh cũng tiếp tục tăng cường lãnh đạo của Đảng và sự tham gia của hệ thống chính trị và cộng đồng trong phát triển kinh tế tập thể. Sở Kế hoạch và Đầu tư sẽ phối hợp với Liên minh HTX tỉnh để nghiên cứu và thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể.

Cuối cùng, tỉnh sẽ tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra giải pháp giải quyết khó khăn cho các HTX đã thành lập nhưng chưa hoạt động. Ngân sách địa phương cũng sẽ được cân đối để đối ứng với Quỹ của Liên minh HTX nhằm triển khai các mô hình điểm về chuỗi giá trị sản xuất, giúp kinh tế tập thể ngày càng phát triển.

Lê Phương/BNEWS/TTXVN