Lãnh đạo bằng khai vấn: Nghệ thuật dẫn dắt đội ngũ bằng câu hỏi

Đây chính là cốt lõi của lãnh đạo bằng khai vấn (Leadership Coaching) - phương pháp giúp nhân viên tự tìm ra giải pháp thông qua những câu hỏi gợi mở, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào cấp trên. Khi lãnh đạo chỉ đưa ra câu trả lời, nhân viên có xu hướng làm theo một cách máy móc mà không thực sự hiểu bản chất vấn đề. Ngược lại, khi sử dụng khai vấn, nhà lãnh đạo khuyến khích nhân viên tự tư duy, tự chịu trách nhiệm và chủ động hơn trong công việc. Điều này không chỉ giúp gia tăng hiệu suất làm việc mà còn xây dựng một đội ngũ linh hoạt, sẵn sàng đối mặt với thách thức.

Lãnh đạo bằng khai vấn mang lại nhiều lợi ích quan trọng

Lãnh đạo bằng khai vấn mang lại nhiều lợi ích quan trọng, trong đó có việc gia tăng sự chủ động khi nhân viên học cách đánh giá và giải quyết vấn đề thay vì trông chờ vào chỉ đạo từ cấp trên. Phương pháp này cũng thúc đẩy sự sáng tạo khi những câu hỏi mở giúp nhân viên khám phá nhiều góc nhìn khác nhau, thay vì chỉ tuân theo những quy trình cứng nhắc. Đồng thời, nó tạo ra một văn hóa trách nhiệm, bởi khi nhân viên tự tìm ra giải pháp của riêng mình, họ có xu hướng cam kết và thực hiện với tinh thần trách nhiệm cao hơn. Quan trọng hơn, phương pháp này còn giúp nuôi dưỡng những nhà lãnh đạo tương lai, khi tổ chức không chỉ dựa vào một số cá nhân lãnh đạo, mà mỗi nhân viên đều có cơ hội phát triển và đảm nhận những vai trò quan trọng hơn trong tương lai.

Những câu hỏi khai vấn hiệu quả có thể bao gồm: “Bạn nghĩ có những cách nào để giải quyết vấn đề này?” - giúp nhân viên mở rộng tư duy tìm kiếm giải pháp; “Bạn đã thử cách nào trước đây? Điều gì hiệu quả và chưa hiệu quả?” - giúp họ nhìn lại những kinh nghiệm cũ để học hỏi; “Nếu không bị giới hạn bởi nguồn lực, bạn sẽ làm gì?” - thúc đẩy sự sáng tạo; “Bạn muốn đạt được kết quả gì từ tình huống này?” - giúp họ xác định mục tiêu rõ ràng; và “Bạn có thể làm gì ngay hôm nay để tiến gần hơn đến mục tiêu?” - khuyến khích hành động thực tế. Những câu hỏi này không chỉ giúp nhân viên suy nghĩ sâu hơn mà còn tạo động lực để họ hành động, biến ý tưởng thành kết quả thực tiễn.

Lãnh đạo không phải là tạo ra những người đi theo, mà là tạo ra những nhà lãnh đạo mới. Một tổ chức muốn phát triển bền vững không thể chỉ dựa vào một vài cá nhân ra quyết định, mà cần một đội ngũ có khả năng tư duy độc lập, tự chịu trách nhiệm và không ngừng học hỏi. Vì vậy, thay vì luôn đưa ra giải pháp, hãy học cách đặt câu hỏi đúng để khai phá tiềm năng đội ngũ. Khi nhân viên cảm thấy họ có tiếng nói, có cơ hội đóng góp và được tin tưởng, họ sẽ trở nên chủ động hơn trong công việc. Đây chính là nền tảng để xây dựng một doanh nghiệp phát triển bền vững, nơi mà mỗi cá nhân đều có thể phát huy tối đa năng lực và vươn xa hơn trong sự nghiệp.

ThS Trần Gia Thông